.png)
Hemorragjia, gjakderdhja e rëndë dhe çrregullimet e presionit të gjakut janë shkaktarët kryesorë të vdekjeve të nënave në nivel global, sipas një studimi të ri të publikuar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH).
Këto kushte ishin përgjegjëse për rreth 80 000 vdekje në vitin 2020, viti i fundit për të cilin janë të disponueshme vlerësimet e publikuara, duke theksuar se shumë gra ende nuk kanë akses në trajtime shpëtimtare dhe kujdes efektiv gjatë dhe pas shtatzënisë dhe lindjes.
Botuar në Lancet Global Health, studimi është përditësimi i parë global i OBSH-së mbi shkaqet e vdekjeve të nënave. Përveç përshkrimit të shkaqeve kryesore obstetrike, ai tregon se probleme të tjera shëndetësore, duke përfshirë sëmundjet infektive dhe kronike si HIV/AIDS, malaria, anemitë e lidhura dhe diabeti gjithashtu ndikojnë në vdekshmëri. Këto probleme, të cilat shpesh kalojnë të pazbuluara ose të patrajtuara derisa të ndodhin komplikime të mëdha, përkeqësojnë rrezikun dhe komplikojnë shtatzënitë për miliona gra në mbarë botën.
“Të kuptuarit se pse gratë shtatzëna dhe nënat po vdesin është kritike për të trajtuar krizën e vdekshmërisë amtare në botë dhe për të siguruar që gratë të kenë shanset më të mira të mundshme për të mbijetuar pas lindjeve”, thotë Pascale Allotey, Drejtore e Shëndetit dhe Kërkimit Seksual dhe Riprodhues në OBSH.
Ajo thotë se kjo është gjithashtu një çështje barazie pasi gratë në të gjithë botën kanë nevojë për kujdes shëndetësor, para, gjatë dhe pas lindjes.
Në vitin 2020, ka pasur rreth 287 000 vdekje të nënave në total, ekuivalente me një vdekje çdo dy minuta. Ky studim i ri i OBSH-së raporton se hemorragjia, që ndodh kryesisht gjatë ose pas lindjes, është përgjegjëse për gati një të tretën (27%) të vdekshmërisë së nënave, me pre-eklampsinë dhe çrregullime të tjera me tensionin që kontribuojnë në një shtesë prej 16%.
Pre-eklampsia është një gjendje serioze e karakterizuar nga presioni i lartë i gjakut që mund të çojë në hemorragji, goditje në tru, dështim të organeve dhe konvulsione nëse nuk trajtohet ose trajtohet shumë vonë.
Shkaqe të tjera të drejtpërdrejta përfshijnë: infeksione, emboli pulmonare, komplikimet nga abortet spontane dhe të induktuara duke përfshirë abortin, shtatzënitë ektopike dhe çështjet që lidhen me abortet e pasigurta dhe komplikimet dhe lëndimet anestezike që ndodhin gjatë lindjes.
Gjetjet theksojnë nevojën për të forcuar aspektet kyçe të kujdesit të maternitetit, duke përfshirë shërbimet antenatale që zbulojnë rreziqet në fillim të shtatzënisë dhe parandalojnë komplikime të rënda.
Shumica e vdekjeve të nënave ndodhin gjatë ose menjëherë pas lindjes, duke e bërë këtë një moment kritik për të shpëtuar jetë. Megjithatë, rreth një e treta e grave, kryesisht në vendet me të ardhura më të ulëta ende nuk marrin kontrolle thelbësore pas lindjes në ditët e para pas lindjes. Në nivel popullsie, ndërhyrjet më të gjera parandaluese mund të ndihmojnë në uljen e prevalencës së problemeve themelore shëndetësore, si sëmundjet jo të transmetueshme dhe kequshqyerja, që rrisin rreziqet e grave.
“Shpesh jo vetëm një, por shumë faktorë të ndërlidhur kontribuojnë në vdekjen e një gruaje gjatë ose pas shtatzënisë, për shembull, pre-eklampsia mund të rrisë ndjeshëm gjasat e hemorragjisë si dhe komplikacione të tjera që mund të ndodhin edhe shumë kohë pas lindjes së fëmijës”, thotë Jenny Cresswell, shkencëtare në OBSH dhe autore e punimit.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
