Një studim i ri i madh i publikuar nga The Lancet Neurology tregon se, në vitin 2021, më shumë se 3 miliardë njerëz në mbarë botën jetonin me një gjendje neurologjike.
Problemet neurologjike janë tani shkaku kryesor i sëmundjeve dhe paaftësisë në mbarë botën. Shuma e përgjithshme e paaftësisë, sëmundjeve dhe vdekjeve të parakohshme të shkaktuara nga problemet neurologjike është rritur me 18% që nga viti 1990.
Mbi 80% e rasteve ndodhin në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme dhe aksesi në trajtim ndryshon shumë: vendet me të ardhura të larta kanë deri në 70 herë më shumë profesionistë neurologjikë për 100 000 njerëz sesa vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme.
“Problemet neurologjike shkaktojnë vuajtje të mëdha për individët dhe familjet që ata prekin”, tha Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Drejtori i Përgjithshëm i OBSH-së.
“Ky studim duhet të shërbejë si një thirrje urgjente për veprim për të shkallëzuar ndërhyrjet e synuara për të lejuar numrin në rritje të njerëzve që jetojnë me kushte neurologjike të kenë akses në kujdesin cilësor, trajtimin dhe rehabilitimin që u nevojitet. Është më e rëndësishme se kurrë të sigurohemi që shëndeti i trurit të kuptohet, vlerësohet dhe mbrohet më mirë, nga fëmijëria e hershme deri në jetën e mëvonshme.”
Problemet kryesore neurologjike në vitin 2021 ishin goditja në tru, encefalopatia neonatale (lëndimi i trurit), migrena, demenca, neuropatia diabetike (dëmtimi i nervit), meningjiti, epilepsia, komplikimet neurologjike nga lindja e parakohshme, çrregullimi i spektrit të autizmit dhe sistemi nervor.
Në përgjithësi, problemet neurologjike shkaktojnë më shumë paaftësi dhe humbje të shëndetit tek meshkujt në krahasim me femrat, por ka disa kushte si migrena apo demenca ku femrat janë të prekura në mënyrë disproporcionale.
Që nga viti 1990, numri absolut i individëve që jetojnë ose vdesin nga sëmundje neurologjike është rritur.
Neuropatia diabetike ishte gjendja neurologjike me rritjen më të shpejtë. Numri i njerëzve me neuropati diabetike është trefishuar në nivel global që nga viti 1990, duke u rritur në 206 milionë raste në vitin 2021. Kjo rritje është në përputhje me rritjen botërore të diabetit. Gjendje të tjera si komplikimet neurologjike nga COVID-19 (për shembull, dëmtimi njohës dhe sindroma Guillain-Barré) nuk ekzistonin më parë dhe tani përbëjnë mbi 23 milionë raste.
Studimi gjithashtu ekzaminoi 20 faktorë rreziku të modifikueshëm për gjendjet neurologjike potencialisht të parandalueshme si goditje në tru apo demencia.
Eliminimi i faktorëve kryesorë të rrezikut, më e rëndësishmja, presioni i lartë i gjakut dhe ndotja e ajrit të ambientit dhe të shtëpisë mund të parandalojë deri në 84% të goditjeve në tru. Nevojiten më shumë investime për të përmirësuar trajtimin, kujdesin dhe cilësinë e jetës
Në Asamblenë Botërore të Shëndetit në 2022, Shtetet Anëtare miratuan planin ndërsektorial të veprimit global për epilepsinë dhe çrregullimet e tjera neurologjike 2022–2031 (IGAP) me një qëllim për të adresuar neglizhencën e gjatë të çrregullimeve neurologjike.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
