.png)
Disa njerëz janë alergjikë ndaj të tjerëve , por misteri se si funksionon kjo sapo ka filluar të zbulohet. Maura beson se prezervativët i shpëtuan jetën.
Tani 43 vjeç dhe me banim në Ohajo, SHBA, Maura thotë se problemi filloi për herë të parë në të njëzetat e saj, kur filloi marrëdhëniet seksuale. “Vura re se më digjte organi gjenital pas seksit të pambrojtur”, tregon ajo.
Maura (emri i së cilës është ndryshuar për të mbrojtur privatësinë e saj) nuk ndihej rehat ta përmendte këtë gjë te partneri i saj.
Kështu që, ajo priste derisa ai të largohej dhe pastaj lahej mirë. Ajo u përpoq të ndryshonte produktet e kujdesit personal që përdorte, nga sapuni në lubrifikant.
Por problemi vetëm sa u përkeqësua, duke u zgjeruar në ënjtje dhe skuqje. Dhe kjo ndodhi vetëm pasi ajo ra në kontakt me spermën.
Përfundimisht ajo u nda nga ai partner dhe filloi të takohej me një partner që përdorte prezervativ. Dhe nuk kishte asnjë problem deri një natë kur filloi t’i fryhej gjuha.
“Ishim shtrirë në shtrat pas marrëdhënies dhe gjuha ime filloi të fryhej. Partneri im pa se çfarë po ndodhte dhe bërtiti e kapi inhalatorin tim. Për fat të mirë, unë ende merrja frymë mjaftueshëm për të tërhequr ilaçin në mushkëri.”
Maura, e cila gjithashtu vuan nga astma dhe një numër alergjish, beson se prezervativi ishte hapur. Ajo dhe partneri i saj prej kohësh tani janë edhe më të kujdesshëm në lidhje me përdorimin e prezervativëve. Derisa i ndodhi asaj, ajo nuk e dinte se ishte e mundur të ishte alergjike ndaj spermës, thotë ajo.
Edhe pse janë jashtëzakonisht raste të rralla, disa njerëz vuajnë nga reaksione të rënda imune ndaj trupave të njerëzve të tjerë.
Këto gjendje shpesh të keqkuptuara mund të ndikojnë jo vetëm në shëndet, por edhe në punë, marrëdhënie dhe në përgjithësi në mënyrën se si dikush lëviz nëpër botë.
Por se si zhvillohen saktësisht këto reaksione dhe çfarë i shkakton ato, mbetet kryesisht misterioze. A janë alergji të vërteta, apo diçka tjetër?
Ndërsa shkencëtarët fillojnë të nxjerrin disa të dhëna, këto përgjigje të çuditshme po zbulojnë njohuri mbi kiminë e trupave tanë dhe veçoritë e sistemit imunitar të njeriut.
Nga lëkura
Shpesh, ndjeshmëria ndaj trupit të një personi tjetër lidhet me produktet e jashtme që shfaqen në atë trup. Për shembull, lëkura mund të mbajë aroma sintetike, duke përfshirë deodorantët dhe locionet pas rrojës. Mbi 150 aroma janë të lidhura me alergjitë e kontaktit.
Shkaku nuk është gjithmonë i qartë. Një grua amerikane me një version të rëndë të sindromës së aktivizimit të qelizave mastocite, në të cilën qelizat që luftojnë infeksionin fillojnë të mos funksionojnë siç duhet, zhvilloi reaksione alergjike dobësuese ndaj aromës së burrit të saj.
Sabine Altrichter, një mjeke në Spitalin Universitar Kepler në Austri, thotë se ndërsa lidhja nuk është provuar, disa pacientë me çrregullime të qelizave mastocite dyshojnë se janë të ndjeshëm ndaj aromave natyrale të trupit ose kimikateve të emetuara nga lëkura e njerëzve të tjerë.
Lëkura lëshon shumë komponime që kontribuojnë në aromën e trupit. Këto mund të përfshijnë kimikate si tolueni, i cili gjendet në naftën bruto dhe përdoret për të prodhuar produkte, duke përfshirë bojërat dhe plastikat.
Njerëzit mund ta thithin toluenin qëllimisht, për shembull kur thithin për t’u droguar, ose pa dashje, për shembull përmes ekspozimit në punë. Tolueni është gjithashtu një nga kimikatet e shumta në tymin e duhanit.
Një grup njerëzish që mund të jenë në gjendje të hedhin dritë mbi reagimet ndaj njerëzve të tjerë janë ata që vuajnë nga gjendja misterioze Njerëzit Alergjikë ndaj Meje (PATM). PATM është një fenomen i pazakontë dhe izolues ku të tjerët shpesh zhvillojnë simptoma të tipit alergji, të tilla si kollë dhe mbytje, në praninë e tyre.
Në vitin 2023, Yoshika Sekine, profesoreshë e kimisë në Universitetin Tokai të Japonisë dhe kolegët e saj studiuan lëkurën nga ata që raportonin simptoma të PATM.
Nga 75 mostrat që ekipi studioi, tolueni kishte veçanërisht gjasa të ishte i pranishëm. Njerëzit në grupin PATM emetuan mesatarisht 39 herë më shumë nga kjo kimikat sesa ata pa këtë gjendje.
“Tolueni thithet përmes ajrit gjatë frymëmarrjes. Si një përbërës i dëmshëm, ai zakonisht metabolizohet nga mëlçia dhe ekskretohet në urinë,” shpjegon Sekine.
“Megjithatë, pacientët me PATM kanë një aftësi të zvogëluar për të zbërthyer toluenin, duke çuar në akumulimin e tij në qarkullimin e gjakut dhe lirimin e mëvonshëm përmes lëkurës,” thotë ai.
Sekine vëren se vetë koncepti i PATM ende nuk njihet gjerësisht dhe nuk ka kritere diagnostikuese për të.
Ndërkohë, alergjia ndaj djersës në përgjithësi përfshin ndjeshmëri ndaj djersës së dikujt. Sa u përket flokëve, në rastet e rralla kur janë regjistruar alergji të lidhura me flokët e njeriut, reagimi nuk është shkaktuar nga një alergjen në vetë flokët, por nga alergjenët në substanca të jashtme: për shembull, derivatet e formaldehidit në trajtimet e flokëve me keratinë, ose një proteinë maceje që futet në flokët e pronarëve të maceve.
Nga lëngjet trupore
Reaksionet alergjike mund të shkaktohen edhe nga alergjenë specifikë të bartur në lëngjet trupore. Në një rast në Mbretërinë e Bashkuar, një grua me alergji ndaj arrave braziliane zhvilloi urtikarie dhe gulçim pasi bëri seks me një burrë që kishte ngrënë arra disa orë më parë, edhe pse ai kishte pastruar dhëmbët, thonjtë dhe lëkurën. Arrat gjithashtu kanë çuar në reaksione alergjike gjatë puthjes tek njerëzit me alergji të rënda.
Ndërsa arrat janë alergjeni më i zakonshëm i raportuar që paraqet problem gjatë puthjes, pështyma gjithashtu ka shkaktuar reaksione alergjike pas konsumimit të frutave, perimeve, ushqimeve të detit dhe qumështit. Gratë me alergji ndaj antibiotikëve kanë reaguar negativisht pas seksit vaginal dhe (ndoshta) oral me njerëz që i kishin marrë ato ilaçe.
Por përtej këtyre alergjenëve të jashtëm, proteinat brenda lëngjeve të caktuara trupore mund të shkaktojnë gjithashtu një reaksion. Ai me të cilin disa klinicistë janë të njohur, megjithëse ka ende boshllëqe të mëdha në ndërgjegjësim, është sperma.
Alergjia ndaj spermës, ose mbindjeshmëria ndaj plazmës spermatike, përfshin zhvillimin e simptomave që variojnë nga një skuqje e lëkurës dhe kruarje deri te anafilaksia potencialisht kërcënuese për jetën, pas ekspozimit ndaj këtij lëngu trupor.
Është regjistruar kryesisht tek njerëzit në të 20-at dhe 30-at e tyre, megjithëse ka pasur më pak se 100 raste të dokumentuara në përgjithësi, sipas një dokumenti të vitit 2024.
Alergjeni që lidhet më shpesh me këtë ndjeshmëri është një antigjen specifik i prostatës, një substancë që mund të shkaktojë një përgjigje imune, në plazmën spermatike.
Ky është lëngu, përveç spermës, që përbën pjesën më të madhe të spermës, dhe alergjia është ndaj një proteine brenda tij, në vend të vetë spermës.
Rastet e alergjisë ndaj spermës mund të jenë të lokalizuara ose sistemike. Kur simptomat janë të lokalizuara dhe të kufizuara rreth zonës së kontaktit, kjo zakonisht raportohet se ndodh me ose rreth vaginës.
Por në një raport, rasti spanjoll, një grua që nuk kishte përjetuar kurrë një reaksion alergjik pas seksit vaginal humbi ndjenjat dhe zhvilloi simptoma të tjera të anafilaksisë pas seksit anal.
Ajo u diagnostikua me mbindjeshmëri ndaj lëngut spermatozoik. Një grua në SHBA gjithashtu përjetoi ënjtje dhe skuqje kur lëkura e saj ra në kontakt me spermën.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
