.png)
Nga Gazeta ‘SI’- Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë çel sot një ekspozitë që sjell në një hapësirë të vetme librat e shenjtë që kanë kaluar dorë më dorë për shekuj, përkthimet në gjuhën shqipe që hodhën themelet e kulturës sonë dhe dorëshkrime të rralla që sot përbëjnë pasurinë më të çmuar të trashëgimisë sonë të shkruar.
“Koleksioni i Biblave” sjell mbi 100 Bibla të rralla, një pasuri që flet në shumë gjuhë e shumë shekuj.
Zëvendësdrejtoresha e Bibliotekës Kombëtare, Majlinda Toçi , thotë për GazetaSi.al se materialet e ekspozuara do ti japin publikut një panoramë të gjërë të kalimit të librit të shenjtë nga inkanbulat e deri te versionet e sotme te Biblës.
“Këto materiale do të qëndrojnë për një muaj të ekspozuara në ambientet e Bibliotekës Kombëtare, të botuara në qendra të mëdha të shtypshkrimit evropian, në Itali, Francë, Gjermani, Holandë, Greqi, duke nisur nga mesi i shekullit XV. Përmes këtyre ekzemplarëve, publiku mund të ndjekë transformimet materiale dhe estetike të librit të shenjtë: nga format e hershme inkunabula deri te botimet e sofistikuara të shekujve XVIII–XIX”, thotë Toçi.
Ajo shton më tej se krahas tyre, një vend të rëndësishëm zënë edhe dorëshkrimet që ruajnë fragmente të Shkrimeve të Shenjta, qofshin dokumente të çmuara, sot të pazëvendësueshme, të cilat flasin për mënyrën se si fjala biblike qarkullonte para epokës së shtypshkrimit dhe për traditën e hershme shpirtërore e letrare në hapësirën shqiptare. Ekspozita nis rrëfimin e saj me Mesharin e Gjon Buzukut (1555), “monumenti më i hershëm i shkrimit në gjuhën shqipe, një vepër që dëshmon se shqipja kishte jo vetëm potencial shprehës, por edhe funksion liturgjik dhe kulturor”.
Ekspozita ofron të gjithë ekzemplarët e përkthyer që nga Pjetër Bogdani dhe Pjetër Budi e deri version i Dom Simon Filipaj, i cili është edhe versioni i plotë i Biblës.
“Rrjedha vazhdon me përkthimet e Pjetër Budit dhe Pjetër Bogdanit, të cilët jo vetëm që kontribuuan në pasurimin e fjalorit dhe strukturave të gjuhës, por edhe në ngritjen e një tradite të qëndrueshme shkrimore”, thotë Toçi.
Toçi shpjegon se në shekujt pasues, ekspozita i kushton hapësirë përpjekjeve të rilindësve dhe figurave të mëdha kulturore, si Kostandin Kristoforidhi, i cili punoi me përkushtim të jashtëzakonshëm për të afruar gegërishten dhe toskërishten nëpërmjet tekstit biblik; familja Qiriazi, që i dha përkthimit një dimension edukues e shpirtëror; Fan S. Noli, që me gjuhën e tij të pastër dhe ritmin e tij të veçantë ndikoi thellë në traditën kishtare dhe letrare shqiptare; dhe Dom Simon Filipaj, përkthimi i të cilit i Biblës së plotë në shqip u bë një prej botimeve më të rëndësishme të gjysmës së dytë të shekullit XX.
“Pjesë e rrëfimit janë edhe nismat e Shoqërisë Biblike Angleze gjatë shekullit XIX, të cilat ndikuan në qarkullimin e teksteve të shenjta dhe në përhapjen e shkrim-letrave në trojet shqiptare.”
Ekspozita, e hapur çdo ditë nga ora 09:00 deri në 20:00, fton studiues, pedagogë, studentë, besimtarë, por edhe publikun e gjerë të njohë nga afër një nga dimensionet më të rëndësishme të trashëgimisë sonë. Vizitorët do të kenë mundësi të shohin jo vetëm librat si objekte fizike, por edhe të kuptojnë ndikimin që ata kanë pasur në gjuhën, kulturën dhe identitetin shqiptar.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
