.png)
Nga Gazeta 'Si' - Shpesh disa ide janë kundër-intuitive. Dhe në ekonomi kjo vërehet akoma më dendur. Shumë nga ne janë rritur duke dëgjuar se kursimi i parave është një gjë e mirë. Na është thënë, të paktën në rastin tim, se një familje që kursen është një shembull i virtytshëm që duhet ndjekur.
Të mendosh për të ardhmen dhe të përgatitesh për të, nënkupton një ndjenjë përgjegjësie. Rrjedhimisht promovimi i një jete të sigurt financiarisht nëpërmjet kursimeve, duhet të jetë një vlerë që duhet ngulitur tek fëmijët. Por kur flitet për kursimin në terma të përgjithshme, ekziston një paradoks i qartë, i cili shpesh duket si një surprizë e madhe kur flisni për të në qarqe të caktuara.
Aspekti me paradoksal në lidhje me kursimin, është se ajo që thashë më sipër, mund të jetë një këshillë e mirë për t’ia kaluar vajzës apo djalit tuaj, nuk është domosdoshmërisht një këshillë e mirë për një ekonominë e një vendi.
Edhe pse mund të duket e çuditshme, një ekonomi që kursen shumë, është një ekonomi me një model rritjeje të paqëndrueshme. Nëse doni, mund ta quajmë si jo shumë “virtuoze”. Prandaj, kursimi nuk duhet të jetë as shumë dhe as pak, por vetëm në sasinë e duhur.
Le të shohim rastin e veçantë të Kinës. Ekonomisti i njohur amerikan, nobelisti Paul Krugman, shkroi pak ditë më parë mbi problemet me të cilat përballet ekonomia aziatike. Modeli i saj, me një investim disa herë më të lartë se ai i vendeve perëndimore, e detyron shoqërinë - të mos harrojmë se aty planifikimi shtetëror, është në nivelin më të lartë - që të kursejë shumë. Dhe jo çdo ofertë krijon kërkesën e vet, aq më tepër në rast se kursehet shumë.
Rezultati janë kursimet që kanalizohen në projekte investimi me përfitime të dyshimta, të cilat kërcënojnë të rrëzojnë një model të paqëndrueshëm. Për këtë mjafton të shihni krizën e pasurive të paluajtshme në Kinë. Por a do të thotë kjo se shoqëria duhet të kursejë pak?
Jo. Një shoqëri që kursen pak, e komprometon zhvillimin e saj të ardhshëm dhe mirëqenien e saj. Prandaj, sado e çuditshme që mund të duket, kursimi luan një rol të dyfishtë në ekonomi, dhe roli i “zuzarit” dhe “heroit”, duhet luajtur në mënyrën më të ekuilibruar të mundshme. Këtu buron edhe konfuzioni që kanë ekonomistët për rolin dhe rëndësinë e tij. Le të analizojmë të gjitha variantet. Nëse mendojmë për një ekonomi që nuk kursen, jemi përballë një situate që i bën të paqëndrueshme investimet. Pra, pa kursime nuk ka investim, dhe pa investime nuk ka rritje afatgjatë.
Në këtë aspekt, ka pak gjëra për të diskutuar. Megjithatë, ne mund të mendojmë se sa më shumë kursime ka, aq më shumë investime dhe më shumë rritje ekonomike do të vijë. Por as kjo nuk është domosdoshmërisht e vërtetë. Sepse si çdo faktor tjetër mbi produktivitetin, edhe kapitali sjell përfitime modeste që janë në rënie.
Njësia tjetër e kapitalit prodhues të krijuar, ka të ngjarë të gjenerojë më pak përfitueshmëri, dhe të gjitha të tjerat janë të barabarta. Mbi të gjitha, projektet e investimeve fitimprurëse ekzistojnë jo vetëm për shkak të kursimeve (oferta nuk gjeneron gjithmonë kërkesën e saj), por sidomos për shkak të faktorëve të tillë si rritja e popullsisë ose ndryshimi teknologjik.
Një vendim për investime, nuk pranohet apo refuzohet vetëm për shkak të disponueshmërisë më të lirë apo më të shtrenjtë të kursimeve, por edhe për shkak të përfitimit prej tij. Pra nëse do të ketë treg për ta shitur atë, nëse ky treg është dinamik, dhe nëse struktura e prodhimit dhe kostoja nënkupton se investimi bazohet në procese efikase të prodhimit.
Janë të shumta variablat që përcaktojnë nëse një projekt është fitimprurës apo jo dhe për rrjedhojë, nëse ia vlen të investohet. Kështu, shumë kursime pa një kërkesë të përshtatshme për investime, mund të gjenerojnë një kolaps nga i cili përfiton i pari, gjë që mbështet pjesërisht tezën e stanjacionit për të shpjeguar normat e ulëta vitet e fundit.
Tek e fundit, në tregun e kapitalit ka një ofertë (ata që kanë kursime) dhe një kërkesë (ata që i duan ato kursime). Të thuash se oferta është gjithçka që ka rëndësi, e injoron kërkesën, e cila është po aq e rëndësishme sa oferta. Por ka edhe faktorë të tjerë, pasi kërkesa për investime varet çuditërisht edhe nga oferta e kursimeve.
Në terma afatshkurtër, shumë kursime nënkuptojnë shumë pak konsum. Nëse investojmë në projekte të reja, por më pas nuk kemi se kujt t’ia shesim produktet, atëherë kursimet nuk shpërblehen dhe sistemi pëson kolaps. Më pas ne shohim tek kërkesa e jashtme (shihni sërish rastin e Kinës) ose investojmë në aktive alternative, si ato financiare, të cilat mund të gjenerojnë flluska.
Prandaj, një tepricë e kursimeve nuk është e përshtatshme, pasi e dekurajon konsumin, që është shtytësi përfundimtar i një investimi. Natyrisht, një ekonomi mund të luajë edhe me balancën e saj të jashtme për të financuar projekte edhe kur nuk ka kursime të brendshme.
Pra ajo mund të investojë në mënyrë të jashtëzakonshme edhe pa disponueshmërinë e kursimeve, pasi mund të drejtohet tek tregjet ndërkombëtare të kapitalit. Në këtë rast, edhe nëse marrja e këtij “injeksioni” parash, kushtëzohet nga një shlyerje efikase e borxhit në projekte fitimprurëse, mund të argumentohet se mund të rritet edhe një ekonomi me kursime të pakta.
Për të gjitha këto arsye, mund të themi edhe se kursimi i tepërt (kufiri duhet të përcaktohet) nuk është i dobishëm. Por as kursimi i pakët nuk është pozitiv. Aftësia për të financuar projekte investimi duke u mbështetur në kapacitetin e dikujt për t’i financuar ato, siguron rritje afatgjatë nëse tregjet financiare shpërndajnë siç duhet burimet për projekte specifike.
Kapaciteti i një ekonomie për të kursyer lidhet me të ardhurat e saj, megjithëse një rol luajnë edhe faktorë të tjerë si demografia, tradita e një strukturë prodhuese të orientuar drejt investimeve, prodhuese ose sipërmarrëse, apo arsye të tjera që mund të shkojnë përtej kufijve. të vetë ekonomisë. Me fjalë të tjera, asgjë nuk është e thjeshtë, aq më pak kur bëhet fjalë për ekonominë dhe kursimet.
Burimi: El Pais/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
