Në Përmet, ku gjithçka sillet rreth trëndafilave

Nga Gazeta Si- Në Përmet, thellë në luginën spektakolare të Vjosës në jug të Shqipërisë, mbizotërojnë trëndafilat, qofshin të përdorur për të bërë parfume, ujë me aromë apo ëmbëlsira turke të kërkuara nga mijëra turistë të apasionuar pas ëmbëlsirave.

“Këtu gjithçka sillet rreth trëndafilave, nga gatimi me to deri te virtytet e tyre medicinale, gjithçka shihet me nuancë rozë”, bën shaka mësuesja e biologjisë Ariana Nikolla.

Që kur ishte e vogël, 57-vjeçarja ka mbledhur me delikatesë petalet e varietetit të saj të preferuar, “Trëndafili i Dhëndrit”, i emëruar për aromën e tij delikate.

Në Përmet trëndafilat janë një ritual, dhurata e parë për një të dashur të mundshëm. Dhe ato duhet të jenë rozë, duke simbolizuar dashurinë dhe besnikërinë.

Çdo familje kultivon dhjetëra lloje trëndafilash në kopshtin e tyre, duke përfshirë trëndafilat ‘Damask’ dhe ‘Provence’ me aromë të veçantë, duke e bërë qytetin të famshëm në të gjithë Ballkanin për ujin e tij artizanal të trëndafilave.

Megjithatë, është pothuajse e pamundur ta blesh pasi është thjesht shumë i vlefshëm, thonë vendasit, të cilët dhurojnë disa pika herë pas here dhe ruajnë me xhelozi rezervat e tyre.

‘Uji i trëndafilave është si dashuria’

“Uji i trëndafilave është si dashuria, duhet të kujdesesh për të”, thotë Resmie Tuci e cila prej vitesh e prodhon.

“Procesi i përgatitjes së ujit të trëndafilave me cilësi të lartë është i vështirë dhe do shumë kujdes. Kërkon enë të veçanta bakri dhe gjithashtu duhet të përdorni trëndafilat e duhur dhe të zgjidhni ato me petalet më aromatike”, thotë 70-vjecarja.

Metoda tradicionale, e transmetuar nga një brez në tjetrin, është e listuar në inventarin kombëtar të trashëgimisë kulturore jomateriale të Shqipërisë.

Së pari hap një copë mbi një tas bakri që poshtë ka një tas tjetër të lidhur me fije, i cili vendoset brenda një legeni të madh me fund të sheshtë të mbushur me ujë.

Pastaj petalet e trëndafilave të mbledhura me dorë vendosen me kujdes mbi copë dhe mbulohen me një gur të sheshtë të mbuluar me hi të nxehtë nga një zjarr.

Petalet lëshojnë ujin e tyre të çmuar të trëndafilit përmes kondensimit.

“Është një proces që zgjat me orë të tëra,” i tha Tuci AFP-së.

“Por çdo pikë është e çmuar,” ndërhyn Nikolla, duke mbushur një shishe të vogël me ujë trëndafili, të cilin ajo do ta vendosë në një vend me diell për disa javë para se të jetë gati.

“Është po aq i çmuar sa ari,” shtoi ajo.

– Kënaqësi të ëmbla –

Vendasit e përdorin atë për përfitimet që sjell, nga qetësimi i syve të irrituar deri te një krem anti-inflamator për të ndihmuar në qetësimin e kruajtjes. Dhe, sigurisht, në gatim.

Eftali Qerimi, 63 vjeç, betohet për ujin e trëndafilave.

Kekët me ujë trëndafili me bajame që ajo pjek në punishten e saj janë ndryshe nga çdo “llokum” tjetër vendas.

Të përgatitura vetëm me pluhur bajamesh, sheqer dhe ujë trëndafili, këto ëmbëlsira në formë trëndafili shënojnë ngjarje të rëndësishme për familjet.

Të konsideruara si hajmali me fat, ato shërbehen në ditëlindje, dasma dhe festa për fëmijë. Me gratë në punishten e saj, Qerimi prodhon deri në 10 kilogramë ëmbëlsira në ditë, të cilat i shet me 5 mijë lekë kilogrami.

Herë pas here ajo bën ëmbëlsira të vogla në formën e këmbëve të foshnjës një mënyrë, sipas traditës, për t’u uruar të porsalindurve jetë të gjatë.

Midis serive të produkteve, gratë bëjnë reçel me petalet e trëndafilit, aroma e të cilit mbush punishten.

“Trëndafili është gjithçka për ne; simbolizon zemrën, dashurinë dhe lumturinë e jetës”, tha Qerimi, e cila po punon shumë me fillimin e sezonit të lartë turistik.

“Turistët dynden në qytet dhe pas bukurive natyrore të luginës, me grykat e saj të famshme dhe parkun natyror, ata duan të shijojnë edhe kënaqësitë e saj kulinare”, buzëqesh ajo.

Burimi: France24. Përshtati: Gazeta Si.

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.