.png)
A kanë historianët e artit kriza në mes të jetës? Nuk e kam fjalën për vizitat në galeritë e largëta. Por a është arti si dikur? Çfarë bëni nëse shikimi i artit bëhet… i mërzitshëm?
U shqetësova për këtë në vizitën time të parë në Galerinë Kombëtare të Skocisë për dy vjet, duke qëndruar përpara Altarit të Trinitetit të Hugo van der Goes. E pikturuar rreth vitit 1478, ajo përshkruan James III dhe gruan e tij Margaret të Danimarkës. Një panel tregon Krishtin e kryqëzuar në atë mënyrë shpirtërore shqetësuese që mund të bënin vetëm artistët më të mirë flamandë të hershëm, të thyer fizikisht, por fuqimisht hyjnorë. Është përgjigja e Skocisë ndaj Diptykut Ëilton, por më e mirë.
Në kohët e kaluara do të isha drobitur përpara tij, duke tërhequr një fytyrë si një nga shenjtorët ekstazë të Guercinos. Tani u ndjeva i nënshtruar. Për një moment më kapi paniku. Ka pak të ardhme për një historian arti të pafrymëzuar nga arti. Por pas njëfarë kohe kuptova se nuk mërzitesha fare nga arti. U mërzita nga galeria. Dhe unë mendoj se ka të bëjë diçka me pandeminë.
Gjatë Covid, kur muzetë u mbyllën, ne morëm goditjet tona të artit në mënyrë dixhitale. Është e vërtetë, shumë faqe interneti muzeale ishin dhe janë të pashpresë. Por të tjerët, si Muzeu Metropolitan i Artit i Nju Jorkut, e çuan prezantimin e artit në nivele të reja. Dhe ndërsa metaversi i Mark Zuckerberg duket si një lloj vendi nga ku do të arratiseshin adhuruesit e artit, mundësitë për artin diku tjetër në botën virtuale janë emocionuese. Provova një vizitë të realitetit virtual në “Sistine Chapel” (kishëz në Pallatin Apostolik, në qytetin e Vatikanit) dhe u habita jo vetëm nga cilësia e imazheve, ju mund të zmadhoni çdo detaj sipas dëshirës.
Si mund të konkurrojnë muzetë në një të ardhme të tillë?
Paniku edhe mund të kalojë, por ajo që mbetet e paqartë është se sa bota reale mund të ofrojë në vend të asaj virtuale.
Pak vepra arti mund të kthehen atje ku i përkisnin fillimisht.
Për të tërhequr vizitorët e së ardhmes, galeritë do të duhet të punojnë më shumë për përvojën që ofrojnë.
Marrë nga The Art Newspaper, përshtati në shqip Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
