Kryeqyteti i Ukrainës është i lirë, për momentin, nga forcat ruse që godasin kufijtë e saj.
Por kryebashkiaku i Kievit, Vitali Klitschko pranon se kjo nuk do të thotë se të gjithë mund të kthehen të sigurt.
Mund të duhet “një vit” për të pastruar eksplozivët e mbetur në rajon, i tha Klitschko së fundmi një delegacioni të parlamentarëve të huaj vizitorë.
Një pjesë e infrastrukturës është shkatërruar. Transportit publik i mungon shumë nga stafi i tij.
Dhe këto janë vetëm disa nga sfidat logjistike.
Mund të ketë “grupe diversioni” ruse që mbeten në kryeqytet, sipas kryebashkiakut, dhe një rrezik i vazhdueshëm i sulmeve me raketa.
Në të gjithë Ukrainën, zyrtarët po përballen me një dilemë: ata janë të etur për të ringjallur një pamje normaliteti aty ku është e mundur në mes të anomalive ekstreme të luftës në vazhdim, por në qytetet dhe fshatrat që mbajtën peshën e hershme të sulmit të Rusisë, katastrofike – dhe në herë pa dallim – shkatërrimi i lënë pas po e bën atë jashtëzakonisht të vështirë.
Duke qëndruar në një shesh mes ndërtesave të shkatërruara, Georgiy Yerko, kryebashkiaku në detyrë i Borodyanka, një periferi e Kievit e pushtuar më parë nga forcat ruse, tha se qyteti i tij “ngadalë po kthehet në jetë”, duke vënë në dukje se 4,000 banorë janë kthyer.
Por “487 shtëpi janë shkatërruar plotësisht,” u tha ai parlamentarëve vizitues në një pasdite të fundit, dhe akoma më shumë kanë pësuar dëme.
Ekspertët po punojnë për të përcaktuar se cilat ndërtesa janë të sigurta për banorët, tha ai.
Do të nevojitet strehim të përkohshëm për ata që nuk kanë shtëpi ku të kthehen.
“Ne mezi presim mbështetjen e komunitetit ndërkombëtar, mbështetjen e qeverisë sonë”, tha kryebashkiaku në detyrë.
Është pjesë e rrugës me shumë hapa të rimëkëmbjes dhe rindërtimit përpara Ukrainës.
Në afat të afërt, autoritetet ukrainase kanë nevojë për ndihmë për të paguar pagat dhe për të rindërtuar infrastrukturën bazë. Në terma afatgjatë, pjesë të mëdha të ekonomisë së vendit do të duhet të rindërtohen.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy tha muajin e kaluar se vendit të tij i duhen deri në 7 miliardë dollarë në muaj për të kompensuar humbjet ekonomike, si dhe “qindra miliarda” më vonë për të rindërtuar dhe rimëkëmbur nga lufta.
Por me luftimet që vazhdojnë ende, mbetet e paqartë se cilat do të jenë nevojat e Ukrainës pasi të përfundojë përfundimisht lufta dhe sa do të kushtojë realisht rindërtimi i saj.
Bashkimi Evropian pritet të luajë një rol të madh në koordinimin – dhe financimin e asaj rimëkëmbje.
“Rifillimi i ekonomisë sa më shumë që të jetë e mundur është vendimtar”, tha Matti Maasikas, ambasadori i BE-së në Ukrainë.
Për momentin, tha ambasadori për POLITICO, BE-ja “po bën mbështetje buxhetore që qeveria të funksionojë” ndërsa “të gjitha projektet dhe programet e BE-së janë ripërdorur”.
Maasikas vuri në dukje punën e Bankës Evropiane të Investimeve për të vënë në dispozicion kredinë për Ukrainën dhe përpjekjet e BE-së për të ndihmuar Ukrainën të gjejë mënyra për të eksportuar grurë ndërsa portet mbeten të bllokuara.
Tani janë duke u zhvilluar plane për mbështetje më të gjerë.
BE-ja “do të marrë drejtimin politik globalisht në menaxhimin e kësaj mbështetjeje për rimëkëmbjen e Ukrainës, sepse pavarësisht nga fakti që ne kemi një qeveri plotësisht operacionale, ne jemi ende duke luftuar para së gjithash luftën,” tha Olha Stefanishyna.
Udhëheqësit evropianë ranë dakord në fund të marsit për të zhvilluar një “Fond të Mirëbesimit të Solidaritetit të Ukrainës” dhe ftuan partnerët ndërkombëtarë të marrin pjesë.
Javën e kaluar, kryeministri polak Mateusz Moraëiecki dhe homologja e tij suedeze Magdalena Andersson pritën një konferencë donatorësh për Ukrainën.
Stefanishyna tha se Ukraina pret që presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen të zbulojë një plan më konkret të fondit të mirëbesimit, të zhvilluar me Kievin, deri në fund të majit.
Rimëkëmbja e Ukrainës në përgjithësi do të ketë tre drejtime, sipas Stefanishyna.
Elementi i parë është adresimi i “boshllëkut në likuiditet” të Kievit, tha ajo, duke e përshkruar këtë sfidë si “jashtëzakonisht të rëndësishme në këtë fazë”.
Hapi i dytë është “rimëkëmbja e vazhdueshme” e zonave nën kontrollin e Kievit, duke përfshirë restaurimin e furnizimeve me ujë dhe energji elektrike.
Elementi i fundit, të cilin zëvendëskryeministri e quajti “rimëkëmbje e madhe”, përfshin planet që vendet evropiane të marrin “patronazhin” dhe të ndihmojnë në rivendosjen e zonave specifike të Ukrainës si Odesa dhe Mariupol.
Shkalla e nevojave për rimëkëmbje të Ukrainës është e paprecedentë në fushën moderne – dhe Komisioni Evropian ka pranuar se ndihma e tij aktuale nuk është e mjaftueshme për të mbuluar nevojat afatshkurtra të Kievit.
Ukraina ka nevojë për 5 miliardë euro çdo muaj “qartë dhe thjesht, për të mbajtur vendin në punë, për të paguar pensionet, për të paguar pagat, për të siguruar shërbimet bazë,” i tha von der Leyen Parlamentit Evropian javën e kaluar, duke cituar një vlerësim të Fondit Monetar Ndërkombëtar.
“Duhet t’i mbështesim, por gjithashtu e di që nuk mund t’ia dalim të vetëm,” theksoi ajo.
Von der Leyen propozoi krijimin e një “pakete ambicioze rimëkëmbjeje” për Ukrainën për të adresuar “dobësitë ekzistuese të ekonomisë ukrainase dhe për të hedhur themelet për një rritje të qëndrueshme afatgjatë”.
Ajo këmbënguli se projekti do ta vendoste Ukrainën në rrugën e anëtarësimit në BE.
Megjithatë, ajo nuk dha shumë specifika. Një pyetje kyçe që mbetet pa përgjigje është se si BE do të financonte një rindërtim në shkallë të gjerë të Ukrainës.
Por zyrtarët e BE-së po pretendojnë një rol parësor në koordinimin e kësaj përpjekjeje për rimëkëmbje.
Duke folur në Austri të shtunën, komisioneri evropian për buxhetin Johannes Hahn tha se kishte një “mirëkuptim të përbashkët mes nesh dhe ukrainasve që në anën ndërkombëtare, Evropa duhet të jetë në krye”.
Dhe mbështetja afatshkurtër, shtoi ai, tani është “prioriteti kryesor”.
E gjithë kjo është pjesë e ambicies më të gjerë të disa liderëve të BE-së për të përfshirë Ukrainën në bllok.
“Lidhjet me përdorimin e parave duhet të ndihmojnë Ukrainën të përshpejtojë perspektivën evropiane”, tha Hahn.
Marrë nga politico.eu / Përshtati në shqip Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
