Mjekët zbulojnë të dhëna gjenetike pse mbipesha i prek njerëzit ndryshe

Nga Gazeta Si- Mjekët kanë paralajmëruar prej kohësh se pesha e tepërt mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve serioze si diabeti i tipit 2, sëmundjet e zemrës dhe presioni i lartë i gjakut.

Por hulumtimet e reja sugjerojnë se pamja është më komplekse. Ndërsa obeziteti është i rrezikshëm për shumicën, jo të gjithë përballen me të njëjtat rreziqe.

Shkencëtarët kanë zbuluar dallime gjenetike që ndihmojnë në shpjegimin pse disa njerëz me obezitet mbeten relativisht të shëndetshëm, ndërsa të tjerët zhvillojnë sëmundje serioze si diabeti dhe sëmundjet e zemrës.

Një studim nga shkolla e Mjekësisë në Nju Jork dhe Universiteti i Kopenhagenit analizuan të dhënat gjenetike nga më shumë se 450 mijë njerëz me prejardhje europiane.

Ekipi krahasoi nivelet e yndyrës trupore me shënuesit e shëndetit metabolik, siç janë presioni i gjakut, kolesteroli dhe sheqeri në gjak.

Ata gjetën 266 variante gjenetike që dukeshin se “shkëputnin” obezitetin nga rreziku i sëmundjes.

Thënë kjo, njerëzit që kishin këto variante kishin më shumë gjasa të shtonin në peshë, por më pak gjasa të tregonin shenja paralajmëruese të sëmundjes metabolike.

Hulumtuesit thonë se gjetjet e reja mund të ndryshojnë përfundimisht mënyrën se si ne parashikojmë, parandalojmë dhe trajtojmë obezitetin dhe ndërlikimet e tij.

“Këto njohuri përfundimisht mund të ndihmojnë mjekët të parashikojnë se cilët pacientë janë më të prekshëm ndaj ndërlikimeve dhe të japin trajtime të reja që imitojnë efektet gjenetike mbrojtëse që gjenden tek disa njerëz”, tha Nathalie Chami, autorja e punimit.

Obeziteti nuk është një gjendje e vetme

Hulumtimi identifikoi tetë nëntipe të dallueshme të obezitetit, secila e lidhur me rreziqe unike shëndetësore.

“Duke zbuluar këto dallime gjenetike, ne mund të fillojmë të kuptojmë pse obeziteti çon në rezultate të ndryshme shëndetësore tek individë të ndryshëm”, tha Chami.

“Obeziteti nuk është një gjendje e vetme. Ai përbëhet nga nëntipe të ndryshme, secila me rreziqet e veta”, shtoi Chami.

Hulumtimi zbuloi gjithashtu se efektet e këtyre varianteve mbrojtëse që zvogëlojnë rrezikun e sëmundjes ishin tashmë të dukshme tek fëmijët.

Fëmijët që mbartnin variantet mbrojtëse kishin më shumë gjasa të zhvillonin obezitet, por nuk treguan shenjat paralajmëruese të pritura të sëmundjes metabolike.

Hulumtuesit tani planifikojnë të studiojnë popullata më të larmishme për të kërkuar gjene të reja që ndikojnë në yndyrën trupore, por nuk janë të lidhura me gjendje si diabeti ose sëmundjet e zemrës.

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), në vitin 2022, një në tetë njerëz në botë jetonin me obezitet. Obeziteti i të rriturve në mbarë botën është më shumë se dyfishuar që nga viti 1990, dhe obeziteti i adoleshentëve është katërfishuar, tha organizata.