.png)
Problemi i ndotjes plastike është bërë aq i madh sa që mikroplastikat tani janë ngulitur në ciklet e rregullta të atmosferës, duke qarkulluar rreth planetit si oksigjen ose ujë, sipas një studimi të ri.
Një studim nga Universiteti Shtetëror i Utah tregoi se grimcat plastike të dërguara në ajër nga spërkatja e oqeanit dhe sipërfaqet e rrugëve udhëtojnë nëpër kontinentet dhe arrijnë vendet më të largëta në Tokë, sipas një përzierje të marrjes së mostrave dhe modelimit të bërë nga studiuesit.
Pjesa më e madhe e kësaj plastike duket se ka qarkulluar nëpër ekosistemet tona për një kohë të gjatë.
“Gjetëm shumë ndotje plastike të trashëguar kudo ku pamë. Udhëtojnë në atmosferë dhe depozitohet në të gjithë botën”, thotë shkencëtarja gjeologjike Janice Brahney.
“Kjo plastike nuk është e re nga ky vit. Është nga ajo që ne kemi hedhur tashmë në mjedis gjatë disa dekadave.”
Midis dhjetorit 2017 dhe janarit 2019, studiuesit mblodhën 313 mostra të mikroplastikave të ajrit nga 11 vende të ndryshme në Amerikën perëndimore. Ata zbuluan se 84 përqind e grimcave plastike vinin nga pluhuri i rrugës, 11 përqind kishin origjinën nga spërkatja e detit, 5 përqind vinin nga toka bujqësore. Me fjalë të tjera, kjo është kryesisht plastike që është hedhur poshtë në rrugë ose fshikulluar nga copat e plehrave në oqean. Ndotja mikroplastike nuk është e përqendruar vetëm rreth zonave urbane, po arrin kudo, e bartur nga era.
Zbulimet më pas u futën në një model kompjuteri për të provuar dhe kuptuar se si mund të duket modeli botëror i plastikës atmosferike. Koha e kaluar në ajër për grimcat mund të shkojë nga një orë në pothuajse një javë, aq kohë sa plastika të udhëtonte nëpër kontinente.
Ndërsa Antarktida nuk po eksporton ndonjë mikroplastikë të ajrit, ka shumë të ngjarë t’i importojë ato dhe kjo është një histori e ngjashme në të gjithë planetin. Mikroplastikat po grumbullohen pothuajse kudo që shikojnë shkencëtarët, përfshirë parqet kombëtare, me përqendrimet më të larta që vlerësohen të jenë mbi oqeanet.
“Duke përdorur vlerësimin tonë më të mirë të burimeve plastike dhe rrugëve të modeluara të transportit, shumica e kontinenteve janë importues neto të mikroplastikave nga mjedisi detar”, thotë Natalie Mahowald nga Universiteti Cornell.
Deri më tani, gati 10 miliardë tonë metrikë plastikë janë prodhuar në mbarë botën që nga fillimi i viteve 1900, dhe vlerësohet se mes 12-18 përqind e saj nuk llogaritet nga deponitë, riciklimi ose djegia.
Ekipi pas këtij studimi të fundit po bën thirrje për më shumë hulumtime se ku përfundon e gjithë kjo plastikë dhe si mund të shpërndahet në të gjithë botën, duke ndikuar në ekosistemet, jetën e egër, zinxhirin ushqimor dhe në fund të fundit në shëndetin tonë.
“Ne bëmë modelimin për të zbuluar burimet, duke mos ditur se cilat mund të jenë burimet. Është e tmerrshme që gjithë kjo plastikë është në atmosferë në atë nivel dhe fatkeqësisht akumulohet në oqeane dhe në tokë dhe thjesht riciklohet dhe lëviz kudo, duke përfshirë vendet e largëta”, thotë Mahowald.
Kërkimi është botuar në PNAS.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
