.png)
Nga Gazeta ‘Si’– Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, thotë se Izraeli ka rënë dakord me kushtet për një armëpushim 60-ditor në Gaza. Nëse kjo ju duket e dëgjuar, është e vërtetë.
Ideja e një armëpushimi dy-mujor është diskutuar që nga prishja e armëpushimit të fundit jetëshkurtër në mars. Një propozim i ngjashëm u paraqit në maj, por Hamasi e pa atë si një mekanizëm që Izraeli të vazhdonte luftën pas një pauze të shkurtër, në vend që të arrinte një marrëveshje paqeje të përhershme.
Ndërsa shkatërrimi në Gaza përkeqësohet çdo ditë, a do të jetë ndryshe këtë herë?
Propozimi , i paraqitur nga ndërmjetësuesit e Katarit, thuhet se përfshin lirimin nga Hamasi të dhjetë pengjeve të gjallë dhe trupave të 18 pengjeve të vdekura gjatë periudhës 60-ditore, në këmbim të lirimit të një numri të të burgosurve palestinezë.
22 pengjet e mbetura do të lirohen nëse arrihet një marrëveshje afatgjatë. Periudha 60-ditore e armëpushimit do të përfshijë gjithashtu negociata për një fund të përhershëm të armiqësive dhe një plan veprimi për qeverisjen pas luftës në Gaza.
Por plani është i ngjashëm me armëpushimin tetë-javor, tre-fazor, nga janari deri në mars të këtij viti, i cili dështoi pas fazës së parë të shkëmbimit të pengjeve. Që atëherë, bisedimet e paqes kanë hasur në një bllokim të përsëritur .
Për Hamasin, një armëpushim afatgjatë do të thotë fundi i përhershëm i luftës dhe tërheqja e forcave izraelite nga Gaza. Ndërkohë, Izraeli dëshiron të shohë largimin e plotë të Hamasit nga pushteti, çmontimin dhe çarmatosjen e krahut të tij ushtarak dhe dëbimin e udhëheqësve të lartë të mbetur të Hamasit.
Por, pavarësisht sfidave të vazhdueshme, ka disa arsye pse kjo përpjekje për armëpushim mund të jetë e ndryshme. E para dhe më e rëndësishmja është e ashtuquajtura “lufta 12-ditore” e kohëve të fundit midis Izraelit dhe Iranit, të cilën Izraeli e ka trumbetuar si një sukses të madh për degradimin e aftësive bërthamore të Iranit (megjithëse realiteti është më i nuancuar ).
Fitorja e perceptuar i jep kryeministrit të Izraelit, Benjamin Netanyahu, manovrim politik për të ndjekur një armëpushim pavarësisht kundërshtimeve të ekstremistëve të djathtë në koalicionin e tij, të cilët kanë kërcënuar të rrëzojnë qeverinë në raundet e mëparshme.
Lufta Iran-Izrael, në të cilën SHBA- të kryen sulme të diskutueshme ndaj centraleve bërthamore të Iranit, ringjalli gjithashtu interesin e Trump në Lindjen e Mesme. Trump hyri në detyrë pikërisht kur po miratohej marrëveshja e armëpushimit në faza në Gaza. Por Trump ushtroi pak presion diplomatik mbi Izraelin për t’u angazhuar në bisedime serioze për të kaluar nga faza e parë e marrëveshjes në fazën e dytë, duke lejuar që lufta të rifillonte në mars.
Të dy burrat e shohin gjithashtu pozicionin e dobësuar të Iranit si një mundësi për zgjerimin e marrëveshjeve të Abrahamit. Ky ishte grupi i marrëveshjeve që normalizonin marrëdhëniet midis Izraelit dhe disa shteteve arabe, përfshirë Emiratet e Bashkuara Arabe, Bahreinin, Sudanin dhe Marokun, të cilat Trump i ndërmjetësoi në fund të mandatit të tij të parë.
Netanyahu prej kohësh ka synuar një marrëveshje të mbështetur nga SHBA-të me Arabinë Saudite, dhe një deklaratë në shkallë më të vogël me Sirinë thuhet se është gjithashtu në diskutim. Por këto marrëveshje nuk mund të ecin përpara ndërsa lufta në Gaza vazhdon.
Pengesa shtesë
Megjithatë, pengesat e përsëritura për një marrëveshje mbeten – dhe është e paqartë nëse kushtet e propozuara do të përfshijnë garanci për të parandaluar Izraelin të rifillojë luftën pas periudhës 60-ditore.
Që nga raundi i fundit i bisedimeve kanë lindur edhe çështje të reja që mund të krijojnë sfida të mëtejshme. Hamasi po kërkon një kthim në shpërndarjen tradicionale të ndihmës humanitare në Gaza – ose të paktën zëvendësimin e Fondacionit Humanitar të Gazës (GHF) të mbështetur nga SHBA-të dhe Izraeli, i cili është kontrovers.
Katër pikat e shpërndarjes së GHF-së, të vendosura në zona të militarizuara, zëvendësuan mbi 400 pika ndihme që funksiononin më parë, dhe më shumë se 400 njerëz janë vrarë ndërsa kërkonin ndihmë pranë këtyre pikave, që nga 26 maji. Më shumë se 170 organizata ndërkombëtare joqeveritare dhe bamirësie kanë bërë thirrje që GHF të mbyllet.
Kontrolli ushtarak i Izraelit mbi Gazën është forcuar edhe më shumë që nga armëpushimi i fundit. Më shumë se 80% mendohet se mbulohen nga urdhrat e evakuimit – dhe urdhra të rinj për Gazën veriore dhe Qytetin e Gazës u lëshuan përkatësisht më 29 qershor dhe 2 korrik.
Zyrtarët izraelitë i kanë përshkruar operacionet e ripërtërira si presion ushtarak mbi Hamasin për të pranuar një armëpushim. Por Netanyahu ka folur hapur edhe për pushtimin ushtarak afatgjatë të Gazës.
Kohët e fundit ai deklaroi se Izraeli do të mbetej në “kontroll të plotë të sigurisë së Gazës” edhe pas luftës. Edhe nëse arrihet një armëpushim i përkohshëm, rruga përpara është e mbushur me vështirësi në lëvizjen drejt një armëpushimi afatgjatë ose arritjen e një marrëveshjeje të pranueshme “të nesërmen”.
Megjithatë, momenti aktual ofron një mundësi për një përparim. Trump ka një interes të ripërtërirë për të arritur një armëpushim dhe Netanyahu ka një dritare të rrallë politike për të hyrë në një marrëveshje dhe për të kthyer pengjet në shtëpi.
Ndërkohë, Hamasi është dobësuar, jo vetëm nga sulmet e pamëshirshme ushtarake të Izraelit, por edhe nga zhgënjimi në rritje nga populli i Gazës, i cili mezi pret t’i japë fund luftës.
Nuk ka mungesë arsyesh për t’i dhënë fund luftës në Gaza. Pyetja e vetme është nëse Izraeli dhe Hamasi kanë vullnetin për ta bërë këtë.
Marrë nga The Conversation/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
