Muzike

Maria Kalas, diva e operës që nuk ishte kurrë e lumtur

Maria Kalas lindi në dhjetor 1923 në Nju Jork nga prindër grekë. Thuhet se në muzikën e shekullit XX është epoka “para Calas” dhe “pas Kalas”, tha Franco Zeffirelli, një regjisor italian, në “La Scala”, duke nxjerrë në pah rëndësinë e këngëtares lirike.

“Ajo ishte pothuajse një person i pavdekshëm i mishëruar në artin lirik”. Këtyre fjalëve të maestros Riccardo Muti duhet t’u shtojmë se opera falë saj u rikthye në të qenit (ndoshta për herë të fundit) arti popullor, biznesi, kolona zanore e jetës sonë. Falë talentit të saj si një “soprano dramatike e shkathtësisë”, një përkufizim i shekullit të nëntëmbëdhjetë u ringjall për timbrin e saj unik. E pajisur me “tre zëra”, tha ajo me vete, për diapazonin e saj të jashtëzakonshëm vokal.

Diva e dëlirë – Por përveç teknikës së saj superlative, Kalas mbahet mend për mjeshtërinë e saj, të paparë ndonjëherë në skenë, në përzierjen e këndimit dhe aktrimit. Kësaj ajo i shtoi shpërthimet e divave, misterin e humbjes së papritur në peshë dhe kopertinën e historisë së dashurisë me miliarderin grek, Aristotle Onassis, i cili shiti grumbuj revistash kur la gruan për të, por më pas e braktisi duke u martuar me Jackie Kennedy, të venë e presidentit amerikan.

Një jetë për operën – E lindur nga një farmaciste greke që emigroi në Nju Jork, Maria Kalas tregoi talentin e saj që fëmijë dhe prindërit e saj – veçanërisht nëna e saj – i imponuan asaj një jetë plot sakrifica: “ajo u shfrytëzua si një fëmijë i mitur; ajo nuk e ka jetuar fëmijërinë, ashtu siç nuk e ka jetuar rininë. Prandaj u dogj në këtë dëshirë të plotësuar përfundimisht për çmenduri, për argëtim, me Aristotel Onassis. Ai e bëri atë të përjetonte atë që nuk kishte përjetuar kurrë më parë”, thotë gazetari Alfonso Signorini, autor i një romani për Maria Kalas.

Maria Kalas

Që fëmijë, në moshën 5-vjeçare, u përplas nga një makinë dhe qëndroi në koma për rreth një muaj. Me nënën e saj, e cila ndërkohë ishte ndarë nga i shoqi, ajo u transferua në Greqi ku filloi të studionte për kanto. Karriera e saj filloi me Puçinin dhe Toskën pikërisht në Greqi, në vitin 1942, me një sukses të jashtëzakonshëm. Falë shpirtit të saj të sakrificës (ajo studionte 12 orë në ditë) dhe punës sfilitëse.

Me përfundimin e luftës, ajo u akuzua për bashkëpunim sepse kishte kënduar edhe me kompani të drejtuara nga gjermanë dhe italianë. Më pas kthehet në Nju Jork, ku vështirësitë nuk mbaruan dhe ku Kalas nuk ishte në gjendje të depërtonte.

Dashuria e vërtetë dhe e vetme – Ajo u shpëtua nga një italian, tenori Giovanni Zenatello, i cili në vitin 1947 e punësoi për Mona Lisa të Ponchiellit në Verona Arena. Roli nuk pati sukses, por ishte një mundësi që Maria Kalas të takonte industrialistin Giovanni Battista Meneghini, i cili u dashurua me të në shikim të parë dhe i ofroi ta ndihmonte, duke i propozuar të bëhej menaxheri i saj. Ishte një kombinim fitues. Maria Kalas u bë idhulli i të gjitha teatrove. Të dy u martuan dhe në vitin 1950 – në shtëpinë milaneze të Arturo Toscanini, Kalas me një goditje fitoi dirigjentin dhe La Scala në Milano, teatri më prestigjioz i operës në botë.

Ndërmjet viteve 1952 dhe 1954, Kalas interpretoi 7 vepra, u bë mit dhe humbi 28 kilogramë. Legjendat për këtë ndryshim të papritur fizik që e çoi nga 92 në 64 kilogramë ishin të shumta. Nga e shëndoshë dhe e ngathët ajo u kthye në një simbol të elegancës. Por forca e saj ishte zëri: i saktë, i fuqishëm, dramatik, unike dhe e papërsëritshme. Shëmbëlltyra artistike dhe personale e Maria Kalas filloi të bjerë në vitin 1957, kur ajo takoi pronarin e anijeve greke, Aristotel Onassis. Mes të dyve lindi një dashuri dhe Kalas u nda nga i shoqi. Në vitin 1958 ngjarjet e saj personale u ndërthurën me disa vështirësi artistike për shkak të rënies së zërit dhe disa ndërprerjeve në shfaqjet e saj.

Tradhtitë e Onassis – Maria Kalas kishte “furtuna” në skenë deri në vitin 1965, por nuk i duroi dot tradhtitë e vazhdueshme të Onassis, i cili – në vitin 1968 – preferoi ish-zonjën e parë amerikane, Jackie Kennedy. Ishte një skandal që e çoi Kalas në periudha të reja depresioni të alternuara me momente të përsosmërisë artistike sublime. Turneu i fundit botëror daton në vitin 1974. Më pas, ajo u tërhoq në Paris, ku vdiq më 16 shtator 1977 nga arresti kardiak i lidhur me ndërlikimin e disa sëmundjeve që kishte pasur që në fëmijëri. Ajo vuante prej disa kohësh nga pagjumësia dhe kishte krijuar një varësi ndaj metaqualone, një qetësues që jep efekte të ngjashme me atë të barbiturateve. Ajo e donte thellësisht Meneghinin, linte kokën për Onassis, u dashurua me Pasolinin (i cili e drejtoi në Medea). Ajo kurrë nuk ishte e lumtur.


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë