Bota

Luftë në kufi mes Tajlandës dhe Kamboxhias, dhjetëra të vdekur e të plagosur

Gazeta Si – Të enjten në mëngjes, ushtarët tajlandezë dhe kamboxhianë filluan të qëllonin me njëri-tjetrin në një zonë të diskutueshme në kufirin midis dy vendeve, pranë një tempulli të lashtë të njohur në Tajlandë si Ta Muen Thom dhe në Kamboxhia si Tamone Thom.

Përleshjet janë ende duke vazhduar. Qeveria tajlandeze tha se njëmbëdhjetë persona (civilë, jo ushtarakë) u vranë dhe të paktën 14 u plagosën.

Kamboxhia nuk ka thënë nëse sulmet tajlandeze shkaktuan ndonjë vdekje. Mosmarrëveshja midis Tajlandës dhe Kamboxhias përfshin disa zona kufitare dhe ka vazhduar për dekada, por kriza është përshkallëzuar në muajt e fundit.

Palët kanë akuzuar njëra-tjetrën se kanë qëlluar fillimisht dhe më pas kanë përdorur armë më të rënda: Tajlanda tha se Kamboxhia qëlloi të paktën tre raketa në territorin e saj, ndërsa Kamboxhia pretendon se u bombardua nga avionët luftarakë tajlandezë.

Ushtria tajlandeze konfirmoi një operacion në të cilin avionë luftarakë F-16 u përdorën për të goditur pozicionet ushtarake kamboxhiane.

Një nga raketat e qëlluara nga Kamboxhia goditi një stacion benzine në provincën Sisaket, duke vrarë gjashtë persona. Ndërkohë, të shtënat midis personelit ushtarak janë përhapur në gjashtë qytete të ndryshme kufitare.

Pas përleshjeve, ambasada tajlandeze në Kamboxhia u tha të gjithë qytetarëve tajlandezë të largoheshin nga vendi, ndërsa të gjitha pikat kufitare midis dy vendeve u mbyllën.

Të dy vendet ndahen nga një kufi prej afërsisht 820 kilometrash që kalon nëpër disa zona të diskutueshme.

Disa nga këto zona janë shtëpia e tempujve të rëndësishëm, mbi të cilët të dy vendet pretendojnë sovranitet.

Mosmarrëveshja ka vazhduar për më shumë se një shekull dhe buron nga një hartë e vitit 1907 me të cilën Franca, e cila pushtoi Kamboxhian si fuqi koloniale deri në vitin 1953, vizatoi për herë të parë kufirin midis dy vendeve (Tajlanda pohon se harta nuk është detyruese).

Për të zgjidhur çështjen, Kamboxhia ka kërkuar ndërhyrjen e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, e cila, ndër të tjera, zgjidh mosmarrëveshjet territoriale midis shteteve që njohin juridiksionin e saj. Megjithatë, Tajlanda nuk është midis tyre.

Këto mosmarrëveshje kufitare janë vetëm një burim tensioni midis Kamboxhias dhe Tajlandës, i nxitur nga nacionalizmi i fortë: ato kanë dallime të thella kulturore dhe historike, që datojnë që nga shekujt kur të dy vendet sundoheshin nga perandori rivale.

Më 28 maj, ushtarët kamboxhianë dhe tajlandezë filluan të qëllonin me njëri-tjetrin në “Trekëndëshin e Smeraldit”, një copë e vogël toke e gjelbër ku takohen Tajlanda, Kamboxhia dhe Laosi.

Një ushtar kamboxhian u vra dhe që atëherë të dy ushtritë kanë akuzuar njëra-tjetrën, dhe ka pasur disa incidente të tjera të tensionuara.

Në qershor, mosmarrëveshja me Kamboxhian krijoi gjithashtu një krizë politike brenda Tajlandës: Kryeministri Paetongtarn Shinawatra u pezullua nga Gjykata Kushtetuese kur u bë publike audioja e një telefonate me Hun Sen, ish-kryeministrin e Kamboxhias, i cili sundoi vendin për dyzet vjet përpara se t’ia dorëzonte pushtetin djalit të tij Hun Manet në vitin 2023.

Hun Sen mbetet një figurë qendrore në politikën kamboxhiane dhe është një mik i hershëm i familjes së Paetongtarn, veçanërisht i babait të tij, Thaksin Shinawatra.

Gjatë telefonatës 17-minutëshe, Paetongtarn (38 vjeçe) është shumë e sjellshme ndaj Hun (72 vjeç), duke e quajtur atë “xhaxha” dhe duke premtuar se do të “kujdeset” për nevojat e tij.

Në një moment tjetër, ajo u duk se diskreditoi veprimet e një komandanti të ushtrisë tajlandeze, i cili po merrej me tensionet kufitare, duke thënë se ai “thjesht donte të dukej i qetë dhe po thoshte gjëra që nuk ishin të dobishme”. Publikimi i audios shkaktoi protesta në Bangkok dhe rriti më tej tensionet midis dy vendeve.


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë