Gazeta Si – Ndoshta shembulli më i mirë nga lista e vendeve që janë më pak kritike ndaj Rusisë, është Turqia.
Në fillim të luftës, shteti që udhëhiqet prej dekadash nga Erdogani, u pozicionua qartë në kampin evropiano-amerikan. Gradualisht ai u bë më neutral, për shembull duke u përpjekur të ndërmjetësonte në luftë.
E përjavshmja britanike “The Economist” ka dalë në këtë përfundim pas një analize nga kompania motër “Economist Intelligence Unit” se vitin e kaluar ishin 122 vende që nuk arritën të dënonin pushtimin rus të Ukrainës. Tani janë 131.
Nuk është rasti që të gjitha ato vende tani janë hapur pro-ruse. Që prej një viti janë vetëm Irani, Mali dhe Burkina Faso.
Sipas “The Economist”, zhvendosja më e madhe mund të gjurmohet kryesisht në vendet që adoptuan një qëndrim neutral një vit më parë dhe tani janë më pro-ruse pa u përfshirë në mënyrë të qartë.
Afrika e Jugut është një shembull. Ose vende si Xhibuti, Gaboni, Libani dhe Libia. Sipas analizës, këto kaluan nga një kurs pro-evropian në një qëndrim mjaft neutral.
REZOLUTAT
Tendenca e përgjithshme e më pak vendeve që qortojnë Rusinë nuk e habit profesorin e politikës së jashtme Sven Biscop (Instituti UGent/Egmont).
“Është shumë e mundur që më shumë vende do të përpiqen të qëndrojnë jashtë luftës, ndërsa ajo vazhdon”, – thotë ai.
Edhe pse Biskop-i nuk e merr shumë seriozisht. “Gjëja më e rëndësishme është se ka pak vende që mbështesin në mënyrë eksplicite Rusinë në luftë dhe, për shembull, e furnizojnë me armë”.
Profesori i së drejtës ndërkombëtare, Jan Wouters (KU Leuven), gjithashtu preferon të shikojë shprehje të tilla të mbështetjes eksplicite për të marrë një ide se sa aleatë ka Rusia.
“Merrni një vend si Turqia. Ka votuar çdo herë në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara për rezolutat që dënojnë pushtimin rus”, – thotë ai.
“Prandaj varet nga mënyra se si përcaktohet pozicioni i një vendi. Për shembull, numri i vendeve që kanë votuar për OKB-në Rezolutat që dënojnë luftën, kanë lëvizur pothuajse vazhdimisht rreth 141-143.
Por, siç tregon edhe Ëouters, është e rëndësishme të shihet një tjetër evolucion në ato vota: domethënë që një grup i madh vendesh në jugun global ndihen gjithnjë e më pak të prirur për t’u angazhuar kundër Rusisë.
“Disa vende mendojnë se Perëndimi po ekzagjeron, duke këmbëngulur për rëndësinë e luftës në Ukrainë”. Këto janë vende që janë lodhur nga fakti se Evropa dhe Shtetet e Bashkuara i kushtojnë më pak vëmendje konflikteve të tjera në botë.
Ose supozohet të bëjnë përpjekje në lidhje me një luftë në anën tjetër të botës, ndërkohë që, për shembull, duhen vite përpara se kërkesa e tyre për të krijuar një fond klimatik të plotësohet.
“Kjo është një detyrë që mbetet për ne në Evropë: të mësojmë t’i dëgjojmë më shumë ato nevoja, – thotë Wouters. – Rusia, por edhe Kina, po i përgjigjen më me shkathtësi kësaj, për shembull në Afrikë. Evropa, nga ana tjetër, duket e zhgënjyer nga miliarda subvencione që i jep Afrikës vetëm nëse gjysma e vendeve në atë kontinent abstenojnë nga votimi. Në këtë aspekt, diplomacia në Rusi dhe Kinë, për shembull, është shumë më e shpejtë”.
AFRIKA
“Rusia ka rritur përpjekjet e saj për të ndikuar në atë kontinent që nga fillimi i luftës”, – thotë Nina Wilén, asistente profesore (Universiteti Lund), e cila kryen kërkime si drejtuese e programit të Afrikës në Institutin Egmont.
“Ministri i Jashtëm rus ka bërë disa udhëtime në Afrikë, përfshirë Malin. Rusia gjithashtu ka krijuar më shumë bashkëpunim në mbrojtje dhe në ushtri, së fundmi në Burkina Faso”. Por me rezultate të tilla. “Historia e Rusisë rezonon me shumë nga publiku në ato vende”, – thotë Biscop.
Kjo është arsyeja pse ai beson se mbetet e rëndësishme që diplomatët amerikanë dhe evropianë të vazhdojnë të theksojnë në mënyrë proaktive pse Perëndimi është kaq kundër luftës.
Edhe pse kjo do të thotë gjithashtu se diplomatët evropianë dhe amerikanë përballen me një akt të vështirë balancues midis vazhdimit të dënimit të luftës dhe mos humbjes së kontaktit me Jugun global, ndërkohë që opinioni publik atje manipulohet nga fushatat dezinformuese nga Rusia.
Është një veprim balancues që “The Economist” nuk duket se ia vlen ta bëjë. Revista i etiketoi këto vende si “të padobishme për luftën e (presidentit rus Vladimir) Putin”.
Wilen nuk është dakord. “Për shkak të luftës për pushtet midis të gjitha fuqive të mëdha që po ndodh tani, vota e secilit vend në Asamblenë e Përgjithshme po bëhet më e rëndë se, të themi, dy vjet më parë. Për Rusinë, Afrika është edhe më e rëndësishme, sepse kontinenti ka më pak sanksione”.
Wouters gjithashtu e gjen këtë interpretim shumë të ngushtë. “Kjo është kryesisht një çështje politike. A mundemi ne, në parim, të bindim vendet për rëndësinë e parimeve juridike ndërkombëtare si zgjidhja paqësore e një konflikti ose njohja e integritetit territorial të njëri-tjetrit?
Përshtati në shqip: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
