.png)
Nga Gazeta ‘Si’-Pas 2 vitesh, rikthehet alarmi për përhapjen e sëmundjes infektive të Lijes së Majmunit, duke u shndërruar në një problem global.
Në Shqipëri, mund të ketë raste me Lijen e Majmunit, po deri tani nuk janë identifikuar.
Burime konfidenciale në ISHP i thanë Gazetasi.al se identifikimi i rasteve është i vështirë pasi mungojnë kontrollet periodike në grupet e rriskut sic janë të burgosurit apo kategoria e homoseksualëve.
Nga ana e saj, Instituti i Shëndetit Publik konfirmon për Gazetasi.al se javën e ardhshme do të bëjë publike planin e masave për parandalimin dhe kontrollin e Lijes së Majmunit.
Rritja aktuale e mpox në pjesë të Afrikës, së bashku me përhapjen e një lloji të ri seksualisht të transmetueshëm të virusit të majmunit, është një emergjencë, jo vetëm për Afrikën, por për të gjithë globin.
Por burime konfidenciale në ISHP, thonë se, vështirësi në identifikimin e rasteve në vendin tonë, përbën mungesa e testimeve klinike në laborator.
Në nëntor 2022, OBSH rajoni Evropë kërkoi raportim vullnetar nga të gjitha vendet për rastet e konfirmuara të mpox në burgje dhe vende të tjera të paraburgimit por nga 53 shtete, anëtare të Rajonit Evropian të OBSH-së; megjithatë, vetëm 15 raportuan nëpërmjet sistemit, duke përfshirë disa që raportuan zero raste.
Grupet në rrisk që duhet të vaksinohen të parët
OBSH konsideron se në kushtet e sotme, nuk është e nevojshme të kryhet vaksinimi masiv i popullatave të burgosura, por duhet të kryhet vaksinim parandalues primar (para ekspozimit) për disa kategori rrisku.
Sipas rekomandimeve të OBSH, së pari vaksinimi parandalues duhet të kryhet tek individët me rrezik të lartë ekspozimi: homoseksualë, biseksualë dhe burra të tjerë që kryejnë marrëdhënie seksuale me burra me partnerë të shumtë seksualë; individë me shumë partnerë seksualë të rastësishëm; punonjëse seksi.
Së dyti, punonjësit shëndetësorë të rrezikuar nga ekspozimi i përsëritur
Së treti, personeli laboratorik që punon me ortopoksviruset; laboratori klinik dhe personeli shëndetësor i cili kryeni teste diagnostikuese për mpox; dhe anëtarët e ekipit të reagimit ndaj shpërthimit.
Vaksinimi rekomandohet për kontaktet e rasteve, në mënyrë ideale brenda 4 ditëve nga ekspozimi i parë dhe deri në 14 ditë në mungesë të simptomave.
Vendimet për përdorimin e vaksinave kundër lisë ose mpox duhet të bazohen në vlerësimin e plotë të rreziqeve dhe përfitimeve, rast pas rasti.
OBSH rekomandon që kontrolli mjekësor të përfshijë një kontroll gjithëpërfshirës për të përcaktuar nevojat e kujdesit shëndetësor parësor, duke përfshirë sëmundjet seksualisht të transmetueshme ose të transmetueshme nga gjaku, përpara pranimit.
Gjetja aktive e rastit është një masë kryesore parandaluese për diagnostikimin, trajtimin dhe parandalimin e hershëm të transmetimi i mëtejshëm i sëmundjes.
Megjithatë, në mjediset e burgut, gjetja aktive e rasteve kryhet shpesh në Rajonin Evropian të OBSH-së Mpox në mjediset e paraburgimit vetëm për një listë të kufizuar sëmundjesh ngjitëse, si hepatiti A, B dhe C, HIV, seksualisht të transmetueshme infeksionet (klamidia, gonorrea, sifilizi dhe trikomoniaza) dhe tuberkulozi.
Diagnoza dhe mbikëqyrja për mpox në institucionet korrektuese duhet të rritet dhe mpox duhet të përfshihet në ekzaminimin e rregullt të individëve të sapo pranuar ose të transferuar.
Zbulimi i hershëm është thelbësor për të siguruar reagim të shpejtë, duke përfshirë hetimin dhe menaxhimin e rastit, gjurmimin e kontakteve, parandalimin e infeksionit dhe masat e kontrollit për të zbutur rrezikun e një shpërthimi.
Ndërgjegjësimi është një tjetër masë që do të përfshihet në planin e masave që do të hartojë ISHP për parandalimin e përhapjes së Lijes së Majmunit.
‘Sjellja seksuale zakonisht stigmatizohet në burgjet; edukimi i njerëzve që jetojnë në burg duhet të fokusohet në mënyrën se si përhapet mpox, seksin e sigurt dhe raportimin të simptomave.
Megjithëse njerëzit që jetojnë në burg përfaqësojnë një pjesë të vogël të popullsisë, qarkullimi mesatar vlerësohet të jetë 44.1%, që tregon se shumica e këtyre njerëzve kthehen në komunitet. Për më tepër, njerëzit që punojnë në burgje, duke përfshirë avokatë, vullnetarë dhe vizitorë, lëvizin brenda dhe jashtë ambienteve çdo ditë. Kështu, çdo rast që shfaqet brenda mureve të burgut mund të përhapet me shpejtësi në komunitet dhe të përforcohet nga transmetimi në burg i sëmundjeve infektive”, thuhet në rekomandimet e OBSH.
Javën e kaluar, Drejtori i Përgjithshëm nxiti procesin për Listën e Përdorimit Emergjent për vaksinat mpox, e cila do të përshpejtojë aksesin e vaksinave për vendet me të ardhura më të ulëta të cilat nuk kanë lëshuar ende miratimin e tyre rregullator kombëtar. Lista e përdorimit të urgjencës gjithashtu u mundëson partnerëve, përfshirë Gavi dhe UNICEF, të prokurojnë vaksina për shpërndarje.
OBSH po punon me vendet dhe prodhuesit e vaksinave për dhurimet e mundshme të vaksinave dhe po koordinon me partnerët përmes Rrjetit të përkohshëm të Kundërmasave Mjekësore për të lehtësuar aksesin e barabartë në vaksina, terapi, diagnostike dhe mjete të tjera.
OBSH parashikon një kërkesë të menjëhershme financimi prej 15 milionë dollarësh fillestarë për të mbështetur aktivitetet e mbikëqyrjes, gatishmërisë dhe reagimit.
Për të lejuar një rritje të menjëhershme, OBSH ka lëshuar 1.45 milion dollarë nga Fondi i Kontingjenteve të OBSH-së për Emergjencat dhe mund të duhet të lëshojë më shumë në ditët në vijim. Organizata u bën thirrje donatorëve që të financojnë masën e plotë të nevojave të përgjigjes mpox.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
