.png)
Kushdo që ka pasur një problem me lëkurën në momentin që ka qenë i stresuar, mund të dëshmojë se ka një lidhje mes mendjes dhe lëkurës. Kjo lidhje shkon shumë më thellë sesa kishin menduar më parë shkencëtarët. Falë një specialiteti në zhvillim të quajtur psikodermatologji, ato po kuptojnë se shumë çrregullime të lëkurës janë më shumë sesa aq. Kështu që dermatologët dhe psikologët janë bashkuar për të trajtuar problemet e lëkurës brenda dhe jashtë saj.
Çfarë është psikodermatologjia?
Psikodermatologjia është thjesht studimi i marrëdhënies midis mendjes dhe lëkurës. Është një fushë që përfshin të gjitha problemet që përfshijnë lëkurën dhe trurin. Ato shikojnë se si çrregullimet e lëkurës mund të ndikojnë në shëndetin mendor dhe si shëndeti mendor ndikon në lëkurën tonë.
Edhe pse më parë dihej një lidhje e mundshme midis këtyre të dyjave, kohët e fundit kanë marrë rëndësi të madhe në studimet që tregojnë se pacientët që përjetojnë probleme të rënda të lëkurës kanë një prevalencë më të lartë të depresionit, ankthit dhe sëmundjeve të tjera psikiatrike sesa popullata e përgjithshme.
Midis pacientëve me probleme kronike të lëkurës, përhapja e çrregullimeve psikiatrike është 30% deri 40%.
Stresi dhe ankthi janë raportuar në 44% të pacientëve para shpërthimit fillestar të psoriazës dhe shpërthimet e përsëritura i janë atribuar stresit deri në 80% të individëve.
Çuditërisht, prevalenca e çrregullimeve psikiatrike midis pacientëve me probleme të lëkurës është më e madhe se në pacientët me çrregullime të trurit, kancerit dhe problemeve të zemrës së bashku.
Për vite me radhë, psikologët dhe psikiatrit i kanë referuar pacientët me probleme të lëkurës tek dermatologët dhe dermatologët e kanë trajtuar këtë problem si vetëm të lëkurës dhe trupit. Tani, shkencëtarët kanë filluar të pyesin: Nëse e trajtojmë mendjen, a do të përmirësohet edhe gjendja e lëkurës? Gjithnjë e më shumë, përgjigjja është po.
Shenjat që çrregullimi i lëkurës mund të lidhet me shëndetin mendor
Funksioni kryesor i lëkurës, një organ ndijor dhe struktura më e madhe e trupit, është të mbrojë indet e brendshme nga mjedisi i jashtëm. Por lëkura gjithashtu na jep reagime jetësore për mirëqenien tonë emocionale. Stresorët psikologjikë stimulojnë çlirimin e hormoneve që mund të prishin funksionin mbrojtës të lëkurës, duke çuar në inflamacion, për shembull.
Pra, cilat janë shenjat për të kërkuar lidhjen e çrregullimeve të lëkurës me shëndetin mendor? Kjo është një pyetje e vështirë për t’u përgjigjur, sepse çrregullimet psikodermatologjike shfaqen ndryshe tek individët:
Një gjendje e lëkurës mund të ndikojë në simptomat psikologjike ose sociale. Çrregullimet e lëkurës që shkaktojnë shpërfytyrim kozmetik, si vitiligo, psoriaza ose puçrra, mund të çojnë në ndjenja turpi, ankthi, depresioni dhe humbje të vetëvlerësimit. Megjithëse disa probleme të lëkurës mund të mos jenë kërcënuese për jetën, për shkak të pamjes së tyre ato janë parë si “shkatërruese të jetës”. Këta individë kanë probleme në gjetjen e vendeve të punës dhe përballen me diskriminim, veçanërisht nëse gjendja perceptohet të jetë ngjitëse dhe mund të çojë në çrregullime psikiatrike si ankthi, depresioni, fobia sociale dhe sjelljet e shmangies.
Një gjendje e rëndë psikiatrike mund të shfaqet përmes shenjave të një problemi të lëkurës. Disa gjendje të lëkurës, të tilla si tërheqja kronike e flokëve (trikotillomania), dëmtimi i vetë-shkaktuar i lëkurës (dermatiti artefacta) dhe një besim se trupi është i infektuar me parazitë (iluzione të parazitozës), janë simptoma të një çrregullimi themelor psikiatrik . Individët me këto kushte kërkojnë vlerësim dermatologjik dhe mbështetje psikosociale. Ata priren të kërkojnë konsulta të shumta me dermatologë, por rrallë kërkojnë konsulta psikiatrike pasi që ata përgjithësisht kanë pak ose aspak njohuri për atë që e shkakton problemin.
Një problem i lëkurës mund të ndikohet nga faktorë emocionalë. Puçrrat, alopecia areata (rënia e flokëve), psoriaza, urtikaria, rosacea, ekzema, herpes i thjeshtë dhe hiperhidroza (djersitje e tepërt), mund të gjurmohen në një shkak fiziologjik, por dihet se përkeqësohen ose të nxitur nga stresi dhe faktorë të tjerë emocionalë.
Një shenjë që një çrregullim i lëkurës mund të ketë lidhje me shëndetin mendor është se mund të identifikoni një faktor psikologjik. Nëse vini re një ndryshim pas një humbje të punës, një vdekje në familje, apo edhe me një rritje të stresit të lidhur me punën, ju mund të shkoni në një trajtim psikodermatologjik.
Një shenjë tjetër është kur një ilaç me recetë ose trajtim tjetër fiziologjik që dikur funksiononte, ndalon së funksionuari. Nëse vini re se kjo po ndodh, duhet të mendoni nëse keni përjetuar ndonjë ndryshim në shëndetin tuaj mendor.
Për shkak se manifestimi i kushteve psikodermatologjike ndryshon nga personi në person, opsionet e trajtimit gjithashtu ndryshojnë. Disa pacientë kanë më shumë nevojë për një theks në psikiatrinë, ndërsa të tjerët kanë më shumë nevojë për një theks në anën e dermatologjisë. Ajo që është e qartë është që trajtimi për këto probleme duhet të përfshijë një qasje ekipore multidisiplinare empatike, bashkëpunuese, me një plan trajtimi të përqendruar në përmirësimin e funksionimit të përgjithshëm.
Burimi: Psychology today. Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
