Ne rrjet

Kush mund të jetë kryeministri i ardhshëm i Francës?

PARIS - Për javë të tëra, perspektiva e rrëmbimit të pushtetit nga e djathta ekstreme për herë të parë në historinë moderne të Francës ishte gjithçka që u diskutua.

Por kundër të gjitha mosmarrëveshjeve, Fronti i Ri Popullor, një aleancë e realizuar me ngut midis katër partive kryesore të krahut të majtë – socialistëve, të gjelbërve, komunistëve dhe Lëvizja Franca e Papërkulur (LFI) e Jean-Luc Mélenchon – doli përpara, ndërsa Tubimi Kombwtar i Marine Le Pen Rally ra në vendin e tretë.

Ajo që vjen pas kwtij rezultati  mbetet shumë e pasigurt. Zgjedhja e kryeministrit të ardhshëm të Francës i përket zyrtarisht presidentit të vendit, Emmanuel Macron, i cili nuk është i detyruar ligjërisht nga rezultatet e zgjedhjeve – por zakoni politik e dikton që kreu i qeverisë të zgjidhet nga radhët e forcës apo koalicionit më të fortë politik.

Pyetja e madhe është se kë do të paraqesë e majta për të shërbyer si kryeministër.

Gjatë fushatës, Fronti i Ri Popullor zgjodhi të mos kandidonte me një figurë, ndryshe nga Tubimi Kombëtar me presidentin e tij Jordan Bardella dhe koalicionin pro Macron, të udhëhequr nga kryeministri në largim Gabriel Attal.

Arsyeja e pashprehur ishte e qartë: Palët nuk do të kishin qenë në gjendje të arrinin një konsensus për këtë çështje.

Pasi fituan tani, dhjetëra deputetë të sapozgjedhur të majtë ka të ngjarë të hedhin emrat e tyre në ring. Dy forcat kryesore brenda koalicionit, Franca e Papërkulur dhe Socialistët, do të kenë peshën më të madhe në bisedimet e ardhshme, të cilat mund të përjashtojnë që në fillim drejtuesen e partisë së Gjelbër Marine Tondelier, pavarësisht pranisë së saj të fortë gjatë fushatës zgjedhore të përgjithshme.

POLITICO sjell kandidatët kryesorë, të ndarë në katër grupe:

Jean-Luc Mélenchon dhe besnikët e tij

Lëvizja France Unbowed e Mélenchon, më radikalja nga katër partitë kryesore brenda koalicionit, parashikohet të marrë shumicën e vendeve në mesin e grupeve të krahut të majtë.

Fuqia e tyre në parlament, e kombinuar me paraqitjen e fortë të Mélenchon në dy zgjedhjet e fundit presidenciale, do t'i japë LFI-së argumente për të pretenduar se kreu i ardhshëm i qeverisë duhet të vijë nga radhët e tyre.

Nëse LFI-së iu dha zgjedhja, zgjedhja e dukshme ka të ngjarë të ishte vetë Mélenchon – por qasja përçarëse e flamurit ndaj politikës dhe qëndrimi i ashpër për çështjet që variojnë nga ekonomia te lufta në Gaza e ka bërë atë toksik për votuesit e moderuar. Udhëheqësit e anëtarëve të tjerë të Frontit të Ri Popullor ishin të bindur gjatë fushatës se nuk do të mbështesnin liderin 72-vjeçar për kryeministër.

Mélenchon tha se nuk do të "imponohej" në një rol udhëheqës.

Emra të tjerë besnikë të LFI-së janë paraqitur, duke përfshirë koordinatorin e lëvizjes Manuel Bompard, presidenten e grupit të saj në parlament Mathilde Panot, figura në rritje Clémence Guetté ose Eric Coquerel, president i komitetit të financave në Asamblenë Kombëtare Franceze.

Rivalët e majtë u përkulën para Mélenchon

Sfida e parë për udhëheqjen e Mélenchon dhe aleatëve të tij mund të vijë nga deputetët që dikur luftuan përkrah kandidatit tre herë presidencial, por që atëherë kanë ndërprerë lidhjet me të.

Kandidatë të tillë mund të pretendojnë se janë ideologjikisht në harmoni me degën dominuese të Frontit të Ri Popullor, ndërkohë që shihen si më pak përçarës se Mélenchon.

Këto përfshijnë François Ruffin, një ish-gazetar dhe regjisor që synon të kandidojë në zgjedhjet e ardhshme presidenciale, i cili ka kritikuar LFI-në për atë që ai e përshkroi si mungesë të shtrirjes në zonat rurale të Francës dhe e quajti Mélenchon një "përgjegjës".

Clémentine Autain, e cila ishte pjesë e grupit LFI në dy legjislaturat e kaluara, por është bërë gjithnjë e më kritike ndaj Mélenchon-it, në mënyrë të ngjashme mund të bëjë një rast për veten e saj. Autain tha muajin e kaluar se ajo ishte "e vetëdijshme" se ishte "një nga ata që mund të pretendojnë të jenë kryeministre në rast fitoreje".

François Ruffin

Partia Socialiste Franceze arriti pikën e saj më të ulët në vitin 2022, kur shënoi 1.7 për qind në zgjedhjet presidenciale.

Por që atëherë ajo ka nisur një ringjallje të papritur, duke kulmuar me shfaqjen e saj të fortë në zgjedhjet evropiane, ku përfundoi e para midis forcave të krahut të majtë me gati 14 për qind të votave.

Socialistët kanë më pak deputetë se France Unbowed, por megjithatë kanë forcuar praninë e tyre në parlament dhe kanë mbyllur hendekun me LFI-në radikale të Mélenchon. Ata mund të shpresojnë të marrin mbështetje nga të Gjelbërit në një përpjekje për të ndaluar France Unbowed të marrë kontrollin.

Kandidatët e mundshëm mund të vijnë nga gjenerata e re e socialdemokratëve, duke përfshirë kreun aktual të Partisë Socialiste, Olivier Faure, presidentin e grupit të saj në largim, Boris Vallaud ose kandidatin kryesor në zgjedhjet e BE-së, Raphaël Glucksmann. Vallaud, 48 vjeç, u zgjodh për herë të parë në parlament në vitin 2017. Ai studioi së bashku me Macron në shkollën e lartë të Francës për nëpunësit publikë dhe, si presidenti aktual, ashtu edhe ai shërbeu shërbeu më parë si zëvendëssekretar i përgjithshëm i Elysee.

Por një ish-kampion mundet gjithashtu ta thotë fjalën: François Hollande, ish-presidenti socialist i Francës, do të rikthehet pasi fitoi garën në ish-zonën e tij zgjedhore, duke u bërë vetëm presidenti i dytë në historinë moderne të Francës që ribashkohet me Asamblenë Kombëtare, pasi kishte shërbyer me herët si kreu i shtetit.

Boris Vallaud

Opsionet jopartiake

Për të shmangur mosmarrëveshjet mes partive variant mund të jetë që e majta të zgjedhë dikë nga jashtë skenës politike.

Eurodeputeti social-demokrat Glucksmann e vuri këtë opsion në tryezë muajin e kaluar duke vënë përpara Laurent Berger, ish-udhëheqës i sindikatës reformiste CFDT. Berger njihet gjithashtu, si në të majtë ashtu edhe në të djathtë, për aftësinë e tij për të krijuar konsensus dhe për të kapërcyer boshllëqet. Megjithatë, qasja e tij e moderuar mund të jetë një gjë jo fillestare për Mélenchon.


Copyright © Gazeta “Si”


Lajme të lidhura

Më Shumë