.png)
Të presësh me durim është e vështirë për shumë fëmijë por praktika mund të ndihmojë për ta bërë më të lehtë.
Diçka që prindërve nuk u pëlqen të shohin tek fëmijët e tyre është paaftësia e tyre në dukje për të pritur disa nga ngjarjet më të mëdha si ditëlindjet apo festat.
Fëmijët nuk dinë të presin as për ngjarje shumë më të vogla si për shembull, të dalë një ushqim nga furra apo të presin për të dalë në park.
Të presin radhën për një lojë, ose të presin në radhë për akullore është edhe më e vështirë dhe shpesh çon në të qara.
Në një eksperiment klasik psikologjik të quajtur detyra ‘marshmalloë’, studiuesit kanë testuar aftësinë e fëmijëve për të pritur duke u ofruar atyre një ushqim të lehtë, veçanërisht një marshmalloë, një produkt që pothuajse çdo fëmijë (ose i rritur) do ta dëshironte. Fëmijëve u thuhet se eksperimentuesi duhet të largohet nga dhoma për një kohë, por nëse fëmija mund të presë derisa eksperimentuesi të kthehet, ata mund të kenë dy marshmalloë në vend të vetëm një.
Përndryshe, nëse fëmija nuk mund të presë, ai mund t’i bie ziles dhe eksperimentuesi do të kthehej menjëherë. Por, nëse fëmija vendos ti bjerë zilen, ai do të mund të hante vetëm një marshmalloë në vend që të merrte dy. Dhe përfundimi ishte ai që pritej. Shumica dërrmuese e fëmijëve i ranë ziles brenda disa sekondash.
Kjo konfirmon atë që shumë prindër kanë vërejtur në shtëpi: që fëmijët e kanë të vështirë të presin për të marrë diçka të mirë. Megjithatë, ajo që është interesante është se kërkimet ndërkulturore sugjerojnë se kjo nuk është e vërtetë për fëmijët kudo në botë.
Në një studim, studiuesit krahasuan sjelljen e fëmijëve në Gjermani, të cilët janë të ngjashëm kulturalisht me fëmijët në SHBA. me fëmijët nga një fis indigjen i quajtur Nso në rajonin veriperëndimor të Kamerunit. Ashtu si fëmijët amerikanë të testuar në studimin origjinal, fëmijët gjermanë e kishin vërtet të vështirë të prisnin marshmalloë-in e dytë dhe duhej të përdornin strategji për të shpërqendruar veten, si të uleshin në duar, të flisnin me veten ose të mos shikonin drejtpërdrejt marshmalloë-in.
Në të kundërt, për fëmijët Nso, kjo detyrë ishte shumë e lehtë. Mbi 70 për qind e këtyre fëmijëve mund të prisnin deri në fund; në fakt disa prej tyre edhe i ka zënë gjumi duke pritur!
Studiuesit spekuluan se për shkak se fëmijët në kulturën Nso pritet të kontrollojnë emocionet e tyre në një moshë shumë të hershme, edhe fëmijët më të vegjël Nso ishin në gjendje të prisnin me durim. Kjo sugjeron që fëmijët mund të mësohen të jenë më të durueshëm dhe të presin, duke pasur parasysh mjedisin dhe sfondin e duhur.
Për më tepër, ka kërkime më të reja që tregojnë se loja e pritjes mund të jetë specifike për situatën dhe se fëmijët amerikanë mund të mos ecin aq keq në të gjitha kontekstet. Në këtë studim, fëmijëve të moshës parashkollore në Japoni dhe SHBA iu dha detyra standarde e marshmalloë të përshkruar më sipër, si dhe një detyrë e dytë e ngjashme që përfshinte pritjen për të hapur një dhuratë të mbështjellë. Nuk është për t’u habitur që fëmijët amerikanë e kishin të vështirë të prisnin versionin e detyrës që përfshinte marshmalloë, dhe ashtu si fëmijët Nso, fëmijët japonezë nuk e prisnin.
Por rezultatet u kthyen për dhuratën e mbështjellë. Në këtë detyrë, fëmijët japonezë ishin ata që nuk mund të prisnin, ndërsa fëmijët e SHBA-së nuk kishin fare probleme.
Pse është ky rasti? Këto gjetje duket se pasqyrojnë normat kulturore të çdo vendi: në Japoni, fëmijët shpesh pritet të presin për të ngrënë derisa të gjithë të shërbehen, madje edhe në klasat e tyre për drekë çdo ditë, një normë që nuk është aq e zakonshme në SHBA.
Në të kundërt, fëmijët në SHBA priren të kenë shumë përvojë duke pritur për të hapur dhuratat e mbështjella, për shembull, duke pritur deri në fundin e festës së Krishtlindjes për të hapur dhuratat. Fëmijëve në Japoni, në të kundërt, shpesh u jepen një ose dy dhurata në mënyrë sporadike gjatë gjithë vitit, në vend që të kenë ngjarje specifike ku duhet të presin për të marrë një numër të madh dhuratash të mbështjella.
Morali i historisë këtu është se po, fëmijët kanë vështirësi të presin, por vetëm në kontekste ku nuk janë mësuar të presin. Nëse ata janë mësuar të presin, si ne jemi mësuar të presim mëngjesin e Krishtlindjes, ose të hapim të gjitha dhuratat tona në fund të një festë ditëlindjeje, ata mund ta bëjnë plotësisht atë.
Thënë kjo, nëse dëshironi që fëmijët tuaj të presin, thjesht bëjeni atë diçka që është pjesë e rutinës suaj të përditshme. Mund të jetë e vështirë në fillim, por si çdo gjë tjetër, fëmijët tuaj ka të ngjarë të mësohen me të, edhe nëse duhet të prisni pak kohë që të ndodhë.
Burimi: Psychology Today. Përshtati: Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
