Kriza e Detit të Kuq po shkakton mungesën e çajit në Europë

Gazeta ‘Si’ - Britanikët janë të njohur në mbarë botën për dashurinë e tyre për çajin. Kjo vërtetohet nga statistikat: mesatarisht çdo vit në Britaninë e Madhe konsumohen 50 miliardë filxhanë çaj.

Shumica e këtij çaji është bërë duke përdorur gjethet e çajit të zi të cilat nuk prodhohen në MB. Kështu, ndërprerja e transportit të shkaktuar nga sulmet ndaj anijeve tregtare në Detin e Kuq, përmes të cilave përllogaritet 12% e tregtisë globale ka ngjallur frikën e mungesës së çajit në Europë.

Sulmet, të cilat po kryhen nga grupi militant rebel jemenas Houthi në mbështetje të Hamasit, kanë detyruar kompanitë e transportit detar të ridrejtohen rreth skajit jugor të Afrikës – një udhëtim që mund të zgjasë deri në tre javë më shumë.

Dy nga furnizuesit më të mëdhenj të çajit Tetley dhe Yorkshire Tea, kanë njoftuar se po monitorojnë nga afër zinxhirët e tyre të furnizimit për çdo ndërprerje të mundshme. Dhe klientët kanë raportuar reduktim të rezervave të çajit në supermarkete në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar.

Nuk është çudi që çaji është i prekshëm ndaj ndërprerjes së zinxhirit të furnizimit. Zinxhiri i furnizimit të çajit është një rrjet kompleks global, që përfshin prodhues, përpunues, ankande dhe shitës me shumicë, paketues, shpërndarës dhe shitës me pakicë.

MB importon kryesisht çaj të papërpunuar nga vendet në Azinë Jugore dhe Afrikën Lindore. Ky çaj më pas paketohet dhe përzihet brenda Mbretërisë së Bashkuar si për tregjet e brendshme ashtu edhe për ato të eksportit. Vetëm rreth 10% e çajit të paketuar të shitur në MB furnizohet nga kompani nga jashtë.

Por çaji është një nga shumë artikujt që do të preket nga kriza e zinxhirit të furnizimit. Ndërprerja po ndikon në furnizimet edhe në sektorë të tjerë të ndryshëm, duke përfshirë makinat elektrike dhe gazin natyror të lëngshëm – dhe mund të jetë i kushtueshëm.

Jo aq e paparashikueshme

Ndërprerja e shkaktuar nga sulmet e Detit të Kuq konsiderohet nga disa të ketë qenë një dukuri krejtësisht e paparashikueshme e asaj që njihet si një ngjarje e "mjellmës së zezë". Por kjo krizë është e fundit në një linjë të gjatë goditjesh në rrjetet globale të furnizimit që kanë ndodhur gjatë dekadës së fundit.

Qoftë cunami i vitit 2011 në brigjet e Japonisë, Brexit, COVID, sanksionet tregtare të SHBA ndaj Kinës, apo lufta në Ukrainë, fakti i çështjes është se zinxhirët e furnizimit tani po përjetojnë ndërprerje më shpesh sesa dikur.

Organizatat janë bërë gjithnjë e më të varura nga vendet e largëta për prodhimin dhe furnizimin e komponentëve rutinë dhe kritikë.

Ndonjëherë ky vendim merret për shkak të avantazhit natyror që kanë këto vende. Për shembull, Kina aktualisht përbën 93% të prodhimit global të të ashtuquajturve elementë të tokës të rrallë, të cilët përdoren në komponentët e shumë prej pajisjeve që përdorim çdo ditë. Por në shumicën e rasteve këto vendime drejtohen nga ndjekja e një organizate për të ulur koston e saj të funksionimit.

Burimi: The Conversation/ Përshtati: Gazeta Si

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.