.png)
Nga Ben Lawrence* - Në klasikun horror të vitit 1973, “Theater of Blood”, Vincent Price luan rolin e Eduard Lionheart, një aktor i vjetër, i cili niset të hakmerret ndaj kritikëve që e kanë nënçmuar atë.
Në dramat e Shekspirit, ne shohim Arthur Lowe me kokë të prerë, ndërsa flinte (Coriolanus), Robert Coote të mbytur në një fuçi verë (Richard III) dhe, më e rëndësishmja, Robert Morley detyrohet të hajë byrekë të mbushur me mishin e tij.
“Theatre of Blood” luhet për të qeshur dhe e mendova këtë kur pashë përgjigjen ndaj asaj që u shpalos në Gjermani fundjavën e kaluar, kur drejtori i baletit Marco Goecke lyen një qese letre të mbushur me fekale qeni mbi fytyrën e Wiebke Hüster, një kritike femër, e cila përshkroi shfaqjen e tij më të fundit, “In the Dutch Mountains” sikur të ishte “i çmendur dhe i vrarë nga mërzia”.
Njerëzit ishin të shpejtë për të reflektuar mbi tregimet e artistëve që nxirrnin inatin e tyre ndaj gazetarëve dhe kur pyeta kritikët e për përvojat e tyre, ata përfshinin fshehjen nga një regjisor i njohur në një dhomë zhveshjeje për të shmangur konfrontimin, një pop-yll egoist që sfidonte kritikën në riprodhimin e albumit të tij të fundit dhe një komedian që mban inat kundër një shkrimtari për më shumë se 15 vjet.
Megjithatë, mes kujtimeve të tilla të këndshme, ka disa pika serioze për t’u theksuar – dhe jo vetëm se ajo që bëri Goecke ishte krejtësisht e papranueshme. (Sapo është pezulluar nga puna në Operan Shtetërore të Hanoverit.) Roli i një kritiku është një rol vendimtar në ekosistemin gazetaresk, duke ofruar një shërbim shumë të vlefshëm dhe duke ndihmuar në përcaktimin e agjendës për jetën kulturore të një kombi. Megjithatë, është gjithashtu një rol që po bëhet gjithnjë e më i vështirë.
Së pari, ekziston fakti që paratë janë të pakta në shumë pjesë të artit, në atë masë që një rishikim mund të bëjë ose prishë një prodhim, ose ndoshta edhe një kompani të tërë. Ankthi mbretëron.
Si redaktor i përditshëm i artit, kohët e fundit më kërkuan nga një PR teatri që të ndryshoja vlerësimin e yjeve në një përmbledhje (të cilën as vetë nuk e kisha shkruar) në mënyrë që t’i “tregoja produksionit një mbështetje”. Unë thashë, me shumë mirësjellje, se kjo nuk ishte e mundur.
Mediat sociale, natyrisht, janë një forcë keqdashëse në disa mënyra, si për artistët, ashtu edhe për kritikët. Postimi i një rishikimi në Twitter mund të jetë shumë ekspozues: unë njoh një kritik që u ndoq nga një aktor. Ai arsyetoi se nëse ky rishikim do të mbetej, ai nuk do të mund të gjente punë.
Twitter është gjithashtu i shpejtë për të vënë në pah çdo gjë që nuk arrin të miratojë pikëpamjen mbizotëruese të botës. Unë njoh kritikë që janë të paralizuar nga ankthi për atë që duhet dhe nuk duhet të thonë.
Megjithatë, një shkrim kritik duhet të jetë argëtues dhe i saktë në vlerësimin e tij, dhe kam frikë se mizoria ndonjëherë është shumë argëtuese. Emrat më të mëdhenj në gazetari janë shpesh ata që i nxjerrin thikat në një mënyrë të tillë, kjo është arsyeja pse Brian Sewell, kritik arti i Evening Standard për shumë vite dhe një njeri që dukej se urrente gjithçka rreth formës, ishte kaq i adhuruar.
Kritikët më të mirë, mendoj unë, janë ata që mund të argëtojnë duke qenë objektivë dhe duke mos lënë kurrë një mëri personale apo shijet e tyre të veçanta të pengojnë gjykimin e tyre. Është një veprim delikat balancues.
Shumica e shkrimtarëve nuk duan të lëndojnë ndjenjat e njerëzve, por një mallkim kritik ndonjëherë është i nevojshëm për hir të integritetit. Nëse nuk na lejohet të jemi mizorë, atëherë kjo i bën të tepërt lavdërimet. Më pëlqen filmi, teatri dhe arti i shkëlqyer – dhe i gjithë filmi i keq, teatri dhe arti që shoh e bëjnë ekzistencën e gjërave të mira edhe më të çmuara.
Një kritik i mirë e kupton këtë, dhe unë i përgëzoj kolegët që nuk bëjnë kompromis me pikëpamjet e tyre, veçanërisht në një klimë në të cilën gazetarët shumë shpesh pritet të mpijnë aftësitë e tyre kritike dhe të bëhen nxitës të masës; në të cilën ne të gjithë pritet të jemi vlerësues për dikë ose diçka që është në modë, por jo veçanërisht e mirë.
Unë nuk kam parë “In the Dutch Mountain”, apo në të vërtetë ndonjë nga produksionet me të cilat Hüster fatkeq kishte pasur me sa duket një problem vitet e fundit. Por do të doja të mendoja se kritikat e saj bazoheshin në gjykimin artistik.
Shpresoj që ajo, si kritikët më të mirë përreth, të shohë përtej marrëzive që fliten në internet dhe turbullirat intelektuale të amatorëve. Duhen dënuar turbullirat kulturore.
*Ben Lawrence është redaktor i artit në Gazetën "The Telegraph"
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
