Nga Jemima Kelly* – Një ndër herët e shumta që unë jam mallkuar në një panel mbi kriptomonedhat ku kam thënë se nuk mund ta mendojmë si para. E vetmja arsye për t’u përdorur është spekulimi, thash unë, ose për të blerë drogë në internet. Kjo ishte një ide absurde më, ndërpreu një panelist, kripto mund të bëjë më shumë e kaq.
Entuziastët e kriptomonedhave argumentojnë se është e gabuar të thuash se kriptot nxisin krimin sepse teknologjia në vetvete është “neutrale” dhe nuk mund të fajësohet për aktivitete keqdashëse. Por kjo nuk është e vërtetë: kriptot u krijuan si një mekanizëm i pakontrolluar për pagesa që operon jashtë sistemit tradicional financiar, përtej kontrollit të regullatorëve. Transaksionet e kriptomonedhave nuk janë nuk i nënshtrohen të njëjtave kontrolle të zbulimit të mashtrimit, kundër pastrimit të parave ose aktiviteteve të dyshimta si ato tradicionale. Operimi jashtë sistemit është raison d’être (thelbi i ekzistencës) i kriptomonedhave. Dhe vetëm duhet të shikohet se si sillet industria e kriptove për të parë se krimi nuk është një gabim; është një shtesë.
Marrim platformën më të madhe të këmbimit të kriptove, Binance. Në një akuzë të muajit të fundit kundër saj, Komisioni për Letrat me Vlerë, CFTC, pretendon se ish-shefi i pajtueshmërisë i Binance tha për disa klientë të Binance: “Ju e dini. Ata janë këtu për krim.” Shefi i raportimit të pastrimit të parave të Binance, sipas CFTC, ra dakord: “Ne e shohim të keqen, por mbyllim 2 sy.”
Do të ishte qesharake nëse nuk do të ishte kaq flagrante. “Këto firma këmbimi e dinë se çfarë po bëjnë” thotë Stephen Diehl, bashkë-autor i “Popping the Crypto Bubble”. “Ato por krijojnë një rrjet të errët ndërkombëtar, që do të përdoret nga kriminelët. Kjo nuk është surprizë. Ato janë ngritur për këtë qëllim.”
Viti i shkuar qe kaotik për kriptot, me çmime në rënie që fshinë rreth 1.5 trilion dollarë nga vlera e tregut të industrisë dhe me disa biznese të profilit të lartë që falimentua. Por pavarësisht rënies së tregut, ishte gjithashtu një vit rekord për krimin me bazë në kripto: transaksionet e paligjshme të kriptove arritën në 20 miliardë dollarë në vitin 2022, sipas firmës analitike të të dhënave Chainalysis, nga 18 miliardë dollarë vitin e kaluar, pas një rritjeje të madhe të transaksioneve që përfshijnë kompani. shënjestruar nga sanksionet e SHBA (shumica vjen nga këmbimi Garantex me bazë në Rusi). Sulmet ransomware u ulën pak gjatë vitit, por gjithsesi llogariten për gati gjysmë miliardë dollarë.
Jo vetëm që kjo shifër është një “vlerësim i kufirit më të ulët” – numri ka shumë të ngjarë të rritet me kalimin e kohës pasi kompania identifikon adresat e reja të portofolit kripto të lidhura me aktivitet të paligjshëm – por gjithashtu përfshin vetëm aktivitetin “në zinxhir”, që do të thotë vetëm transaksione që janë regjistruar në blockchain. Prandaj, ai nuk do të përfshijë mashtrimin masiv që dyshohet se ka ndodhur në shkëmbimin e kriptove FTX, as të ardhurat e trafikut të drogës në të cilat kripto është përdorur si mjet pagese.
Shifra nuk përfshin as 23.8 miliardë dollarë para të pastruara nëpërmjet kriptove në vitin 2022 – një rritje prej 68% krahasuar me 12 muajt e mëparshëm. Vetëm në Mbretërinë e Bashkuar, Agjencia Kombëtare e Krimit vlerëson se mbi 1 miliard dollarë para të paligjshme transferohen jashtë shtetit duke përdorur kripto çdo vit.
“Ajo që ne po shohim është se kriptomonedhat po përdoren si metodologji e pastrimit të parave – është integruar në të”, thotë Adrian Searle, drejtor i Qendrës për Krimin Ekonomik. Searle thotë se ndërkohë që proporcioni i pastrimit të parave në kripto është ende i ulët ndaj totalit, por pritet të rritet fort dhe po lehtëson rrjetet kriminale ndërkombëtare në një shkallë të paprecedentë.
Mbështetësit e kriptove kanë qejf të thonë se kriptot përdoren edhe për mirë. Edhe kjo qëndron. Të dhënat tregojnë se 200 mln dollarë në kripto janë dërguar në Ukrainë që kur lufta nisi. Por duhet të kuptojmë që kjo e mirë do të eklipsohet gjithmonë nga e keqja.
Nga 3.8 miliardë dollarë kripto që u vodhën nga hakerët vitin e kaluar – një tjetër rekord i ri – rreth 1.7 miliardë dollarë u vodhën nga hakerë të lidhur me Korenë e Veriut, sipas Chainalysis. Këto para janë kanalizuar, pretendon OKB-ja, në programin e raketave balistike të vendit.
Në Dark Web – i cili është “i bazuar në përdorimin e kriptomonedhës”, sipas DCI Phil McInerney, i cili drejton krimin kibernetik në Këshillin Kombëtar të Shefave të Policisë – kripto përdoret jo vetëm për të blerë dhe shitur substanca të paligjshme, por armë zjarri të printuara 3D, kredenciale bankare të komprometuara, dokumente të falsifikuara dhe materiale të abuzimit seksual të fëmijëve.
Pra, në një mënyrë qesharake, ai që më mallkoi mua në panel kishte të drejtë: kripto nuk përdoret vetëm për të spekuluar dhe blerë drogë në internet: përdoret edhe për aktivitete kriminale shumë më të errëta.
Burimi: FinancialTimes/ Përshtati: Gazeta ‘Si’
*Jemima Kelly, gazetare e financave në FT
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
