.png)
Gazeta Si – Ndonjëherë Konklava (Këshilli i fshehtë), funksionon si në tregimin klasik të detektivit të Edgar Allan Poe, “The Purloined Letter”, një libër klasik policesk, me agjentët që kërkojnë kudo, duke çmontuar dyshemetë dhe muret, derisa inspektori Dupin ka një goditje gjeniale dhe zbulon se letra ishte në vendin më të spikatur në shtëpi: pikërisht në kabinën e dhomës së ndenjes.
Pa kandidatë të fshehur, të zgjedhur në Kapelën Sistine, zgjodhën një Papë që në fillim ishte më i forti, aq i dukshëm sa askush ose pothuajse nuk e kishte marrë parasysh: ndodhi në vitin 2005 me Joseph Ratzinger, i konsideruar si një “zgjedhës i madh”, deri në momentin që doli duke buzëqeshur nga Dhoma e Bekimeve.
Herë të tjera, megjithatë, i zgjedhuri është një surprizë e vërtetë: si Jorge Mario Bergoglio, i cili në vitin 2013 ishte 76 vjeç dhe në listat klasike të “papëve” prirej të përjashtohej, sepse, pas dorëheqjes së Benediktit XVI, besimi i përgjithshëm ishte se do të zgjidhej një Papë relativisht i ri në moshë.
Në çdo rast, konklavat janë sipas definicionit të paparashikueshme, edhe pse në fund zgjidhet një person, jo një skemë mendore apo një ide, dhe ndoshta vetë votuesit ndryshojnë orientimin gjatë mbledhjeve që i paraprijnë votimit.
Kongregacionet e përgjithshme të kardinalëve, që filluan të martën, shënojnë ditët e Selisë së lirë gjatë së cilës zgjedhësit studiojnë njëri-tjetrin dhe madje edhe kardinalët mbi të 80-at, të cilët nuk do të hyjnë në Kapelën Sistine dhe mund të luajnë rolin e tyre.
Gjithçka është si zakonisht, përveç se këtë vit situata është komplikuar edhe më shumë. Ishte Françesku ai që përmbysi pikat klasike të referencës siç ishin dioqezat që dikur quheshin “kardinalitete”.
Kështu, për shembull, Peshkopi i Como-s, Oscar Cantoni do të hyjë në konklavë, por jo Mario Delpini, kryepeshkop i Milanos, dioqeza më e madhe në Evropë, e cila në shekullin e njëzetë i dha Kishës dy Papë (Pius XI dhe Pali VI).
Po kështu, Francesco Moraglia, Patriarku i Venecias, nuk do të votojë në Kapelën Sistine, siç ishin tre papë (Pius X, John XXIII dhe Gjon Pali I) në shekullin e kaluar.
Imazhi simbolik i kësaj konklave mund të jetë ai i marrë më 2 shtator 2023, në Ulan Bator, Mongoli, një foto e paprecedentë, që tregon Françeskun në një karrocë me rrota përballë katedrales dhe rreth tij, një mijë e pesëqind besimtarë të buzëqeshur duke pozuar: ata janë katolikët që kanë mbërritur nga çdo cep i Mongolisë, të gjithë, nga i pari tek i fundit, ku nuk kishte ndodhur asnjëherë që kisha e një vendi të përfshihej në një foto të vetme.
Pranë Papës është Giorgio Marengo, një misionar i komunitetit të vogël dhe prefekt apostolik, të cilin Bergoglio, një vit më parë, e kishte emëruar kardinal kur nuk ishte as 50 vjeç.
Ai do të jetë atje, por kryepeshkopët e Parisit apo Los Anxhelosit nuk do të jenë atje. Kështu, Papa i periferive ka revolucionarizuar Kolegjin e Kardinalëve, i cili kurrë nuk ka qenë kaq ndërkombëtar: 135 zgjedhës që vijnë nga 71 vende nga të gjitha kontinentet.
Evropianët vazhdojnë të përfaqësojnë shumicën relative (53), por votuesit nga Azia (23), Amerika Latine (21), Afrika (18) dhe madje edhe Oqeania (4), do të jenë po aq vendimtarë sa kardinalët nga Kontinenti i Vjetër dhe ata nga Amerika e Veriut (16).
Vendi me më shumë votues mbetet Italia, me 17 kardinalë, të cilët në realitet janë 19, nëse marrim parasysh Patriarkun e Jeruzalemit Pierbattista Pizzaballa dhe, në të vërtetë, Prefektin Apostolik në Mongoli.
Por në fund të fundit, fakti themelor nuk është aq shumë përbërja e një zone elektorale që është gjithnjë e më pak euro-centrike dhe gjithnjë e më shumë përfaqësuese e Jugut të botës.
Pika qendrore, më thjesht, është se shumë nga kardinalët nuk e njohin njëri-tjetrin, nuk e kanë parë kurrë njëri-tjetrin në jetën e tyre dhe as nuk kanë shkëmbyer asnjë fjalë.
E gjithë kjo do të përfundojë duke e bërë më të rëndësishëm rolin e disa kardinalëve, të njohur për shumicën, të cilët do të jenë në gjendje të përfaqësojnë një pikë referimi për të ardhurit në konklavë, “zgjedhës të mëdhenj” të aftë për të mbështetur prioritetin e disa temave dhe për të promovuar emrat më të ngjashëm me ta.
Në hyrje të sallës së Sinodit të martën (22 prill) në mëngjes, mund të shihej kardinali i Guineas, Robert Sarah, dy nga dy, me amerikanin Raymond Leo Burke, udhëheqës i konservatorëve dhe i rezistencës së brendshme ndaj Bergoglios dhe pak më pas, kardinali maltez, Mario Grech, me jezuitin nga Luksemburgu, Jean-Claude Hollerich, dy nga bashkëpunëtorët e afërt të Françeskut.
Dhe pastaj ka edhe ata mbi 80 vjeç që gëzojnë gjithmonë respekt dhe ndikim të madh: nga Camillo Ruini, te Kryepeshkopi Emeritus i Vjenës, Christoph Schönborn.
Ajo që vlen për “elektorët e mëdhenj”, për më tepër, është e vledshme edhe për të ashtuquajturit papë, të cilët, në çdo rast do të bëjnë të ndihet ndikimi i tyre.
Është e natyrshme, se ato figura që janë njëkohësisht prestigjioze dhe të njohura për të gjithë, duhet të konsiderohen të favorizuara, veçanërisht nëse vlerësohen të aftë, nëpërmjet moderimit të tyre, të mbajnë së bashku shpirtrat e konklavës.
Duke filluar nga Sekretari i Shtetit, Pietro Parolin, 70 vjeç, arkitekt i madh i marrëveshjes me Kinën. Dhe nga dy italianë të tjerë: Kardinali Matteo Zuppi, 69 vjeç, i zgjedhur nga Bergoglio si i dërguar i paqes për Ukrainën dhe Pierbattista Pizzaballa, 59 vjeç, patriarku i Jeruzalemit, i cili prej vitesh ka qenë një figurë themelore e ekuilibrit në zonën më të vështirë të planetit.
Ndër të ashtuquajturit konservatorë, kandidati më i besueshëm është Péter Erdö, 73 vjeç, kryepeshkop i Budapestit. Në Afrikë, është shprehur ndikimi i kardinalit Fridolin Ambongo, 65 vjeç, Kryepeshkop i Kinshasës.
Në Europë, përmenden edhe emrat e peshkopit të Stokholmit, Anders Arborelius, 75 vjeç, i Juan José Omella, i Barcelonës dhe i kryepeshkopit të Marsejës, Jean-Marc Aveline, 66 vjeç, siç përmenden edhe progresistët si amerikanët Blase Cupich, 75 vjeç, kryepeshkopi i Çikagos, Joseph, Ë. Tobin, 72 vjeç, arqipeshk i Neëark-ut.
Kandidatët aziatikë mbeten të fortë: Luis Antonio Tagle, 67 vjeç, një filipinas me një nënë kineze dhe koreano-jugori, Lazarus You Heung-sik, 73 vjeç, një emër prefekt në largim i Dikasterit për Klerin.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
