.png)
Ndoshta nuk keni dëgjuar më parë për kolinën, por studimet tregojnë se ajo është vendimtare për shëndetin tonë, në faza të ndryshme të jetës.
Kolina nuk është as vitaminë as mineral, është një përbërës organik që është jetik për funksionimin e shëndetshëm të sistemit nervor të njeriut. Tani ka prova që konsumimi i më shumë kolinës mund të ketë një gamë të gjerë efektesh të fuqishme, nga përmirësimi i performancës njohëse deri te mbrojtja kundër çrregullimeve neurozhvilluese, duke përfshirë çrregullimin e mungesës së vëmendjes/hiperaktivitetit (ADHD) dhe disleksinë.
Lënda ushqyese gjithashtu duket se luan një rol të rëndësishëm në zhvillimin neurologjik njerëzor. Në një studim, foshnjat, nënat e të cilëve morën suplemente koline gjatë shtatzënisë, lindën foshnja me shpejtësi më të lartë të përpunimit të informacionit.
Shkencëtarët thonë se kolina është një lëndë ushqyese çudibërëse, por që është anashkaluar shumë. Pra, nga vjen kolina dhe a po merrni mjaft prej saj?
Çdo qelizë në trupin tonë përmban kolinë, thotë Xinyin Jiang, profesor i shkencave të shëndetit dhe të ushqyerit në Brooklyn College në Nju Jork, SHBA.
Kolina është një lëndë ushqyese “thelbësore”, që do të thotë se ne kemi nevojë për të për shëndetin tonë, por trupi ynë nuk prodhon mjaftueshëm vetë. Në vend të kësaj, ne duhet të marrim një pjesë të saj nga dietat tona. Në këtë kuptim, është i ngjashëm me acidet yndyrore omega 3, megjithëse në fakt është i lidhur ngushtë me vitaminat B, thotë Emma Derbyshire, shkencëtare.
Kolina mund të gjendet kryesisht në ushqimet me bazë shtazore, duke përfshirë mishin e viçit, vezët, peshkun, pulën dhe qumështin, por është gjithashtu në kikirikë, fasule, kërpudha dhe perime si brokoli, megjithëse ushqimet shtazore kanë tendencë të përmbajnë më shumë kolinë sesa burimet me bazë bimore.
Ne kemi nevojë për kolinë për shumë funksione në trupin tonë, duke përfshirë funksionin e mëlçisë dhe mungesa mund të shkaktojë një sërë problemesh.
“Kolina ndihmon transportimin e yndyrës nga mëlçia dhe kur një person ka mungesë, ai mund të ketë një mëlçi të yndyrshme”, thotë Jiang.
Kolina gjithashtu ndihmon trupin të sintetizojë fosfolipidet, të cilat janë përbërësi kryesor i membranave qelizore në trupin tonë. Mungesa e lëndës ushqyese mund të ndikojë në gjenet e përfshira në procesin e shumëzimit të qelizave tona. Gjatë zhvillimit të një fetusi, mungesa e kolinës mund të jetë veçanërisht e dëmshme sepse pengon përhapjen e qelizave në tru.
Roli i kolinës në tru është vendimtar dhe në fakt është kryesisht një “ushqyes i trurit”, thotë Derbyshire.
Në një studim që përfshinte pothuajse 1,400 njerëz të moshës 36 deri në 83 vjeç, studiuesit zbuluan se njerëzit me konsum më të lartë të kolinës priren të kenë kujtime më të mira dhe se marrja e kolinës gjatë moshës së mesme mund të ndihmojë në mbrojtjen e trurit tonë.
Nga ana tjetër, mungesa e kolinës është shoqëruar edhe me çrregullime neurodegjenerative si Alzheimer dhe sëmundja e Parkinsonit.
Një mënyrë tjetër se si kolina mund të ndikojë në tru është shëndeti ynë mendor. Një studim zbuloi se marrja më e lartë e kolinës shoqërohej me nivele më të ulëta ankthi dhe në një studim tjetër u zbulua se të kesh një konsum më të lartë të kolinës lidhej me një rrezik më të ulët të depresionit.
1000 ditët e para të jetën janë jetike
Është vërtetuar se dy vitet e para të fëmijës janë kritike për zhvillimin e tyre dhe se dieta e nënës gjatë shtatzënisë dhe ushqyerjes me gji ka një ndikim të madh në këtë.
Studimet tregojnë se kolina është thelbësore për zhvillimin e foshnjës në mitër. Në fakt, foshnjat lindin me tre herë më shumë koline se nënat e tyre, gjë që Derbyshire thotë se tregon se sa e rëndësishme është në këtë fazë të jetës.
Disa studime madje sugjerojnë se marrja e pamjaftueshme e kolinës kur një grua është shtatzënë mund të lidhet me sjelljet e ADHD në pasardhësit e tyre.
“Ne po shohim shumë më tepër ADHD dhe disleksi në shkolla, dhe disa janë gjenetike, por është gjithashtu e mundur që, në mitër, ata të mos marrin lëndë ushqyese kryesore,” thotë Derbyshire.
Të ushqyerit e trurit
Një rishikim i vitit 2020 i 38 studimeve të kafshëve dhe 16 njerëzve arriti në përfundimin se plotësimi i kolinës ndihmon zhvillimin e trurit. Megjithatë, vetëm studimet e kafshëve tregojnë një lidhje të fortë midis kolinës dhe përmirësimit të funksionit njohës. Punimi nuk përcakton sasinë ideale të suplementeve, por thotë se shumica e studimeve përdorën suplemente që ofrojnë deri në 930 mg kolinë në ditë, një sasi e barabartë me kolinën në afërsisht gjashtë vezë pule, pa raportuar efekte negative.
Mund të ketë gjithashtu disa njerëz që u duhet më shumë koline sesa sasitë e rekomanduara ditore, duke përfshirë gratë pas menopauzës, për shembull, që kanë nivele më të ulëta të estrogjenit dhe njerëzit me sëmundje të mëlçisë dhjamore.
Ne gjithashtu e dimë, thotë Derbyshire, se, për shkak të dallimeve gjenetike nga një person në tjetrin, disa njerëz mund të kenë kërkesa më të larta për kolinë.
Vezët janë një nga burimet më të fuqishme të kolinës dhe ka disa shqetësime se ata që zgjedhin të ndjekin një dietë vegane mund të mos marrin mjaftueshëm nga kjo lëndë ushqyese.
Një studim zbuloi se njerëzit që hanë vezë kanë pothuajse dyfishin e konsumit të zakonshëm të kolinës në krahasim me ata që nuk e hanë, duke i bërë studiuesit të arrijnë në përfundimin se konsumimi i sasisë së duhur ditore të kolinës ishte “jashtëzakonisht i vështirë” pa ngrënë vezë ose pa marrë një suplement.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
