.png)
Zinxhiri i furnizimit të kakaos, është kompleks, i errët dhe pak i mprehtë.
Fermerët, kryesisht në Afrikën Perëndimore, ua shesin prodhimet e tyre ndërmjetësve vendas, të cilët nga ana e tyre ua shesin eksportuesve.
Këta eksportues u shesin prodhuesve dhe tregtarëve të çokollatës, shpesh në Evropë, të cilët vetë mbështeten nga investitorët në Londër dhe Nju Jork.
Një kompleksitet i tillë nënkupton që fermerët shpesh marrin vetëm rreth 5% të çmimit të shitjes me pakicë të një çokollate.
Gjithashtu e bën të vështirë gjurmimin e praktikave të pakëndshme në prodhimin e këtyre ëmbëlsirave.
Përdorimi i fëmijëve dhe i punës së detyruar është i përhapur ashtu si edhe prerja e paligjshme e pemëve.
Një studim i kohëve të fundit i botuar në Nature Food zbulon se disa nga këto dëme mund të jenë më të këqija sesa mendohej më parë. Shifrat zyrtare nënvlerësojnë numrin e fermave të kakaos në Afrikën Perëndimore, dhe kështu efektin që industria ka në shpyllëzimin.
Nikolai Kalischek i Institutit Federal Zviceran të Teknologjisë në Zyrih dhe një grup kolegësh u nisën për të hartuar shpyllëzimin e nxitur nga bujqësia e kakaos në Bregun e Fildishtë dhe Gana, të cilat së bashku prodhojnë dy të tretat e kakaos në botë.
Për të gjeneruar hartën e tyre, ata kombinuan të dhëna për vendndodhjet e njohura të disa plantacioneve të kakaos me imazhe satelitore me rezolucion të lartë. Duke përdorur këto të dhëna, ata trajnuan një model kompjuterik për të parashikuar gjasat që çdo vend në hartë të jetë shtëpia e një ferme kakao. Ata më pas kontrolluan punën e tyre, duke e krahasuar atë me një hartë pjesërisht të etiketuar me dorë të Ganës dhe një hetim në terren në Bregun e Fildishtë. Harta e tyre doli të ishte e saktë gati 90% të rasteve.
Ajo tregoi se fermat e kakaos përbëjnë 13.8% të sipërfaqes së tokës së Bregut të Fildishtë dhe 11.4% të Ganës (përkatësisht 4.45m dhe 2.71m hektarë). Për Bregun e Fildishtë, këto shifra përafërsisht përputhen me shifrat e Organizatës së OKB-së për Ushqimin dhe Bujqësinë, por për Ganën vlerësimet e përdorimit të metodës së re janë gati 70% më të larta se sa mendohej më parë.
Krijuesit e hartave zbuluan gjithashtu se 30% e fermave në Bregun e Fildishtë dhe 7% në Gana ishin mbjellë në atë që duhet të mbrohet.
Tokat në pyjet e pastruara së fundmi janë veçanërisht pjellore (nëse vetëm përkohësisht), gjë që u jep fermerëve rendimente të larta në afat të shkurtër.
Në rezervatet pyjore Tano Ehuro dhe Manzan në Ganë, për shembull, kultivimi i paligjshëm i kakaos po zhvillohet në gjysmën deri në tre të katërtat e zonave të tyre. Duke përdorur hartën e tyre, studiuesit treguan se që nga viti 2000 rritja e kakaos ka shkaktuar më shumë se 37% të humbjes së pyjeve në zonat e mbrojtura të Bregut të Fildishtë dhe 13% të shpyllëzimit në rezervat në Ganë.
Bregu i Fildishtë mendohet se ka humbur më shumë se 90% të mbulesës së tij pyjore që nga viti 1950, dhe Gana mund të ketë humbur më shumë se 65%.
Prodhimi i kakaos shpërtheu në vitet 1900, i nxitur nga ethet çoko në Evropë dhe Amerikë, dhe ka vazhduar të rritet. (Bregu i Fildishtë dhe Gana nuk janë vetë konsumatorë të mëdhenj.) Në teori, qeveritë dhe korporatat janë përpjekur të ndalojnë shpyllëzimin e shkaktuar nga kakao prej vitesh, si duke u dhënë fermerëve stimuj për të mos prerë pemët ashtu edhe duke zbatuar rregulla më të rrepta. Fatkeqësisht, duket se ata ende nuk e kanë shuar praktikën e hidhur.
Burimi: The Economist/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
