Nga Gazeta ‘Si’- “Brain rot” u emërua Fjala e Vitit në Oksford për 2024 pas një votimi publik ku përfshiu më shumë se 37.000 njerëz.
Oxford University Press e përkufizon konceptin si “përkeqësim i supozuar i gjendjes mendore ose intelektuale të një personi, veçanërisht i parë si rezultat i mbikonsumimit të materialit (tani veçanërisht përmbajtjes në internet) që konsiderohet të jetë i parëndësishëm ose josfidues”.
Sipas ekspertëve të gjuhës së Oksfordit, termi pasqyron shqetësimet në rritje për “ndikimin e konsumimit të sasive të tepërta të përmbajtjes me cilësi të ulët në internet, veçanërisht në mediat sociale”. Termi u rrit në frekuencën e përdorimit me 230% midis 2023 dhe 2024.
Por kalbja e trurit nuk është vetëm një veçori gjuhësore.
Gjatë dekadës së fundit, studimet shkencore kanë treguar se konsumimi i sasive të tepërta të përmbajtjes së padëshiruar – duke përfshirë lajmet sensacionale, teoritë e konspiracionit dhe argëtimin e zbrazët – mund të ndikojë thellësisht në trurin tonë.
Me fjalë të tjera, “kalbja” mund të mos jetë fjalë aq e ekzagjeruar kur bëhet fjalë për të përshkruar ndikimin e përmbajtjes me cilësi të ulët në internet.
Hulumtimet nga institucione prestigjioze si Shkolla Mjekësore e Harvardit, Universiteti i Oksfordit dhe King’s College në Londër – cituar nga The Guardian – zbulojnë se konsumi i mediave sociale mund të reduktojë lëndën gri, të shkurtojë hapësirën e vëmendjes, të dobësojë kujtesën dhe të shtrembërojë funksionet thelbësore njohëse.
Një studim i vitit 2023 theksoi këto efekte, duke treguar se si varësia nga interneti shkakton ndryshime strukturore në tru që ndikojnë në sjelljen dhe aftësitë njohëse.
Michoel Moshel, një studiues në Universitetin Macquarie dhe bashkëautor i studimit, shpjegon se konsumi i përmbajtjes kompulsive – i njohur gjerësisht si “doomscrolling” – “përfiton nga tendenca natyrore e trurit tonë për të kërkuar gjëra të reja, veçanërisht kur bëhet fjalë për potencialisht të dëmshme ose alarmante.”
Eduardo Fernández Jiménez, një psikolog klinik në Spitalin La Paz në Madrid, shpjegon se truri aktivizon rrjete të ndryshme nervore për të menaxhuar lloje të ndryshme të vëmendjes.
Ai vë në dukje se përdorimi i tepërt i telefonave inteligjentë dhe i internetit po shkakton probleme me vëmendjen e vazhdueshme , gjë që “ju lejon të përqendroheni në të njëjtën detyrë për një periudhë pak a shumë të zgjatur kohore”. Ai shton: “Është ai që lidhet me proceset e të mësuarit akademik.”
Problemi, thotë studiuesi, është se përdoruesit e mediave sociale janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj stimujve që ndryshojnë me shpejtësi dhe të ndryshueshme – të tilla si njoftimet në Instagram, mesazhet WhatsApp ose sinjalizimet e lajmeve – që kanë potencial varësie.
Kjo do të thotë se përdoruesit po ndryshojnë vazhdimisht fokusin e tyre, gjë që minon aftësinë e tyre për t’u përqendruar në mënyrë efektive.
Burimi: El Pais/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
