Bota

Irani mban zgjedhjet e para pas protestave masive pa kandidatët reformistë

Gazeta Si - Sot, e premte 1 mars, në Iran po mbahen zgjedhjet për rinovimin e 290 vendeve të parlamentit kombëtar dhe 88 anëtarëve të Asamblesë së Ekspertëve, një organ përgjegjës ndër të tjera për zgjedhjen e liderit suprem të vendi. (për momentin Lider Suprem është Ali Khamenei, ultra-konservator).

Këto janë zgjedhje që nuk mund të përkufizohen si të lira apo demokratike, duke pasur parasysh kontrollin që regjimi ultrakonservator ushtron mbi të gjithë procesin zgjedhor.

Por nga ana tjetër janë zgjedhjet që zhvillohen herë të parë prej protestave kundër udhëheqjes së ajatollahëve në vitin 2022.

Për këtë arsye, figura më domethënëse do të jetë ndoshta abstenimi, i cili do të varet kryesisht nga njerëzit që vendosin të mos votojnë në protestë kundër regjimit.

Qendrat e votimit u hapën në orën 08:00 (5:30 të mëngjesit me orën shqiptare) dhe duhet të mbyllen në orën 18:30 (15:30), por orari mund të zgjatet.

Rezultatet janë mjaft të parashikueshme, veçanërisht sepse siç ka ndodhur në raste të tjera, pothuajse të gjithë kandidatët progresivë u përjashtuan.

Ka shumë formacione politike në vend, të cilat, megjithatë, përafërsisht i referohen tre rrymave kryesore të mendimit: këto zakonisht përmenden për të treguar orientimin e një politikani iranian.

Janë ultra-konservatorët dhe konservatorët, të cilët me kalimin e viteve kanë treguar se nuk pajtohen brenda për shumë gjëra: Ali Khamenei, Lideri Suprem, është pjesë e ultra-konservatorëve, siç është edhe presidenti aktual, Ebrahim Raisi.

Ultrakonservatorët janë gjithashtu fraksioni më i fuqishëm në Iran, pavarësisht nëse janë në qeveri apo jo.

Pastaj janë të moderuarit, të cilët mund të përkufizohen disi përafërsisht si "qendër": për shembull, ish-presidenti Hassan Rouhani ishte pjesë e tyre, ai që nënshkroi marrëveshjen historike bërthamore iraniane me administratën amerikane të Barack Obamës dhe qeveritë e tjera evropiane ( një marrëveshje e cila më vonë u prish nga Donald Trump).

Këtë vit Rouhani kishte kandiduar për t'u rizgjedhur në Asamblenë e Ekspertëve, organ i së cilës ai është anëtar që nga viti 2000, por autoritetet e përjashtuan kandidaturën e tij pa dhënë shpjegime.

Dhe së fundi janë reformistët, formacioni që i afrohet më së shumti të majtës (ose në çdo rast, ata janë forca më progresive).

Në dekadat e fundit, dhe veçanërisht që nga protestat e mëdha kundër regjimit të vitit 2009, reformistët janë përjashtuar gradualisht nga jeta politike, derisa në thelb u zhdukën.

Tashmë në zgjedhjet e fundit parlamentare, ato të vitit 2020, kandidatët reformatorë të miratuar nga regjimi ishin të paktë.

Këtë vit për herë të parë lidershipi reformator njoftoi se nuk do të mbështesë asnjë kandidat, duke i cilësuar zgjedhjet si “të pakuptimta, jo konkurruese dhe të padrejta”.


Copyright © Gazeta “Si”


Më Shumë