Gaza, ‘kryeqyteti’ i Rripit: nga një histori mijëvjeçare drejt një mësymjeje totale nga Izraeli

Gazeta Si – Njihet si Gaza Siti, por emri arab është Medinat Ghazzah. Në gjuhët semite, Gaza do të thotë “i fortë” ose “i egër”, ndërsa egjiptianët e lashtë e quanin “Ghazzat”, që do të thotë “i çmuar”.

Qyteti më i madh dhe më i populluar në Rrip, edhe një herë në vijën e frontit, u quajt gjithashtu “Ghazzat Hashem” në nder të Hashimit, stërgjyshit të Muhamedit, i cili, sipas traditës, është varrosur atje.

Para tetorit 2023, rreth 750 mijë njerëz jetonin në një sipërfaqe prej 45 kilometrash katrorë, afërsisht 9 mijë e 983 banorë për kilometër katror.

Gjatë armëpushimit të fundit në janar, 800 mijë burra dhe gra u kthyen në atë që ka mbetur nga qyteti, në ndërtesat e tij të shkatërruara, strukturat humanitare të rrënuara dhe tendat.

Gaza Siti ishte i ndarë në 14 lagje, secila me një këshill qyteti të përbërë nga 14 anëtarë, pothuajse të gjithë prej të cilëve kanë lidhje me Hamasin.

Përveç Qytetit të Vjetër, janë lagjet “Shejayia”, “Tuffah”, “Rimal”, “Zeitoun”, “Judeide”, “Turukman”, “Sabra”, “Daraj”, “Nasser”, “Sheikh Radwan”, “Tel al-Hawa” dhe “Sheikh Ijlin”.

“Rimal” konsiderohej zona më e pasur, por në fillim të luftës, ajo u shkatërrua pothuajse plotësisht. Atje ndodheshin zyrat e OJQ-ve ndërkombëtare, dyqanet, hotelet më elegante dhe Spitali Al Shifa, spitali më i rëndësishëm në enklavë.

Në lindje është lagjja “Shejayia”, e bombarduar në vitin 2014. Në bregdet ndodhet kampi i refugjatëve Al-Shati.

Porti i vetëm i Rripit, ekonomia e brishtë e Gaza Siti, e dëmtuar nga dekada konflikti dhe një bllokadë e imponuar nga Izraeli, mbështetej në industri të vogla, punishte artizanale tekstili, qeramike dhe mobiljesh, si dhe në kultivimin e luleshtrydheve, frutave agrume dhe ullinjve.

Izraeli kontrollon pothuajse tërësisht si ujin ashtu edhe energjinë elektrike, e cila shpesh ndërpritet për disa orë në ditë.

Më shumë se 70% e popullsisë është nën 25 vjeç dhe, pavarësisht nivelit të lartë të arsimit – ka katër universitete – papunësia arrin në 40%.

Shkollat dhe spitalet drejtohen pothuajse tërësisht nga organizatat humanitare. Gaza Siti ndodhet në pjesën veriore të Rripit, vetëm 70 kilometra nga Tel Avivi.

Ai ekziston që nga viti 1500 para Krishtit dhe qëndron mbi një kodër të vogël me pamje nga deti. Gjatë shekujve, shumë popuj kanë kaluar nëpër atë rrip toke: filistinët, egjiptianët, asirianët, persianët, romakët, bizantinët dhe osmanët.

Bombardimet dëmtuan shumë nga monumentet dhe pikat e referimit të qytetit, përfshirë Xhaminë Sayyed Hashim, e cila, sipas traditës, strehon varrin e stërgjyshit të Muhamedit.

Kjo nuk është hera e parë që qyteti është bërë një zonë beteje. Disa javë pas sulmit terrorist të Hamasit, ushtria izraelite nisi operacione të mëdha tokësore, duke shkatërruar lagje dhe infrastrukturë.

Por armëpushimi i janarit u kishte dhënë shpresë banorëve të saj, të cilët u kthyen dhe tani, për të shpëtuar veten, ata duhet të përballen me një evakuim tjetër.

Marrë nga: “Corriere della Sera”

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.