Një psherëtimë lehtësimi nga aleatët europianë të Francës dhe NATO-s u dëgjua pasi Emmanuel Macron fitoi një fitore bindëse ndaj sfidueses së tij të ekstremit të djathtë Marine Le Pen në raundin përfundimtar të zgjedhjeve presidenciale të dielën(24 prill).
Statusi i Francës si një shtyllë kyçe e BE-së dhe një kontribues i fortë i NATO-s në mbështetjen e saj për Ukrainën kundër Rusisë është siguruar edhe për pesë vite të tjera, siç pasqyrohet në lavdërimet për Macron të dielën mbrëma nga Joe Biden, Olaf Scholz dhe Ursula Von der Leyen, udhëheqës të SHBA-së, Gjermanisë dhe Komisionit Europian.
Megjithatë, në Francë, një fitore elektorale që mund të duket dërrmuese në një vend tjetër – Macron mundi Le Pen me 58.5 për qind të votave – maskon realitetin se e djathta ekstreme nacionaliste, euroskeptike dhe anti-imigruese është më e fortë se çdo gjë tjetër që nga Lufta e Dytë Botërore. Shoqëria franceze mbetet thellësisht e ndarë.
Vetë Macron – mandati i parë i të cilit u dëmtua nga protestat e dhunshme antiqeveritare të shkaktuara nga një taksë e gjelbër e karburantit dhe rritja e çmimeve – pranoi po aq në një fjalim të heshtur të fitores përpara Kullës Eifel.
“Vendi ynë është i rrethuar nga dyshime dhe ndarje,” tha ai pasi shkoi në skenë nën melodinë e Ode to Joy të Beethoven, himni i BE-së.
Macron tha se donte t’u përgjigjej kërkesave të votuesve të Le Pen, si dhe shqetësimeve të atyre që abstenuan ose votuan në raundin e parë për kandidatin e ekstremit të majtë, Jean-Luc Mélenchon. “Votimi i sotëm kërkon që ne të marrim parasysh të gjitha vështirësitë e jetës së njerëzve dhe t’u përgjigjemi në mënyrë efektive atyre dhe zemërimit të shprehur.
Nga ana e saj, Le Pen pranoi humbjen në votimin e së dielës, por mbeti kritike e ashpër ndaj Macron. Ajo u zotua të luftojë me partinë e saj Rassemblement Kombëtar për zgjedhjet e qershorit për Asamblenë Kombëtare – të cilat Macron duhet t’i kontrollojë nëse do të qeverisë në mënyrë efektive për pesë vitet e ardhshme.
Ajo madje e përshkroi rezultatin e saj, më të lartin në tre përpjekjet e saj për presidencë që nga viti 2012, si “një fitore mahnitëse” që ishte dëshmi e një dëshire për ndryshim dhe e “kundërshtimit të madh” nga francezët ndaj liderëve kombëtarë dhe europianë.
Me abstenimin e vlerësuar në 28 për qind të votuesve të regjistruar – më i larti për një raund të dytë të zgjedhjeve presidenciale në më shumë se 50 vjet – analistët thonë se francezët mbeten të zhgënjyer nga politika dhe mosbesues ndaj udhëheqësve të tyre.
Dy kandidatët për socialistët dhe Les Républicains, lëvizjet politike që siguruan shumicën e presidentëve të Francës në vitet e pasluftës, dolën aq keq në raundin e parë të votimit dy javë më parë, saqë nuk arritën as pragun prej 5 për qind mbi të cilin shteti paguan pothuajse gjysmën e kostove të fushatës së një kandidati.
Në vend të kësaj, zgjedhjet treguan rëndësinë e pohimeve të Macron dhe Le Pen se konfrontimi i vjetër midis të djathtës dhe të majtës nuk ekziston më, i zëvendësuar tani nga një përplasje civilizuese midis nacionalistëve dhe populistëve nga njëra anë dhe globalistëve dhe liberalëve nga ana tjetër.
“Është një situatë për momentin që dëshmon për brishtësinë e shoqërisë franceze,” tha Dominique Reynié, një shkencëtar politik në Sciences Po, të dielën mbrëma. Ai vuri në dukje se ndërsa Macron kishte fituar në përgjithësi, Le Pen ishte përpara në disa pjesë të vendit, si dhe mes të rinjve dhe klasës punëtore. “Çdo herë bëhet më i madh,” tha ai.
Skena është vendosur tani për një raund intensiv negociatash dhe qëndrimesh përpara zgjedhjeve legjislative nga tre rrymat politike që kanë dalë më të forta nga votimi presidencial: grupi i përshkruar nga Macron si “qendra ekstreme” e tij, së bashku me të djathtën ekstreme të Le Pen dhe të majtë Mélenchon, i cili doli i treti në raundin e parë dhe gati mundi Le Pen për t’u kualifikuar në balotazh kundër Macron.
“Sfida më e madhe e Macron do të jetë krijimi i një ndjenje kohezioni në një vend jashtëzakonisht të fragmentuar”, tha Tara Varma e Këshillit Europian për Marrëdhëniet me Jashtë. Le Pen do të bëjë çmos për të përfituar nga rezultati i saj për zgjedhjet parlamentare të qershorit.
Ajo nuk është e vetmja. Macron ka avantazhin sepse suksesi i tij të dielën do të lejojë partinë e tij La République en Marche të tërheqë kandidatët e mundshëm të Asamblesë Kombëtare nga radhët e mundura të qendrës së djathtë, të qendrës së majtë dhe të gjelbërve në një lloj aleance të madhe për të fituar në qershor. .
Megjithatë, fitorja nuk është e garantuar. Le Pen mund të jetë në gjendje të sjellë në kampin e saj disa nga ata që votuan për Eric Zemmour, një tjetër kandidat i ekstremit të djathtë të fiksuar nga imigracioni, i cili ka mbështetje nga të bardhët më të pasur. Megjithatë, rivaliteti i ashpër midis të dyve mund ta bëjë të vështirë përfundimin e një aleance.
Zemmour bëri thirrje për unitet të dielën, duke thënë se fitorja nuk mund të arrihet pa “një aleancë të të gjitha grupeve të djathta: midis njerëzve punëtorë dhe borgjezisë patriotike, midis të moshuarve dhe të rinjve, midis qosheve të largëta të Francës dhe qyteteve të mëdha, midis të gjithë atyre që duan të jetosh në një Francë që është franceze”.
Krerët e së majtës së copëtuar po kërkojnë gjithashtu aleanca me shpresën për të fituar mandate në Asamblenë Kombëtare. Mélenchon madje ka deklaruar një ambicie për të qenë kryeministër, një post nga ku ai mund të ndalonte Macron të shtynte ligje të cilat e majta nuk i miratoi, ndërsa udhëheqësi komunist Fabien Roussel dëshiron një të majtë të bashkuar për të dominuar asamblenë për t’u marrë me “kërcënimin e rëndë që rëndon mbi demokracinë tonë”.
Të paktën deri në zgjedhjet legjislative dy muaj nga tani, Macron mund të ketë po aq dhimbje koke duke u përpjekur të pajtojë francezët me njëri-tjetrin, sa ka pasur përpjekjet për të negociuar një armëpushim midis Rusisë dhe Ukrainës.
Siç i tha një intervistuesi televiziv pas fjalimit të tij të fitores të dielën: “Detyra është të ribashkohemi.”
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
