Para ca ditësh kancelari gjerman Olaf Scholz dhe zyrtarë të tjerë të lartë udhëtuan në qytetin port të Wilhelmshaven për të përuruar terminalin e parë lundrues të Gjermanisë për gazin natyror të lëngshëm (LNG).
Terminali, i pari nga pesë të planifikuara në portet e veriut dhe detit Baltik, është një pjesë e strategjisë së Gjermanisë për të mbijetuar këtë dimër – dhe të tjerët pas tij – pa importet e gazit rus.
“Kjo është një ditë e mirë për vendin tonë dhe një sinjal i mirë për të gjithë botën se ekonomia gjermane do të jetë në gjendje të vazhdojë të jetë e fortë, të prodhojë dhe të përballet me këtë sfidë,” tha Scholz. “Kur thamë se, për shembull, një terminal i tillë duhet të ndërtohet këtu në Wilhelmshaven këtë vit tashmë, shumë thanë se kjo nuk është e mundur kurrë, se nuk do të ketë sukses. Dhe në fakt ndodhi e kundërta.”
Që kur Rusia pushtoi Ukrainën gati 10 muaj më parë, vendet europiane si Gjermania kanë mësuar në mënyrën e vështirë se si është të jetosh pa energji ruse. Që në fillim, Kremlini ka marrë pjesë në politikën energjetike, duke kërkuar të përdorë mbështetjen e Europës në energji si një armë për të mbjellë mosmarrëveshje midis liderëve europianë dhe për të dobësuar frontin e unifikuar të BE-së në mbështetjen e Ukrainës. Kryesisht ka dështuar.
Kur Rusia mbylli rrjedhën e gazit në Europë përmes gazsjellësit Nord Stream 1 në shtator, udhëheqësit e BE-së paralajmëruan se kjo mund të çojë në një krizë të plotë energjetike në të gjithë bllokun. Shumë vende të BE-së, përfshirë Gjermaninë, miratuan shpejt masa për të ulur përdorimin e energjisë dhe u kërkuan qytetarëve të bëjnë të njëjtën gjë. Prapëseprapë, rritja e çmimeve të energjisë dhe inflacioni i lartë rekord kanë vënë në presion të madh kuletat e europianëve dhe linjat përfundimtare të kompanive.
Tani që ka ardhur dimri, frika nga mungesa akute e energjisë është qetësuar kryesisht, të paktën tani për tani. Rezervat e gazit janë pothuajse plot, vendet po investojnë në paketa mbështetëse për të lehtësuar tendosjen e çmimeve më të larta të energjisë dhe udhëheqësit e BE-së kanë punuar për të zëvendësuar me shpejtësi importet ruse të energjisë me gaz dhe naftë nga vende të tjera, si dhe për të zgjeruar infrastrukturën e tyre të energjisë së rinovueshme.
“Nuk është gjë e vogël të ndryshosh kaq shpejt nga ajo nga e cila je varur për dekada,” tha Ben Cahill, një ekspert i energjisë në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare. “Deri më tani, duke shkuar në këtë dimër, Europa ishte relativisht e përgatitur sepse bëri përpjekje kaq të forta për t’u rifokusuar. Ata janë në formë relativisht të mirë.”
Megjithatë, Cahill shtoi se dimri i ardhshëm do të jetë shumë më i ashpër, kryesisht sepse vendet e BE-së do të duhet të fillojnë me supozimin se do t’i duhet të plotësojë nevojat e veta për energji pa Rusinë tërësisht. Kjo përfshin rimbushjen e rezervuarëve të depozitimit të gazit verën e ardhshme pa një fluks të madh gazi të lirë rus. “Sfida e madhe është ajo që do të ndodhë në vitet në vijim,” tha Cahill. “Sepse do të bëhet më e vështirë.”
Jo se ky dimër do të jetë i lehtë. Zhvendosja e shpejtë e BE-së nga energjia ruse ka sjellë një kosto, si për familjet dhe kompanitë që përpiqen të vazhdojnë me rritjen e shpejtë të çmimeve të energjisë, si dhe për vendet që miratojnë paketa të kushtueshme shpëtimi për të ndihmuar konsumatorët dhe bizneset të mbulojnë faturat e tyre më të larta. Dhe një dimër veçanërisht i ftohtë mund të shkaktojë rritje të përdorimit të energjisë, duke shteruar më shpejt rezervat dhe duke rinovuar ankthin për mungesat e mundshme.
Një javë veçanërisht e ftohtë në Gjermani këtë muaj, për shembull, çoi në vetëm një rënie prej 5 përqind të përdorimit të energjisë krahasuar me vitet e fundit, dukshëm nën objektivin e vendit për një ulje prej 20 përqind të konsumit të energjisë. Klaus Mueller, kreu i agjencisë së rrjetit të Gjermanisë, paralajmëroi se një përdorim i tillë duhet “të mbetet i jashtëzakonshëm”. “Ne kemi marrë masa të mira paraprake, por duhet të jemi vigjilentë,” tha Mueller.
Por situata i ka detyruar liderët e BE-së dhe të nivelit kombëtar të punojnë shpejt për të mbushur boshllëqet e lëna nga Rusia. Ata e kanë kthyer vëmendjen e tyre në mënyrat se si po ndikon lufta dhe, në një farë mënyre, edhe duke ndihmuar me qëllimet afatgjata të energjisë të BE-së.
Vendet që më parë hezitonin të merrnin pjesë në zgjerimin e burimeve të rinovueshme, më në fund po e bëjnë këtë.
Si rezultat, si pjesë e paketës së saj REPowerEU, BE ra dakord të rrisë objektivat e saj për energjinë e rinovueshme në 45 për qind deri në vitin 2030 nga një objektiv i mëparshëm prej 40 për qind. (BE merr pak më shumë se 20 për qind të energjisë së saj totale nga burimet e rinovueshme tani.) Një raport i ri nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë sugjeron se bota mund të shtojë po aq energji të rinovueshme në pesë vitet e ardhshme sa ka bërë në 20 vitet e fundit.
“Unë besoj se kjo luftë e tmerrshme e Rusisë kundër ukrainasve ndryshon vërtet shumë dhe ne do të bëhemi shumë më të shpejtë të pavarur nga karburantet fosile,” tha Tiemo Ëölken, një anëtar i Parlamentit Europian nga Social Demokratët e qendrës së majtë të Gjermanisë.
“Në afat të shkurtër, është padyshim një pengesë, por në afat të mesëm dhe afatgjatë, është padyshim një nxitje për energjinë e rinovueshme.”
Vende, duke përfshirë Francën, Austrinë, Holandën dhe Italinë, po i rikthejnë në shërbim fabrikat e qymyrit . Dhe vendet e BE-së po negociojnë kontrata afatgjata për gazin me vende si Katari, për të cilat politikëbërësit thanë se përfundimisht mund t’i bllokojnë këto vende të blejnë më shumë gaz sesa shpresojnë të kenë nevojë deri në vitin 2030.
“Nëse, në një moment të caktuar, fillojmë të mbledhim sa kontrata të gazit deri në vitin 2030 do të lidhim, ndoshta do të kemi më shumë kontrata gazi sesa kishim me Rusinë,” tha Bas Eickhout, nënkryetari i partisë GroenLinks në Parlamentin Europian.
I gjithë debati ngre pyetjen se çfarë do të thotë për strategjinë e Kremlinit përpjekja e ndërlikuar, por e bashkërenduar e Europës për të kompensuar importet ruse të energjisë.
Mbështetja për Ukrainën mbetet e lartë: Një sondazh i Eurobarometrit i publikuar këtë muaj zbuloi se 74 përqind e të anketuarve të BE-së e miratojnë mbështetjen e bllokut për Ukrainën. Ka pasur protesta të shpërndara në një pjesë të vogël vendesh dhe disa rebelë të shquar si Hungaria, e cila ende kundërshton energjinë ruse dhe ngadalëson sanksionet europiane për energjinë.
Por nëse presidenti rus Vladimir Putin shpresonte se ai mund të përdorte kutinë e energjisë për të dobësuar mbështetjen për Ukrainën dhe për të ndarë Europën, ai ka të ngjarë të zhgënjehet.
Cahill tha se është shumë herët për të thënë se çfarë mund të thotë kjo për strategjinë e Rusisë në vazhdim, kryesisht për shkak se raundi tjetër i sanksioneve ndaj eksporteve ruse nuk do të hyjë në fuqi deri në fillim të shkurtit 2023. Nëse Rusia hakmerret duke ndërprerë më tej energjinë furnizimet, atëherë do të ndëshkojë pikërisht vendet që i duhen më shumë, si Kina dhe Turqia.
Burimi: Foreign Policy/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
