Nga Gazeta ‘Si’ – Pankarta që shtrihet në anën e selisë së Komisionit Evropian në Bruksel, përshkruan punëtorët e filmave vizatimorë duke rimbushur fasadën e saj 13-katëshe me panele diellore.
Ilustrimi mund të duket si një shaka mizore për banorët e kryeqytetit belg, për qiellin e hirtë të të cilëve mund të ishte shpikur fraza “pesëdhjetë hije gri”. Por falë dekreteve të gjelbra të hartuara, fushat dhe çatitë e kontinentit po shtrohen me panele fotovoltaike.
Në vitin 2023, çdo javë instalohej ekuivalenti i një reaktori bërthamor të energjisë diellore. Në tre vitet e fundit, pothuajse po aq panele janë futur në rrjetet energjetike të BE-së.
Deri në vitin 2030, blloku synon të trefishojë numrin e paneleve diellore të instaluara, duke mbuluar kështu një sipërfaqe më të madhe se 300.000 fusha futbolli, dy duzina herë më e madhe se Parisi.
Sektori drithërues diellor ka qenë një rreze e papritur shprese për një kontinent që ende po lëkundet nga ndërprerja e gazit rus. Por mes brohoritjeve disa po bërtasin për ndihmë.
Një pjesë e rastit që iu bë votuesve skeptikë për nevojën për një tranzicion ekologjik përçarës të ekonomisë ishte se përdorimi i gjelbër do të bënte më shumë sesa thjesht të shmangte ndryshimin e klimës. Ai synonte gjithashtu ta bënte Evropën më elastike – më pak të varur nga gazi rus, të themi – dhe të krijonte shumë vende të reja pune. A e ndryshon përmbushja e objektivave ekologjike me kontejnerë të mbushur me panele diellore kineze regjimin autokratik nga i cili do të varen evropianët, dhe a e shtyp punësimin?
Shkurt, jo. Për disa mallra të gjelbra, të tilla si automjetet elektrike, shkëmbimet midis vendeve të punës, sigurisë ekonomike dhe objektivave mjedisore ekzistojnë vërtet. Për energjinë diellore, rasti për të mësuar për të ndaluar shqetësimin dhe dashurinë për panelet fotovoltaike kineze është shumë më i qartë.
Në fillim të viteve 2010, Evropa pengoi ardhjen e moduleve diellore kineze, pasi prodhuesit e BE-së në vështirësi lobuan me sukses për kufizimet e importit. Shpërndarja e rrjeteve diellore ra shpejt; konsumatorët dhe shërbimet komunale rezultojnë të jenë të gatshëm të shpenzojnë vetëm kaq shumë për energji elektrike të virtytshme. Sapo u hoqën kufizimet tregtare gjashtë vjet më parë, instalimet u rritën përsëri. Tani prodhuesit evropianë të paneleve diellore po lobojnë përsëri për kufizime të importit, ose të paktën subvencione për t’i mbajtur ato në këmbë. Duke pasur parasysh se panelet kineze tani shiten për rreth gjysmën e kostos së atyre evropiane – të ndihmuar nga kostot e lira të punës dhe energjisë, si dhe nga mbështetja e bollshme shtetërore – kjo do të nënkuptonte nivele të mëdha dhe me siguri të qëndrueshme të madhështisë.
A nuk është një shtrembërim i vogël i tregut një çmim që ia vlen të paguhet për një burim energjie të prodhuar në shtëpi?
Kjo është linja e të menduarit në Francë, politikanët e së cilës ende nuk kanë hasur në një industri që ata nuk e konsideronin “strategjike”.
“Sovraniteti mund të ketë një kosto, por gjithashtu nuk ka çmim,” tha së fundmi zëvendësambasadori i saj në BE. Disa duan të porosisin panele diellore nga Kina, pasi mbi një e treta e një prej inputeve kryesore të tyre vjen nga Xinjiang, një rajon i shqetësuar ku puna e detyruar është e përhapur. Por mbizotërojnë dy frika. E para është se Kina një ditë mund të ndërpresë furnizimin me panele diellore siç bëri Vladimir Putin i Rusisë me gazin e saj, duke e lënë Evropën edhe një herë në baltë. E dyta është se Kina do të kthejë tregun e prodhimit të energjisë diellore, pastaj do të rrisë çmimet kur prodhuesit e tjerë të jenë zhdukur.
Paralelizmi rus është “i largët”, thotë Simone Tagliapietra nga Bruegel, një institut kërkimor në Bruksel. Gazi ndalon rrjedhjen sapo pritet një tubacion, ndërsa panelet diellore të instaluara tashmë vazhdojnë të prodhojnë. Aktualisht ka mjaft module të grumbulluara në BE për instalime me vlerë mbi një vit. Kina gjithashtu do të vuante nëse Evropa do të privohej nga teknologjia e gjelbër, duke pasur parasysh efektet planetare të ndryshimeve klimatike. Dhe shumë prodhues të tjerë – veçanërisht Amerika, e cila po ofron subvencione të mëdha për çdo panel diellor të prodhuar në vend në një përpjekje për të kufizuar varësinë nga Kina – po hyjnë në betejë, duke lënë kështu evropianët e ardhshëm me shumë zgjedhje.
Aty ku dielli nuk shkëlqen
Komisioni më 6 shkurt parashtroi planet për të ulur emetimet e gazrave serrë me 90% të niveleve të vitit 1990 deri në vitin 2040. Por “Akti Neto Zero i Industrisë”, i rënë dakord gjithashtu këtë javë, kërkon 40% prodhimin vendas të teknologjive të gjelbra deri në vitin 2030.
Në mënyrë më të arsyeshme, ligji i ri do t’i shtyjë firmat të shikojnë përtej një furnizuesi të vetëm dominues global (d.m.th., Kina) për projekte të teknologjisë së gjelbër të financuara me paratë publike, duke i shtyrë importuesit të marrin panele nga India, për shembull. Dhe të gjithë janë dakord që studiuesit në Evropë duhet të jenë ndër ata që shpikën gjeneratën e ardhshme të moduleve diellore.
Burimi: The Economist/ Përshtati: Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
