Humori në Bashkimin Europian është i zymtë. Vetëm 2% e njerëzve të saj janë vaksinuar, krahasuar me 7% në Amerikë dhe 11% në Britani . Sa më ngadalë të përhapet, aq më shumë vdesin dhe dëmi ekonomik do të jetë më i madh.
Prandaj lajmi se AstraZeneca (AZ), një prodhues anglo-suedez i vaksinave, mund të furnizojë më pak se 40% të dozave që BE priste në tremujorin e parë, ka shkaktuar zemëratë.
Mes akuzave, politikanët po argumentojnë se, nëse AZ refuzon të mbulojë disa nga mungesat me furnizime nga fabrikat e saj në Britani, atëherë BE duhet të hakmerret duke ndaluar eksportet në Britani nga impiantet, në Europën kontinentale.
Ky do të ishte një gabim i rëndë. Ka mënyra më të mira që Europa të shpejtojë vaksinimin. Ato duhet të merren aq urgjentisht sa përpjekjet për të ndaluar një rënie tjetër ekonomike.
Problemet e Europës rrjedhin pjesërisht nga fati i keq. Një nga vaksinat që porositi, pësoi pengesa në testet klinike. Të tjerët kanë hasur problemet e dhëmbëzimit në prodhim.
Por ato janë gjithashtu të vetë-shkaktuara. Komisioni Europian mori përgjegjësinë për blerjen e vaksinave, por ishte pa përvojë dhe i ngadaltë, duke nënshkruar marrëveshjen muaj pas Britanisë.
Ai u bllokua në pazar me firmat e barnave për përgjegjësinë dhe çmimin – thjesht detaje në një pandemi. Kontrata me AZ-në është konfidenciale, por duket se përcakton vetëm që firma bën përpjekjet më të mira për të furnizuar doza.
Kërcënimi i firmave të barnave dhe shteteve është një mënyrë për të shfryrë zhgënjimin, por e rrezikshme. Nëse BE do të vendoste embargo për furnizimet e vaksinës Pfizer, kjo do të pengonte që britanikët të merrnin dozën e tyre të dytë, sepse Britania ka vonuar përforcuesin.
Sikur çdo vend në zinxhirin e ndërlikuar të furnizimit me vaksina të kërcënonte tregtinë e gjithçkaje, nga qelqi i specializuar te shiringat, furnizimet globale të vaksinave mund të mbyten. BE-ja do të sabotonte pretendimin e saj për të mbështetur sundimin e ligjit, burimin përfundimtar të autoritetit të saj.
Do të ishte më mirë të përqendroheshim në hekurosjen e logjistikës së vaksinave, për t’u ofruar firmave ndihmë dhe për të konsideruar miratimin e strategjisë britanike për shtyrjen e dozës së dytë, derisa furnizimet të jenë më të shumta.
Pasojat ekonomike të vonesës së vaksinave në Europë, gjithashtu duhet të trajtohen urgjentisht. Nivelet e aktivitetit ekonomik do të pësojnë rënie në gjysmën e parë të këtij viti dhe, rimëkëmbja do të tërhiqet edhe më tej.
Kjo do të imponojë më shumë dhimbje për punëtorët dhe firmat dhe gjithashtu rrit rrezikun e stanjacionit të zgjatur. Rritja e ulët dhe inflacioni i ulët mund të bëhen një tipar i përhershëm i zonës së euros.
Parashikimet e reja të FMN-së sugjerojnë se ekonomia e zonës euro do të mbetet 6% nën trendin e saj para-covid, deri në fund të këtij viti.
Investitorët presin që inflacioni në kohën e pesë viteve të dobësohet me 1%. Në të kundërt, prodhimi i Amerikës pritet të kthehet në rrugën e duhur deri atëherë, me inflacion mbi 2%.
Mund të mendoni se udhëheqësit e Europës do të zbulonin plane të mëdha shpenzimesh. Përtej Atlantikut, Shtëpia e Bardhë shpreson të lëshojë gati 2 miliardë dollarë stimul, duke nxitur frikën e mbinxehjes më vonë gjatë vitit.
BE-ja ka rënë dakord për një fond shërimi prej 750 miliardë eurosh, që do të financohet përmes borxhit të lëshuar bashkërisht. Por po shpërndahet shumë ngadalë, kështu që ka ende shumë pak stimul në zonën e euros.
Deficiti fiskal i tij parashikohet të ngushtohet me më shumë se dy pikë përqindje këtë vit, pjesërisht pasi skadojnë masat e përkohshme.
Nuk ka kuptim të mbështetemi në Bankën Qendrore Europiane për ndërhyrje: ajo ka mbaruar municionet dhe ka pak kapacitet për të stimuluar më shumë ekonominë.
Për të mos u bërë si Japonia, Europa duhet të shpenzojë si Amerika. Kjo do të thotë fundosje më së paku. Helge Braun, një këshilltar i Angela Merkel, këtë javë paralajmëroi se “frenimi i borxhit” të Gjermanisë, i cili synon të kufizojë huazimin publik, mund të mos rikthehet për vite me radhë.
Bruno Le Maire, ministri i financave të Francës, ka bërë thirrje që rregullat e buxhetit të Europës “të rivlerësohen për të marrë parasysh realitetin’. Por, rreziku është se Europa merr shumë kohë për t’u përgjigjur.
Vendimmarrja e peshuar tashmë ka ngadalësuar shpërndarjen e vaksinave në Europë. Kjo do të sjellë dëm në jetë dhe jetesë. Një arsye më tepër për të siguruar që burokracia të mos vonojë shërimin, gjithashtu./ The Economist. Përktheu:Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
