.png)
Gazeta Si – Në Serbi po diskutohet propozimi i kryetarit nacionalist të Bashkisë së Beogradit, Aleksandar Shapiç, për të zhvendosur varrin e Josip Broz Titos, diktatori që qeverisi Jugosllavinë deri në vdekjen e tij në vitin 1980.
Sipas faqes “Politico”, në veçanti Shapiç, do të donte ta zhvendoste eshtrat e tij nga Beogradi në Kumrovec, qyteti kroat ku lindi Tito, rreth 60 kilometra nga Zagrebi.
Presidenti serb, Aleksandar Vuçiç, i cili është lider i Partisë Përparimtare Serbe (SNS), anëtar i së cilës është edhe Shapiç, ka dalë kundër këtij propozimi.
Historia duhet lexuar në kontekstin e marrëdhënieve mes Serbisë së sotme dhe të kaluarës së saj komuniste dhe se si kjo është përçarëse, por edhe e shfrytëzuar për qëllime politike.
Tashmë në prill, Shapiç kishte thënë se donte ta transformonte Muzeun e Jugosllavisë, i njohur edhe si “Shtëpia e Luleve” dhe brenda së cilës ndodhet mauzoleumi i Titos, në një “Muze të Serbisë”.
Të hënën e kaluar, kryebashkiaku iu rikthye çështjes gjatë mbledhjes së këshillit bashkiak, i cili në fakt kishte në rend dite buxhetin.
“Mendoj se zhvendosja e Josip Brozit është një gjë shumë e rëndësishme për popullin serb dhe për të ardhmen e këtij vendi”, – tha Shapiç me atë rast. Shapiç, një ish-kampion i sportit të vaterpolos, e drejton kryeqytetin serb që nga viti 2022.
Ai u zgjodh kryetar i komunës së Novi Beogradit, një komunë që është pjesë e zonës metropolitane të Beogradit, në vitin 2012 me një parti të opozitës aktuale ndaj Vuçiçit: në vitin 2021 ai u bashkua me të duke hyrë në SNS.
Që në kohën e Novi Beogradit dhe në fushatat elektorale pasuese në kryeqytet, Shapiç foli për rëndësinë e reduktimit të “trashëgimisë së vjetër komuniste” për të parë drejt së ardhmes.
Këtë herë, ai propozoi t’i ndërtohej një monument Drazha Mihailoviçit, një lider kolaboracionist serb gjatë Luftës së Dytë Botërore, i cili u ekzekutua nga partizanët e Titos në vitin 1946.
Presidenti Vuçiç, megjithatë, ka refuzuar propozimet e kryetarit. “Unë kurrë nuk kam qenë një tifoz i madh i komunistëve dhe regjimit të tyre, por Josip Broz është pjesë e historisë sonë, ai jetoi dhe u varros këtu dhe ai do të mbetet pjesë e historisë serbe dhe jugosllave”, – tha ai në një intervistë për gazetën amerikane “Politico”.
Shumica e Shapiçit në Beograd varet nga të njëjtat forca politike si koalicioni nacionalist i Vuçiçit, brenda të cilës ka parti me ndjeshmëri të ndryshme, duke përfshirë disa socialistë. Edhe ministri i Brendshëm, Ivica Daçiç e kritikoi idenë e kryetarit.
Nëse Shapiç do të donte të vazhdonte me propozimin e tij, ai do të rrezikonte të ndante grupin që e mbështet: për këtë arsye ka të ngjarë që për momentin të mbetet një provokim.
Tito konsiderohet në disa vende të ish-Jugosllavisë si një figurë unifikuese, e aftë për të mbajtur së bashku një federatë vendesh që në fakt mezi i mbijetuan vdekjes së tij, duke u copëtuar në një luftë të gjatë civile.
Megjithatë, disa nacionalistë serbë, ndajnë propozimin e kryetarit të Beogradit për arsye etnike, domethënë për faktin se diktatori nuk ishte serb (ai lindi nga një baba kroat dhe një nënë sllovene në një qytet të austro-hungarezëve. Perandoria, e cila ndodhet në Kroacinë e sotme, afër kufirit slloven). Vuçiç ka qenë president që nga viti 2017 (në tre vitet e mëparshme ai ka qenë kryeministër).
Në karrierën e tij, ai ishte pjesë e partive armiqësore ndaj Titos dhe trashëgimisë së tij politike, por vitet e fundit është përpjekur gjithashtu të rimarrë një pjesë të historisë jugosllave, duke u përpjekur ta vendosë qeverinë e tij në vazhdimësi me qasjen ndërkombëtare të Titos, pra në linjë me politikën e mos-angazhimit.
Në kohën e Luftës së Ftohtë, kjo nënkuptonte një lloj barazie mes dy blloqeve të udhëhequra nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Sovjetik.
Në vitin 2021, Beogradi priti festimet e 60-vjetorit të themelimit të Lëvizjes së Jo-Angazhimeve, e cila ende ekziston dhe përfshin 120 shtete (kryesisht nga Amerika Latine, Afrika dhe Azia).
Në atë kohë, qeveria serbe i përdori takimet për të ushtruar presion ndaj vendeve pjesëmarrëse që të mos e njohin pavarësinë e Kosovës.
Sot, pretendimi për neutralitet, i shërben Vuçiçit për të justifikuar faktin se Serbia nuk miratoi sanksione pas pushtimit rus të Ukrainës dhe, në përgjithësi, për të ruajtur lidhjet historike me Rusinë – dhe ato të reja, tregtare me Kinën – pa rrezikuar investimet evropiane me vendet e Bashkimit Europian.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
