Është koha për një pazar të ri transatlantik

Nga Gazeta ‘Si’– Kthimi tronditës në politikën e SHBA-së larg Ukrainës dhe aleatëve të saj të vjetër dhe drejt Rusisë i ka shtyrë liderët evropianë të bëjnë një rivlerësim themelor të kërkesave të tyre të sigurisë.

Kanë ikur kohët kur mund të supozohej besimi në dialog dhe mbështetja në Shtetet e Bashkuara. Tani, Evropa duhet të marrë përgjegjësinë për të forcuar Ukrainën dhe për të mbrojtur veten.

Takimi urgjent i Këshillit Evropian të 6 marsit rezultoi në një marrëveshje themelore mbi një parim thelbësor: qeveritë evropiane, të vetme dhe së bashku, do të ndajnë burimet e nevojshme për të financuar një ngritje të shpejtë të mbrojtjes dhe mbështetjes së tyre për Ukrainën.

Këto vendime janë jashtëzakonisht të rëndësishme, sepse pa financim adekuat nuk mund të ketë siguri reale.

Por vetëm paratë nuk mjaftojnë.

Pyetja kryesore që evropianët ende duhet t’i përgjigjen është se si të sigurojnë sigurinë e Ukrainës pa mbështetjen e SHBA-së dhe si të marrin përgjegjësinë kryesore për mbrojtjen e tyre. Të dyja do të kërkojnë kohë – në rastin e fundit edhe vite për t’u përfunduar. Ndërsa Uashingtoni i Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, përfundimisht nuk mund t’i lërë Evropës zgjidhje tjetër veçse të ecë përpara vetë, udhëheqësit evropianë do të këshilloheshin mirë t’i bënin Shteteve të Bashkuara një ofertë që do të ishte e vështirë të refuzohej.

Një ofertë e tillë do të kishte dy elementë: Së pari, një angazhim për të vendosur një forcë të konsiderueshme sigurie në Ukrainë për të parandaluar sulmet e ardhshme ruse si pjesë e çdo ndërprerjeje të armiqësive.

Dhe së dyti, një afat kohor i qartë për kalimin e përgjegjësisë parësore të mbrojtjes së Evropës mbi supet evropiane.

Për të mbështetur negociatat për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë, Evropa duhet të pranojë të vendosë katër brigada të blinduara plotësisht të aktivizuara, të mbështetura nga fuqi të fuqishme ajrore dhe mjete të tjera kritike luftarake, duke përfshirë mbrojtjen ajrore dhe raketore, për të penguar Rusinë dhe për të siguruar Ukrainën se rifillimi i luftës do të përfshijë menjëherë Evropën dhe ushtrinë e saj.

Forcat ushtarake të NATO-s gjatë një shfaqjeje për të demonstruar aftësinë e NATO-s për të vendosur me shpejtësi forcat nga Evropa, në Smardan, Rumani, më 19 shkurt.

Megjithatë, ky angazhim do të duhej të kushtëzohej nga katër elementë.

Së pari, Ukraina duhet të jetë pjesë e çdo negocimi që çon në një armëpushim dhe evropianët që vendosin një forcë sigurie duhet të kenë transparencë të plotë në lidhje me thelbin dhe rezultatin e negociatave.

Së dyti, aftësitë ushtarake të Ukrainës nuk duhet të kufizohen nga ndonjë marrëveshje apo zgjidhje e negociuar me Rusinë. Për më tepër, mbështetja e vazhdueshme perëndimore për Forcat e Armatosura të Ukrainës duhet gjithashtu të jetë e pakufizuar, pasi një ushtri e besueshme ukrainase është një kusht për një paqe të qëndrueshme.

Së treti, vendosja luftarake evropiane duhet të jetë nën komandën dhe kontrollin e NATO-s, edhe nëse Shtetet e Bashkuara zgjedhin të mos marrin pjesë në terren (siç kanë bërë aleatët e tjerë në operacionet e kaluara).

Shumica e ushtrive evropiane janë trajnuar, pajisur dhe operuar në luftime si pjesë e operacioneve të NATO-s ose të udhëhequr nga SHBA-ja, veçanërisht në mjedise jo lejuese. Shtetet e Bashkuara kanë kundërshtuar gjithmonë përpjekjet e dyfishta evropiane për të krijuar struktura komanduese paralele dhe kanë insistuar në integrimin e fuqisë luftarake evropiane me intensitet të lartë brenda NATO-s. Për të arritur një mision të suksesshëm dhe për të mundësuar një paqe të qëndrueshme, forcat evropiane në Ukrainë kërkojnë akses në komandën dhe kontrollin e NATO-s, inteligjencën, mundësitë dhe asetet e tjera strategjike.

Së fundi, Shtetet e Bashkuara duhet të qëndrojnë plotësisht të përkushtuara ndaj Nenit 5 dhe të angazhohen për të mbrojtur Evropën në rast të një sulmi të armatosur kundër një anëtari të NATO-s. Nuk mund të pritet që evropianët të dobësojnë kapacitetin e tyre mbrojtës dhe parandalues duke vendosur aftësitë e tyre më të avancuara për të parandaluar përsëritjen e luftës në Ukrainë pa njohurinë e sigurt, të riafirmuar në nivelin më të lartë, se Shtetet e Bashkuara mbeten plotësisht të përkushtuara ndaj sigurisë dhe mbrojtjes kolektive të NATO-s.

Në terma afatgjatë, Evropa duhet të marrë përgjegjësinë kryesore për mbrojtjen e saj. Dekada të vogla të investimeve evropiane e kanë lënë Evropën mjerisht të papërgatitur për të marrë një rol të madh, e lëre më një rol udhëheqës në mbrojtjen e saj.

Aleatët evropianë duhet të angazhohen për një afat kohor të qartë për kalimin e përgjegjësisë nga Shtetet e Bashkuara në Evropë për mbrojtjen e saj përmes tre hapave kyç.

Së pari, deri në fund të vitit 2025, forcat evropiane duhet të zëvendësojnë 20.000 trupat amerikane të dislokuara në Evropë pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022. Megjithatë, ky angazhim zbatohet vetëm nëse nuk ka forca evropiane të vendosura në Ukrainë, pasi ajo nuk ka forcat e nevojshme për t’i bërë të dyja brenda kornizës kohore të sugjeruar.

Së dyti, deri në fund të kësaj dekade, aleatët e NATO-s jo-SHBA do të plotësojnë 70 për qind deri në 80 për qind të kërkesave të forcës dhe aftësive të Forcës së Reagimit të NATO-s.

Kjo përfshin aftësinë për të vendosur rreth 75.000 trupa në 10 ditë, 225.000 trupa të tjera në 30 ditë dhe 400.000 trupa të tjera në gjashtë muaj. Të gjitha këto forca do të jenë të gatshme, plotësisht të trajnuara dhe plotësisht të pajisura për operacione luftarake të qëndrueshme dhe me intensitet të lartë.

Së fundi, deri në fund të vitit 2032, aleatët e NATO-s jo-SHBA do të blejnë dhe vendosin 75 përqind të të gjithë mundësive të avancuara strategjike të kërkuara. Shtetet e Bashkuara i kanë ofruar NATO-s për dekada pjesën më të madhe të këtyre forcave kritike – duke përfshirë transportin e rëndë ajror, karburantin ajror, informacionin e inteligjencës dhe shënjestrimin, mbikëqyrjen dhe zbulimin e avancuar, mbrojtjen e integruar ajrore dhe raketore, dhe më shumë.

Për të marrë përgjegjësinë kryesore për mbrojtjen e Evropës, evropianët duhet të investojnë në blerjen e këtyre aseteve strategjike për t’i mundësuar Shteteve të Bashkuara t’i ridislokojnë ato në raste të tjera të paparashikuara.

Në marrjen e këtyre angazhimeve, është e rëndësishme që Shtetet e Bashkuara gjithashtu të pajtohen me disa angazhime të veta. Së pari, Uashingtoni duhet të bjerë dakord për një tranzicion të rregullt gjatë pesë deri në 10 viteve të ardhshme, duke tërhequr forcat dhe aftësitë e tij vetëm pasi aftësitë e reja evropiane janë shfaqur. Shtetet e Bashkuara duhet gjithashtu të angazhohen për të mbajtur një pjesë të konsiderueshme, nëse është shumë e reduktuar, e barrës kolektive të mbrojtjes, duke përfshirë mbështetjen e mundësuesve strategjikë të SHBA-së, pasi Evropa ka marrë përgjegjësinë kryesore për mbrojtjen e saj.

Së fundi, Uashingtoni duhet të pohojë se do të vazhdojë të sigurojë shtyllën kurrizore të parandalimit bërthamor të NATO-s, duke përfshirë vendosjen e vazhdueshme të forcave bërthamore në Evropë si pjesë e marrëveshjeve të NATO-s për ndarjen bërthamore. Roli i aleatëve të tjerë bërthamorë dhe jobërthamorë është të forcojnë këtë qëndrim parandalues.

Është koha për një pazar të ri transatlantik – një marrëveshje ku Evropa merr përgjegjësinë kryesore për sigurinë në kontinent dhe ku Shtetet e Bashkuara e fuqizojnë dhe i mundësojnë Evropës ta bëjë këtë.

Shtëpia e Bardhë mund të mos jetë në disponim për të pranuar këtë afat kohor për përgjegjësinë e tranzicionit, por duke rënë dakord me të do të forcojë angazhimin e Evropës për sigurinë e saj dhe një marrëdhënie të rinovuar transatlantike.

Burimi: Foreign Policy/ Përshtati Gazeta Si

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.