Trup i shëndetshëm…
Sezoni i sëmundjeve të frymëmarrjes po vjen: qoftë ftohje, grip apo Covid, është sistemi ynë imunitar ai që përballet me viruset. Por si duhet ta forconi atë?
Ja disa nga mënyrat?
Bëj sport (por jo shumë)
Ata që merren me sport (përveç përfitimeve që lidhen me peshën, uljen e stresit dhe tonifikimin e muskujve) sëmuren më pak. Në veçanti, njerëzit e trajnuar duket se vuajnë më pak nga infeksionet e frymëmarrjes dhe priren të sëmuren rëndë më pak.
Nga se vjen kjo? Studiuesit supozojnë se lëvizja e muskujve ndihmon qelizat imune të qarkullojnë më aktivisht në gjak dhe ushtrimet e rregullta me intensitet të moderuar janë të lidhura me më pak inflamacion kronik.
Megjithatë, nuk duhet ta teproni: ushtrimet shumë të forta janë stresuese për trupin. Mund të mbistimulojë sistemin imunitar, të nxisë inflamacionin dhe të varfërojë rezervat e glikogjenit (të cilat mund të dëmtojnë funksionin imunitar te disa njerëz).
Flini mirë, luftoni stresin
Fjetja pak dobëson sistemin imunitar, nxit shtimin në peshë, sëmundjet kardiovaskulare dhe diabetin.
Përkundrazi, gjumi i qetë na forcon vërtet: për ta vërtetuar këtë, janë kryer studime për subjekte që kanë kryer vaksinime, për shembull kundër hepatitit ose gripit.
Kur flemë, gjatë fazës së gjumit të thellë, kortizoli, hormoni i stresit frenohet dhe kjo mundëson relaksim të përgjithshëm. Luftimi i stresit (stresi kronik) është i rëndësishëm sepse stresi na dobëson.
Hormonet e stresit, në fakt, nxisin lirimin e substancave inflamatore dhe e bëjnë sistemin imunitar më pak efektiv në luftimin e infeksioneve.
Ndaloni duhanin
Pirja e duhanit është një faktor i fortë rreziku për sëmundjet më të përhapura dhe më të rënda: nga tumoret te sëmundjet kardiovaskulare e deri te ato që prekin sistemin pulmonar.
Sa i përket kancerit, statistikat tregojnë qartë se cigaret shoqërohen me shfaqjen e afërsisht 1 në 3 kancere dhe deri në 17 lloje të ndryshme kanceri.
Në një studim të kryer mbi pacientët anglezë me melanoma nga studiues të Universitetit të Leeds në Britaninë e Madhe, u pa se si duhani mund të ketë dëmtuar funksionimin e sistemit imunitar, duke ulur aftësinë për të reaguar ndaj tumorit.
Të ndiqni një dietë të shëndetshme
Themeli i një stili jetese të shëndetshëm që na mban ne dhe sistemin tonë imunitar të shëndetshëm është ushqimi i duhur.
Duke u ndalur tek ushqimet që nuk duhet të mungojnë asnjëherë për të përballuar sëmundjet e stinës, ju rikujtojmë se duhen konsumuar fruta e perime me ngjyra të ndezura dhe të ndryshme, duke respektuar pesë porcionet në ditë.
Me ardhjen e të ftohtit është mirë që mes perimeve të zgjidhni familjen kryqëzore (lakra jeshile dhe e kuqe, brokoli, rrepa dhe zarzavate), por edhe të gjitha perimet që rriten nën tokë për t’i rezistuar të ftohtit dhe janë të pasura me antioksidantë. (karota, qepë, qepë e freskët, presh). Zgjedhje të shkëlqyera janë frutat e thata (sidomos arra), çokollata e zezë, shafrani i Indisë, mollët, çaji jeshil: të gjitha ushqimet e pasura me flavonoide, të cilat parandalojnë inflamacionin dhe kanë veti antivirale.
Kërpudhat janë gjithashtu të pasura me selen dhe beta-glukan, një imunostimulant që aktivizon qelizat e bardha të gjakut.
Alkooli nuk rekomandohet: përveçse se shkakton dëmtim të drejtpërdrejtë të organeve (siç është cirroza e mëlçisë), ka një efekt inflamator në organe të ndryshme dhe gjithashtu jep ndjeshmëri më të madhe ndaj infeksioneve.
Të rritet flora e mirë bakteriale e zorrëve
Roli i baktereve në zorrën tonë (të cilat përbëjnë mikrobiomën tonë) është vendimtar për shumë aspekte të shëndetit tonë. Mikrobiota kryen funksione të ndryshme, ndër të cilat ajo përbën një barrierë kundër përhapjes së mikrobeve patogjene, me një mekanizëm të njohur si “efekti barrier”, rregullon maturimin e sistemit imunitar dhe rregullon aktivitetin e tij.
Prandaj, ushqimet që favorizojnë rritjen e popullatave të baktereve “të mira” shërbejnë për të rritur mbrojtjen tonë: ndaj dhe drita jeshile u jepet prebiotikëve, probiotikëve dhe fermenteve laktike
Çfarë mësuam nga Covid
Me pandeminë e Covid ne kemi mësuar të njohim dhe përdorim mirë masat mbrojtëse që duhet të na drejtojnë në parandalimin e të gjitha sëmundjeve infektive si psh: larja e duarve mirë dhe shpesh është e para, e ndjekur nga distancimi, ajrimi i dhomave dhe përdorimi i maskave mbrojtëse. Jo vetëm si mbrojtje, por edhe – kur sëmuret – nga respekti për të tjerët.
Vaksinimi ndihmon në sistemin imunitar
Marrja e vaksinave të rekomanduara është një nga format e stërvitjes së sistemit tonë imunitar, i cili, në vend që të dobësohet (siç mund të mendojnë disa), bëhet më i fortë siç ndodh tek një atlet që stërvitet. Ka shumë të dhëna kërkimore dhe vëzhgime klinike që tregojnë se disa vaksina ofrojnë mbrojtje ndaj sëmundjeve të tjera: është studiuar mbi të gjitha me vaksinën kundër tuberkulozit (BCG), por është parë edhe për atë kundër fruthit, e cila ofron mbrojtje kundër infeksioneve të tjera (jo plotësisht, por në mënyrë të konsiderueshme).
Aq më tepër arsye për t’u vaksinuar të paktën kundër Covid-it dhe gripit të ardhshëm, por ka edhe vaksina kundër pneumonisë.
Gjithësesi indikacioni për vaksinat duhet të jepet nga mjeku. corriere.it/ Pershtati në shqip: Gazeta ‘Si’
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
