.png)
Nga Gazeta “SI” -Në vitin 1928, Motrat Françeskane të qytetit Earling në Iowa pranuan në manastirin e tyre një mysafire të pazakontë. Një grua 46-vjeçare me emrin Emma Schmidt, e njohur për një histori të gjatë të posedimit demonik. E rritur në një familje katolike të devotshme dhe me një fëmijëri të traumatizuar, Schmidt kishte shfaqur për dekada sjellje të frikshme që nga sharjet blasfemuese deri te reagimet e dhunshme ndaj objekteve të shenjta.
E mbyllur në manastir për disa muaj, dëshmitarët rrëfejnë se ajo bërtiste fyerje në gjuhë të lashta, refuzonte reliket e shenjta dhe sakramentin.
Një artikull i botuar në shkurt të vitit 1936 citonte murgeshat që pohonin: “Me shpejtësinë e rrufesë, e pushtuara çlirohej nga krevati dhe duart e atyre që e mbanin, dhe trupi i saj ngjitej në mur sipër derës me kapje si të një maceje.”
Pas afro dy javë lutjesh dhe ritualesh, murgu kapuçin bavarez, At Theophilius Reisinger, arriti të dëbonte nga Schmidt katër demonë, përfshirë Judën dhe Belzebubin.
Kjo histori, që tingëllon më shumë si një imagjinate mesjetare sesa si dokumentim mjekësor, ka elementë të njohur për këdo që ka parë filmin klasik të William Friedkin “Eksorcisti”. Në fakt, rrëfimi i Emma Schmidt konsiderohet si një nga modelet e para të historive të posedimit që frymëzuan romanin e William Peter Blatty.
Por si mund t’i kuptojmë sot këto ngjarje të çuditshme dhe të frikshme? Çfarë vlere kanë ato për epokën moderne? Nga rastet në Afrikën e Jugut në vitin 1906, tek posedimi i Clarita Villanueva në Filipine në vitet 1950, apo rasti i famshëm i një djali në Maryland në fund të viteve 1940 inspirimi i drejtpërdrejtë për “Eksorcistin” të gjitha këto ndajnë elementë të përbashkët: nga Xenoglossia (të folurit në gjuhë të panjohura) e deri tek shpërfytyrimi fizik.
Pavarësisht vërtetësisë së tyre, magjepsja ndaj posedimit dhe ekzorcizmit mbetet një pjesë e pandarë e kulturës pop amerikane. Ato ndoshta shërbejnë si një mënyrë për të komunikuar me hyjnoren edhe kur ajo shfaqet përmes së ligës. Por edhe më thelbësore, këto tregime ofrojnë një mënyrë për të kuptuar të keqen radikale.
Sepse e keqja më e tmerrshme, lufta, gjenocidi, vrasjet sadiste , nuk mund të shpjegohen thjesht me terminologji të ftohtë psikologjike apo sociologjike. Për t’u përballur me këto forma të ligësisë, ndonjëherë na duhet poetika e demonologjisë.
Historiani Jeffrey Burton Russell shkruante: “Djalli është simboli më i njohur i së keqes radikale. Ekzistenca e së keqes radikale është e dukshme për këdo që nuk është i verbuar.”
Ai përmend shembuj që nga vrasësit serialë deri tek rreziku latent i luftës bërthamore. Dhe disa dekada më pas, ndërsa njerëzimi përballet me sfida si ndryshimet klimatike apo brutaliteti i luftërave moderne, demonët e vjetër marrin forma të reja.
“Sa më e thellë të jetë dashuria për botën dhe krijesat e saj, aq më e madhe është dhimbja për të keqen që e shtrembëron atë,” shkruan Russell. Ndjeshmëria ndaj së keqes është në vetvete një formë dashurie.
Përkufizimi i së keqes përmes shkencave si biologjia, psikologjia apo sociologjia është i domosdoshëm. Por do të ishte një gabim të “ekzorcizonim” gjuhën poetike të demonologjisë nëse jo vetë demonët. Djalli dhe legjionet e tij janë metafora të fuqishme për të diskutuar sjellje dhe fenomene që tejkalojnë racionalen e ftohtë.
Çfarë mund të thotë teoria e lojës për ekzistencën e mbi 13,000 kokave bërthamore që mund të zhdukin planetin disa herë? Apo për faktin që ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njeriu mund të sjellin vdekjen e miliarda njerëzve deri në fund të këtij shekulli? A nuk duhet të flasim këtu edhe për lakminë, babëzinë dhe të keqen?
Studentët e okultizmit e dinë fuqinë e emrave demonikë. Gazetari Gary Wills, për shembull, kur deshi të përshkruante çmendurinë e vrasjeve masive të fëmijëve në SHBA për hir të amendamentit të dytë, përdori emrin Moloch perëndia kartagjenase e flijimit të fëmijëve.
Ideja e posedimit sfidon vetë kuptimin tonë për individualitetin dhe vullnetin e lirë. Që nga epoka e Iluminizmit kemi besuar se çdo individ vepron në mënyrë të arsyeshme, por e pushtuara na tregon se jemi më shumë se një individ , jemi legjion. Një vajzë e devotshme mund të bëhet një kakofoni zërash djallëzorë, ashtu si një person i mirë mund të bëjë të keqen dhe anasjelltas.
Ka gjëra më të mëdha se vetja, aspekte të mendjes përtej vetëdijes, siç dëshmon sot vetë teknologjia dhe reklama algoritmike. Dhe në epokën e inteligjencës artificiale, rrëfimet për posedim për mendime misterioze të jashtme që na drejtojnë , duken më pak si mesjetare dhe më shumë si pararendëse të asaj që po vjen.
Burimi: Time
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
