.png)
A i keni pak të paqarta datat, detajet dhe detyrat e përditshme këto dy vitet e fundit? Nuk jeni vetëm ju, thonë ekspertët.
Nuk është përtacia apo humbja e mprehtësisë por të qenit në një pandemi globale për “dy vitet e fundit në fakt po e bën më të vështirë për trurin tonë të krijojë dhe të kujtojë kujtimet”, tha Amir-Homayoun Javadi, një pedagog në psikologjinë konjitive dhe neuroshkencën konjitive në Universitetin e Kentit në Mbretërinë e Bashkuar.
“Ne priremi të mësohemi dhe të mësohemi me situatat”, tha Javadi duke shtuar se situata e dy viteve të fundit na ka shtyrë të mos bëjmë shumë punë dhe të mos planifikojmë dhe “duke u mësuar shumë me jetën në këtë kohë mund të nënkuptojë dëmtim njohës, ndërprerje të kujtesës dhe probleme në ruajtjen e vëmendjes”, shtoi ai.
Ndryshe nga sa mund ta imagjinojnë disa njerëz, kapja e një kujtimi nuk është si të fotografosh një moment. Shpesh mund të ndikohet nga konteksti i situatës, tha Michael Yassa, një profesor i neurobiologjisë.
“Jetesa pandemike mund ta bëjë shumë më të vështirë formimin e një kujtese, e lëre më ta rikthejmë atë kur kemi nevojë për të”, tha Yassa.
Ai tha se ndonjëherë ne jemi pak të ashpër me veten. Mendojmë, “Oh, si e harrova këtë? Kjo është diçka që duhet të jetë kaq e natyrshme për mua ta ruaj”, tha ai.
Por kjo ndodh sepse ka ndodhur diçka gjatë kodimit që e bëri në të vërtetë të pamundur për ju që ta mbani mend diçka.
“Thënë kjo, nëse jemi pa gjumë, nëse jemi të stresuar apo nëse kemi një milion gjëra në mendjen tonë, ne kemi më shumë gjasa që të jemi të pavëmendshëm dhe kështu të harroni shpejt”.
Për ata që janë infektuar me Covid-19 dhe madje edhe ata që nuk janë infektuar, “shumë nga aspektet e të jetuarit gjatë pandemisë mund të pengojnë kujtesën por ato gjithashtu mund të zgjidhen me ndryshimet që mund të bëni në shtëpi”, tha Rose F. Kennedy pedagoge e Neurologjisë në Harvard.
Një virus mund të ngadalësojë kujtesën
Edhe pa mjegullën e trurit që vjen me infektimin me Covid, ngjashmëria e ditëve, mungesa e ndërveprimit shoqëror dhe ulja e ushtrimeve mund ta bëjnë shumë më të vështirë krijimin e kujtimeve, tha Kennedy.
Ndërsa shumë njerëz vazhdojnë të mos marrin pjesë në aktivitete që merrnin pjesë para pandemisë, cdo ditë mund të duket e ngjashme. Kjo ngjashmëri heq spiranca që na ndihmojnë të organizojmë kujtimet tona.
“Shkoni në kinema”, sugjeron Javadi. Nëse bëni plane për të shkuar të shikoni një film për të cilin jeni të emocionuar të shtunën, keni një ngjarje të pazakontë me të cilën mund të ndani ditët. Ju mund të mbani mend se takimi stresues ka ndodhur para filmit ose se biseda qesharake që keni pasur me vëllain tuaj ka ndodhur më pas.
Por kur njerëzit nuk bëjnë asnjë aktivitet dhe ditët i kanë njësoj, truri ka më pak ngjarje ankoruese për të orientuar kujtimet.
“Pas atij filmi të së shtunës, le të themi se keni takuar një mik për drekë të dielën. Ajo ngjarje shoqërore e së dielës do t’ju jepte mundësinë për të diskutuar mendimet dhe reagimet tuaja ndaj filmit, si dhe çdo kontekst nga java juaj para tij. Kjo përsëritje e informacionit është e rëndësishme për të ndihmuar trurin tuaj të forcojë ato ngjarje”, thotë Javadi.
Fatkeqësisht, pandemia ka kufizuar aftësinë tonë për t’u mbledhur të sigurt me njerëzit e dashur shumë herë gjatë viteve të fundit, duke e bërë atë praktikë të ndarjes dhe përsëritjes shumë më pak të shpeshtë, shtoi ai.
Si të rregulloni kujtesën
“Pavarësisht nëse shkaku është virusi, monotonia apo stresi, ndërprerjet në kujtesën tuaj mund të trajtohen me disa ndryshime të thjeshta të stilit të jetesës”, thotë Javadi.
Ai thotë se ka disa mënyra për të mbajtur trurin të shëndetshëm.
“Flini, trajtoni stresin, ndërveproni në shoqëri, ushtroni, mësoni gjëra të reja dhe mbani dietë”.
Gjumi i duhur, ushtrimet për të paktën 20 minuta në ditë, mbajtja e një diete të shëndetshme dhe menaxhimi i stresit me teknika relaksimi ose meditimi janë të gjitha të rëndësishme për mbajtjen e rrjedhjes së gjakut dhe minimizimin e inflamacionit në tru.
“Edhe nëse nuk keni pasur Covid ose probleme të tjera, sa më shumë të praktikoni këto, aq më shumë e ulni inflamacionin tuaj bazë, në mënyrë që nëse infektoheni me Covid, të paktën niveli juaj fillestar të jetë më i ulët”, tha ai.
Ai tregon se dhe nëse keni shqetësime me memorien pa përfshirjen e Covid-19, mund të jetë e dobishme të hiqni dorë nga alkooli për të reduktuar inflamacionin që mund ta përkeqësojë atë.
Mund të jetë joshëse për të larguar stresin ose ngjashmërinë e ditës, por është e rëndësishme të përpiqeni të vazhdoni ndërveprimet sociale dhe të mësoni gjëra të reja, qoftë leximi i një libri të ri, mësimi i një aftësie të re apo edhe thjesht ecja nëpër lagjen tuaj dhe duke vënë re diçka që nuk e keni parë kurrë më parë.
Burimi: CNN. Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
