Miliarderi Elon Musk e ka prezantuar Twitter-in si një bastion për lirinë e shprehjes që kur e bleu dy vjet më parë. Por gjatë vitit 2024, X, siç quhet tani, ka evoluar nga ajo që ndihej si një nga rrjetet sociale në një qendër të polarizuar ku pamjet dhe postimet duken edhe më të diskutueshme.
Disa profile që kanë ndarë ide mashtruese për politikën dhe lajmet, disa prej të cilave janë akuzuar për nxitje të urrejtjes, së fundmi janë bërë të njohura.
E gjithë kjo ka rëndësi sepse X mund të mos ketë aq përdorues sa disa platforma të tjera kryesore të mediave sociale, por duket se ka një ndikim të rëndësishëm në diskutimet politike. Jo vetëm që është një vend ku disa politikanë të profilit të lartë, qeveri dhe forca policore ndajnë deklarata dhe pikëpamje, por tani pronari i tij, Musk, është lidhur drejtpërdrejt me Donald Trump, një marrëdhënie që mund të ripërcaktojë mënyrën se si veprojnë pronarët e gjigantëve të tjerë të mediave sociale me presidentin e ardhshëm të SHBA.
Pra, çfarë fshihet pas kësaj vale të re ndryshimi? A ka pasur një ndryshim në demografinë e njerëzve që përdorin X gjatë vitit të kaluar apo mund të jetë rezultat i vendimeve të qëllimshme të marra nga ata që janë përgjegjës?
Ngritja e ‘medias’ në Twitter
Dy muaj më parë, ‘Inevitable West’ nuk ekzistonte në X. Tani profili, i cili e quan veten “Mbrojtës i vlerave dhe kulturës perëndimore”, ka grumbulluar 131,600 ndjekës (një numër që po rritet me shpejtësi). Po grumbullon rreth 30 milionë shikime çdo ditë kolektivisht në të gjitha postimet e tij. Musk madje i është përgjigjur postimeve të tij në X.
Postimet e tyre të fundit, të cilat shpesh përmbajnë titra në stilin e lajmeve, përfshijnë një video të falsifikuar që tregon Trump duke i thënë kryeministrit britanik se do të “pushtoj vendin tuaj dhe do ta bëj Britaninë përsëri të madhe”.
Ka pasur gjithashtu disa postime në mbështetje të aktivistit të ekstremit të djathtë Tommy Robinson, si dhe disa pretendime të mohuara në lidhje me protestat e fermerëve në Britani dhe një sulm me thikë në Southport, në të cilin tre fëmijë u vranë gjatë një seminari kërcimi me temën Taylor Sëift.
‘Perëndimi i pashmangshëm’ mohon akuzat për shtyrje të dezinformimit dhe nxitje të abuzimit ose dhunës.
“Qëllimi i llogarisë sime në X është të jetë zëri për shumicën e heshtur të botës perëndimore,” thotë krijuesi i saj. Ai refuzon të ndajnë identitetin e tij por pretendon se është “Gen Z” dhe “jo rus”.
“Informacionet dhe opinionet e pacensuruara do të çojnë në mënyrë të pashmangshme që SHBA-ja dhe gjithë Perëndimi dhe Evropa të ecin më tej drejt, gjë që]vërtetohet nga zgjidhja e Donald Trump dhe rritja e së djathtës ekstreme të Evropës,” argumenton ai.
“Globalisht, kjo do të thotë se politikanët dhe udhëheqësit e korruptuar do të zbulohen.”
Ai, bashkë me të tjerë që janë bashkëpunëtorë, duket se e shohin rritjen e llogarisë së tyre si “vdekjen” e asaj që ata do ta quajnë “MSM” ose Media kryesore. Kjo ndoshta nuk është befasi duke pasur parasysh se, pas zgjedhjeve në SHBA, vetë Musk u tha përdoruesve të X: “Ju jeni media tani”.
Nga ‘tick-u’ blu tek pëlqimet: Ndryshimet në X
Kur Musk bleu Twitterin për herë të parë, ai theksoi nevojën për të ‘strehuar’ të gjitha opinionet politike dhe për të kundërshtuar censurën nga kompanitë dhe qeveritë në mediat sociale.
Ndryshimet – duke përfshirë pushimet masive nga puna dhe ndryshimet në politikat e moderuara për çështje si dezinformimi politik, filluan menjëherë.
Ka pasur gjithashtu ndryshime të ndryshme në natyrën e prurjeve, duke përfshirë krijimin e dy seksioneve të veçanta: “Ndjekje”, e cila përmban llogaritë që ndiqni dhe “Për ty”, e cila është e kuruar në mënyrë algoritmike, si në TikTok.
Gjatë vitit 2024, megjithatë, ka pasur një valë tjetër ndryshimesh që duket se e kanë transformuar atë më tej. Funksioni i bllokimit është ndryshuar, që do të thotë se nëse bllokoni një llogari nuk do të mbroheni nga ai profil që sheh atë që postoni. Pëlqimet, ndërkohë, janë bërë private.
Ndërkohë, përdoruesit janë në gjendje të paguajnë për ‘tick-un’ blu, që më parë jepej pa pagesë si një shenjë që vërteton se llogaria është zyrtare e personit në fjalë.
Çfarë duhet të presim nga Elon Musk në 2025
Tani, megjithatë, është e nevojshme të paguani për t’u abonuar në X Premium për të marrë një shenjë kontrolli
Profilet premium kanë të drejtë për më shumë privilegje dhe rëndësi dhe mund të fitojnë para nga angazhimi që marrin nga profile të tjera të shënuara me ‘Tick-un’ blu.
Nga tetori, X ndryshoi rregullat dhe në vend që të bazojë të ardhurat për llogaritë individuale rreth reklamave, tani merr parasysh pëlqimet, shpërndarjet dhe komentet nga llogaritë e tjera Premium.
A ka ndryshuar algoritmi?
Ndryshimet ndonjëherë mund të ndodhin kur një faqe interneti ndryshon algoritmet (ose sistemet e rekomandimeve) në një farë mënyre, për shembull për të rritur dhe përfituar postime të caktuara. Ajo që është e paqartë është nëse kjo mund të jetë apo jo rasti këtu?
Marianna Spring, eksperte e mediave sociale shkruan se ka vërejtur një ndryshim në shumëllojshmërinë e postimeve të rekomanduara në burimin “Për ty” krahasuar me atë të një viti më parë.
“Kjo është diçka që kam analizuar përmes një projekti “Undercover Voter”, në të cilin kam krijuar dhe drejtuar llogari në mediat sociale që u përkasin më shumë se 20 personazheve imagjinar, me bazë në SHBA dhe Britani, të cilat pasqyrojnë pikëpamje nga i gjithë spektri politik. Këta personazhe kanë profile në faqet kryesore duke përfshirë X, duke më lejuar të marr në pyetje se cilat llogari të ndryshme janë rekomanduar në mediat sociale. Pavarësisht nga pikëpamjet e ndryshme politike që shprehin llogaritë e tyre, kam vërejtur se në gjashtë muajt e fundit të këtij viti burimet e tyre janë mbizotëruar nga postime përçarëse dhe priren të shfaqen më shumë në mbështetje të Trump ose në kundërshtim me politikanët dhe njerëzit në mbarë botën që nuk shihet të jetë në një linjë me presidentin e zgjedhur të SHBA” shpjegon Spring, duke shtuar se e gjithë kjo duket se është pasojë e mjedisit dhe ndryshimeve në zonat që janë përdoruesit, në vend që të jetë thjesht një ndryshim i thjeshtë i algoritmit.
Andrew Kaung, i cili më parë ishte një analist për sigurinë e përdoruesve në TikTok dhe gjithashtu ka punuar në Meta, ka kaluar vite duke vëzhguar se si këto sisteme rekomandimi mund të përditësohen dhe ndryshohen.
“Ajo që ne kemi parë në X nuk ka të bëjë vetëm me ndryshimin e algoritmeve, por gjithashtu është i informuar nga mungesa e mekanizmave të sigurisë në emër të fjalës së lirë,” thotë ai.
Nina Jankowicz është ish-drejtoreshë ekzekutive në Bordin e Qeverisjes së Dezinformimit të Shteteve të Bashkuara, i cili u krijua në vitin 2022 për të këshilluar Departamentin e Sigurisë Kombëtare për çështje që përfshijnë dezinformimin rus dhe më vonë u shpërbë pas reagimit publik mbi shqetësimet, përfshirë lirinë e shprehjes dhe transparencën. Ajo argumenton se algoritmet e X tani “privilegjojnë retorikën ndarëse dhe mashtruese” dhe sugjeron që përdoruesit që postojnë përmbajtje më pak të diskutueshme kanë gjetur një reduktim të shikimeve.
“Pasoja është se platforma që e shpall veten si ‘vend publik’ është një mjedis jashtëzakonisht artificial, një pasqyrë e vërtetë e zezë e pjesëve më shqetësuese të natyrës njerëzore.”
Akuzat për paragjykim të moderuar
Në fillim të këtij muaji, një sulm në një treg gjerman, i cili vrau pesë persona dhe plagosi më shumë se 200, u debatua gjerësisht në X. Pjesa më e madhe e diskutimit u përqendrua rreth të dyshuarit, një banor gjerman me origjinë nga Arabia Saudite. Prokurorët gjermanë kanë thënë se hetimi është në vazhdim, por sugjeruan se një motiv i mundshëm për sulmin “mund të ketë qenë pakënaqësia me mënyrën se si trajtohen refugjatët nga Arabia Saudite në Gjermani”.
‘West inevitable’ ishte ndër ata që komentuan: “Bastisni xhamitë. Ndaloni Kur’anin. Kryeni deportime masive. Durimi ynë ka mbaruar zyrtarisht.”
Llogaria është akuzuar për ndezjen e urrejtjes me postime në lidhje me çështjet përfshirë emigracionin dhe fenë. Përdorues të tjerë thanë se kjo mund të nxiste dhunë. Por profili u përgjigj duke thënë se ata “në fakt po nxisnin sigurinë”.
Pretendimet për paragjykim në metodat e moderuara janë ngritur prej kohësh në Twitter, si përpara ashtu edhe që kur Musk bleu kompaninë, së bashku me pyetjet nëse faqja e kishte kufizuar më parë lirinë e shprehjes.
Spring foli me persona të brendshëm në Tëitter dhe sipas mendimit të tyre, kompania do të luftonte për të mbrojtur përdoruesit nga trolling, dezinformimi i koordinuar nga shteti dhe shfrytëzimi seksual i fëmijëve, duke hedhur poshtë, ndër të tjera, për pushime masive nga puna.
Në atë kohë, X nuk iu përgjigj pikave të ngritura. Më vete, Musk kishte thënë se nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të reduktonte fuqinë punëtore të kompanisë për shkak të humbjeve financiare.
Lisa Jennings Young, ish-drejtuese e dizajnit të përmbajtjes në X, e cila punoi atje deri në vitin 2022, thotë: “Ndjehem sikur të gjithë po jetojmë përmes një eksperimenti të gjerë shoqëror mbi njerëzimin.”
Nuk ka një qëllim të caktuar, thotë ajo. Në vend të kësaj, sipas saj, ai nuk është “një eksperiment i kontrolluar i shkencës sociale por një në të cilin jemi të gjithë pjesë”.
“Askush nuk e di se cili mund të jetë rezultati përfundimtar”, argumenton ajo.
Burimi: BBC. Përshtati: Gazeta Si.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
