.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Ekonomia botërore tani duket se është në prag të një krize të madhe. Midis politikës së Donald Trump për rritjen e tarifave dhe “shkëputjen” e SHBA-së nga bota e jashtme, deri te hakmarrja proteksioniste nga Kina, shumë ekonomi botërore janë në rrezik të ngecin ose të zhyten në të panjohurën.
Megjithatë, gjatë njoftimit të paharrueshëm të “Ditës së Çlirimit” të Trump më 2 prill, njoftimit të tarifave kundër më shumë se 180 vendeve, Rusia nuk ishte midis atyre “të ndëshkuara”.
Kjo tronditje e ekonomisë botërore duket se po funksionon në favor të Moskës.
Nga njëra anë, Trump po tregon simpati ndaj Vladimir Putinit dhe po ushtron presion mbi Ukrainën , duke kërkuar të arrijë paqe sipas kushteve të Kremlinit.
Dhe kjo ka shkaktuar një shpërthim të papritur entuziazmi në Rusi, përfshirë edhe në sferën ekonomike.
Nga ana tjetër, kursi i Shtëpisë së Bardhë mund të çojë në një recesion serioz në Shtetet e Bashkuara dhe në të gjithë botën. Kjo tashmë po ul çmimet e lëndëve të para, eksporti kryesor i Rusisë dhe një burim i të ardhurave buxhetore.
Pra, ndikimi i kursit të ri të SHBA-së rezulton të jetë shumëplanësh, me ndikime të gjera.
Sinjal i qartë për Putinin
Ekonomia ruse hyri në vitin 2025 në një terren mjaft të qëndrueshëm. Ekonomistët dhe zyrtarët qeveritarë nuk prisnin as një përshpejtim të madh të rritjes ekonomike dhe as probleme serioze.
Shpenzimet për luftën po rriteshin, por sistemi tatimor mund t’i garantonte Kremlinit burimet për të vazhduar operacionet ushtarake me të njëjtin intensitet. Ndryshimet e sjella nga politikat e Trump nuk e kanë dëmtuar aq shumë ekonominë ruse, sa e kanë hedhur atë në një gjendje pasigurie nervore.
Megjithatë, ajo që është shndërruar në faktorin më të rëndësishëm që ndikon në situatën ekonomike, doli të jetë ndryshimi në vijën e politikës së jashtme të SHBA-së ndaj Ukrainës.
Bursat ruse të aksioneve u rritën ndjeshëm menjëherë pas bisedës telefonike të Trump me Putinin më 12 shkurt.
Rubla filloi të forcohej, dhe me një ritëm të tillë saqë për dy muajt në vijim doli të ishte monedha me rritjen më të shpejtë në botë.
Biznesmenë të fuqishëm rusë filluan të planifikonin rritjen e investimeve me paratë që kishin grumbulluar vitet e fundit, kur vendi arriti të ardhura rekord. Niveli i depozitave në llogaritë e kursimit bankar u rrit gjithashtu, dhe blerësit e huaj u rikthyen në tregun e letrave me vlerë shtetërore. Frika nga inflacioni filloi të zbehej. Indekset e optimizmit të biznesit u rritën.
Ky proces është ende duke vazhduar, edhe nëse sot ka po aq pak besim sa kurrë më parë në paqen e afërt.
Mund të thuhet se Trump mund ta nxjerrë ekonominë ruse nga kriza dhe ta fundosë atë vetëm duke ndryshuar qëndrimin e tij gjeopolitik.
Biznesi rus i ka dërguar një sinjal të qartë qeverisë se ekonomia dëshiron paqe. Dhe tani pyetja më e rëndësishme është nëse kjo do të arrihet.
Çmimet e naftës nuk janë gjithçka
Në të njëjtën kohë, lufta tregtare e SHBA-së, e cila aktualisht është përqendruar kryesisht në Kinë, ka çuar në ndryshime në kushtet e tregut, të cilat aktualisht po tërheqin vëmendjen, por nuk duhet të konsiderohen si një fenomen padyshim negativ.
Po, në zyrat qeveritare ruse ka frikë të shkaktuar nga rënia e çmimeve të naftës.
Buxheti i vendit bazohej në çmimin mesatar vjetor prej 69.7 dollarësh për fuçi naftë, dhe më 9 prill, për shembull, ra nën 50 dollarë. Kjo mund ta çojë deficitin buxhetor në 4-5 trilionë rubla në një kohë kur rezervat e Fondit të Mirëqenies Kombëtare (“banka e derrkucëve” në të cilën Putini ka urdhëruar të grumbullohen fonde për një ditë të keqe) që mund të tërhiqen nuk vlejnë më shumë se 3.4 trilionë rubla (41.3 miliardë dollarë).
Ministria e Ekonomisë sapo ka ndryshuar skenarin bazë për vitin aktual, duke pranuar se eksportet mund të jenë 8% më të ulëta se vitin e kaluar (sipas mendimit tim, mund të jetë edhe më keq). Të ardhurat nga eksportet e burimeve energjetike në tremujorin e parë të vitit 2025 ishin 10 miliardë dollarë më të ulëta se një vit më parë.
Në të njëjtën kohë, duhet të mbahet mend se jo të gjitha efektet e politikës ekonomike të Trump janë të këqija për Rusinë. Ja një shembull. Vetëm në dy muajt e fundit, ari, aseti i saj kryesor financiar, është rritur në çmim me 22.4%. Dhe meqenëse pjesa e tij në rezervat e Bankës së Rusisë është mbi një e treta, mbi 44 miliardë dollarë i janë shtuar thesarit që nga fillimi i vitit.
Humbja e 10 miliardë dollarëve nga nafta dhe fitimi katër herë më shumë nga ari nuk është aq keq në situatën aktuale, veçanërisht pasi edhe parashikimet më pesimiste nuk supozojnë se vendi mund të ketë një bilanc negativ të tregtisë së jashtme në vitet e ardhshme.
Pra, për të qenë të qartë, ekonomia ruse nuk është aktualisht në krizë.
Dinamika e deficitit buxhetor, për shembull, përsërit trendet e viteve të kaluara. Nëse në janar-shkurt arriti një nivel marramendës prej 3.84 trilionë rubla , atëherë në të gjithë tremujorin e parë ra në 2.17 trilionë.
Çmimet në mars u rritën me 0.65%, që është 2.5 herë më pak se në nëntor. Çmimet për shumicën e mallrave jo-ushqimore janë stabilizuar, dhe elektronika e importuar ka rënë me 8-15%, kryesisht për shkak të zhvlerësimit të dollarit dhe vështirësive në marrjen e kredive.
Gjithçka mund të ndryshojë sa hap e mbyll sytë
Kjo mund të ndodhë, për shembull, në rast të një recesioni global , i cili do të rezultojë në një rënie prej 20% të çmimeve të naftës. Ose, nëse arrihet një armëpushim në Ukrainë dhe shpenzimet ushtarake ulen deri në 25%. Askush nuk e di sot se cilat do të jenë rezultatet e kursit të Trump në gjeopolitikë. Dhe është pikërisht kjo pasiguri që po e pengon ekonominë ruse.
Do të thoja se gjithçka varet nga perspektiva e luftës në Ukrainë dhe nga përballja tarifore midis SHBA-së dhe Kinës. Dy faktorët kryesorë janë çmimi i naftës dhe shpenzimet buxhetore.
Nëse çmimet e naftës mbeten në nivelin e tyre aktual ose vazhdojnë të bien për shkak të recesionit global, buxheti nuk do të marrë triliona rubla në të ardhura dhe do të nevojiten kredi të mëdha për të vazhduar luftën. Megjithatë, nëse lufta në Ukrainë mbaron, kjo shumë mund të kursehet duke ulur shpenzimet ushtarake. Në të njëjtën kohë, investimet dhe kërkesa e brendshme do të rriten.
I vetmi kërcënim i rëndësishëm për ekonominë ruse është, pra, vazhdimi i njëkohshëm i luftërave “të nxehta” të Putinit dhe “të ftohta” të Trumpit. Sa realiste është kjo, do ta zbulojmë në javët në vijim.
Burimi: World Crunch/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
