.png)
Gazeta Si – Lufta tregtare e vazhdueshme midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, e shkaktuar nga politika tarifore e Donald Trump, do të ketë pasoja të mëdha në ekonomitë e të dy vendeve dhe pasoja të mëdha në pjesën tjetër të botës.
Është e pamundur të parashikohet nëse do të zgjasë, por për momentin asnjë palë nuk duket e gatshme të dorëzohet e para.
Pak ditë pas fillimit të tij, efektet e para janë tashmë të dukshme: dërgesat janë ulur, disa porosi janë anuluar dhe disa kompani kanë lënë punonjësit e tyre në pushim të detyruar.
Ekonomitë e Kinës dhe Shteteve të Bashkuara janë shumë të ndërlidhura, por niveli aktual i tarifave, nëse mbahet, është i destinuar të reduktojë ndjeshëm tregtinë.
Nga sot, pas vendimeve të fundit të një jave plot tension, tarifat amerikane për mallrat kineze që hyjnë në vend janë 145%.
Për të dhënë një shembull, kjo do të thotë se për çdo telefon me vlerë 200 dollarë që vjen nga Kina, importuesi duhet të paguajë gjithsej 490 dollarë: 290 prej tyre janë detyrime doganore, pra taksa të mbledhura nga Shtetet e Bashkuara.
Si përgjigje, Kina fillimisht kishte vendosur tarifa për mallrat amerikane prej 84%, dhe të premten i rriti ato në 125%, me tarifa shtesë prej 10-15% për produkte të ndryshme bujqësore dhe energjetike.
Këto janë kryesisht kosto të paqëndrueshme, të cilat kanë sjellë efekte të menjëhershme, të kushtëzuara edhe nga pasiguria për mundësinë e një marrëveshjeje mes dy vendeve.
Sipas të dhënave të agjencisë së specializuar “Sonar Container Atlas”, që nga fundi i marsit, rezervimet ditore të kontejnerëve në linjat midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës, kanë rënë me një të katërtën në krahasim me të njëjtën periudhë të vitit 2024.
Operatorët në këtë sektor raportojnë se disa dërgesa janë ndërprerë, ndërsa mallra të tjera ruhen në magazinat amerikane në portet e mbërritjes, pa u zhdoganuar.
Është shumë herët për të pasur të dhëna të përgjithshme për vëllimin e porosive, por media të ndryshme amerikane kanë kontaktuar kompani që prodhojnë në Kinë ose blejnë nga Kina dhe të gjitha raportojnë për një ulje të menjëhershme të porosive, pezullim të zhvillimeve në pritje ose anulim.
Ka raste të kompanive kineze që janë tërësisht të varura nga blerjet amerikane, ose kompanive amerikane që shesin mallra të prodhuara ekskluzivisht në Kinë, që kanë pushuar nga puna ose lënë nga puna punonjësit e tyre.
Sipas raporteve nga disa shitës me pakicë në internet, Amazon tashmë ka reduktuar ose eliminuar listat e disa shitësve kinezë në faqe.
Në vitin 2024, Kina dhe Shtetet e Bashkuara tregtuan mallra me vlerë gjithsej 582 miliardë dollarë: Shtetet e Bashkuara eksportuan 143 miliardë dollarë mallra, ndërsa Kina eksportoi 439 miliardë dollarë mallra.
Deficiti tregtar i Shteteve të Bashkuara, diferenca midis asaj që një vend eksporton dhe asaj që importon, është rreth 295 miliardë dollarë.
Për Shtetet e Bashkuara, importet nga Kina janë 13 për qind e totalit, për Kinën, eksportet në Shtetet e Bashkuara kapin vlerën 15 për qind të totalit: të dyja shifrat kanë rënë vitet e fundit, si rezultat i një lufte të parë tregtare që filloi gjatë mandatit të parë të Trump.
Nëse lufta tregtare do të vazhdonte, efektet do të ishin shumë më domethënëse.
Shtetet e Bashkuara blejnë një larmi të madhe produktesh nga Kina, duke përfshirë elektronikën, lodrat dhe komponentët industrialë: të gjithë sektorët e biznesit të SHBA-ve, janë ndërtuar mbi aftësinë për të aksesuar këto mallra me kosto të ulët, mallra që shpesh projektohen, montohen, përfundojnë dhe tregtohen në Shtetet e Bashkuara.
Prodhimi kinez është i vështirë për t’u zëvendësuar, në periudhën afatshkurtër ose afatmesme: detyrimet do të imponojnë fillimisht një ulje të marzhit të fitimit të kompanive, më pas do të shkaktojnë një rritje të çmimeve për konsumatorët, me një rritje të përgjithshme të inflacionit. Disa nga bizneset mund të detyrohen të mbyllen.
Tarifat hakmarrëse të vendosura nga Kina goditën kryesisht sektorin bujqësor: për shembull, Kina është destinacioni kryesor i sojës të eksportuar nga Shtetet e Bashkuara.
Lufta tregtare do të dëmtojë veçanërisht shtetet më bujqësore, të cilat gjithashtu kanë një shumicë të fortë republikane.
Kina të mërkurën gjithashtu këshilloi qytetarët e saj që të mos udhëtojnë në Shtetet e Bashkuara për turizëm ose studime, gjë që mund të ketë një ndikim të rëndësishëm në sektorët e turizmit dhe arsimit. Do të jetë e vështirë për Kinën të gjejë një treg alternativ për mallrat e saj.
Prej vitesh, qeveria qendrore është përpjekur, pa shumë sukses, të rrisë kërkesën dhe konsumin e brendshëm, për të kapërcyer modelin e rritjes ekonomike të bazuar në prodhimin e mallrave me kosto të ulët për eksport.
Teprica e mallrave që nuk shiten në Shtetet e Bashkuara mund të përfundojë me kosto edhe më të ulëta në tregje të tjera, veçanërisht në Azinë Juglindore afër, duke ndikuar në ekonominë e tyre dhe duke i vënë në krizë sektorët e tyre industrialë.
Banka e investimeve “Goldman Sachs”, vlerëson se 10-20 milionë kinezë punojnë në prodhimin e mallrave të destinuara për tregun amerikan, ndërsa vlerësime të tjera besojnë se lufta tregtare mund të shkaktojë një ulje të rritjes së PBB-së kineze prej 1.5-2%.
Ekonomia e Kinës është në një fazë rritjeje më të ngadaltë pas pandemisë, por regjimi ka vendosur ende një objektiv prej 5% rritje vjetore.
Papunësia tashmë problematike e të rinjve mund të rritet në rast të një krize të zgjatur të shkaktuar nga reduktimi i tregtisë.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
