Duhani, alkooli dhe ushqimet e përpunuara vrasin 2.7 milionë njerëz në vit në Evropë

Duhani, alkooli, ushqimet ultra të përpunuara (UPF) dhe lëndët djegëse fosile vrasin 2.7 milionë njerëz në vit në Evropë, sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), e cila u ka bërë thirrje qeverive të vendosin rregulla më të ashpra për produktet që dëmtojnë shëndetin.

Në një raport novator, OBSH tha se industritë e fuqishme po nxisin sëmundjet dhe vdekjen e parakohshme duke përdorur marketingun “mashtrues” dhe duke ndërhyrë në përpjekjet e qeverive për të parandaluar sëmundjet vrasëse si kanceri, sëmundjet e zemrës dhe diabeti.

Raporti i ri llogarit se duhani, lëndët djegëse fosile, UPF dhe alkooli janë përgjegjës për më shumë se 7,400 vdekje çdo ditë në 53 shtetet e Evropës. Në përgjithësi, të katër industritë shkaktojnë rreth 2.7 milionë vdekje në vit në Evropë, rreth një e katërta (24.5%) e të gjithë vdekshmërisë.

Kjo është një gjetje e paprecedentë ndaj dëmit të madh që korporatat e mëdha dhe produktet e tyre po shkaktojnë në shëndetin e njeriut. Raporti përshkruan se si "industria e madhe" përdor metoda të hapura dhe të fshehta për të rritur fitimet e tyre duke vonuar dhe prishur politikat për të përmirësuar shëndetin e popullsisë.

Dr Hans Henri P Kluge, drejtori rajonal i OBSH-së për Evropën, tha se taktikat e industrisë përfshijnë shfrytëzimin e njerëzve vulnerabël përmes strategjive të marketingut të synuar, mashtrimit të konsumatorëve dhe pretendimeve të rreme për përfitimet e produkteve të tyre ose kredencialet e tyre mjedisore.

Taktikat e përdorura nga "industritë kryesore tregtare" po minojnë masat për të reduktuar duhanin, pijet dhe produktet e përpunuara, të cilat janë shkaqet më të mëdha të sëmundjeve të shmangshme.

Shifrat pasojnë një studim të vitit 2023, i cili zbuloi se alkooli, duhani, ushqimet dhe pijet e përpunuara dhe lëndët djegëse fosile shkaktuan 19 milionë vdekje në vit globalisht, ose 34% të të gjitha vdekjeve.

Analiza e OBSH-së tregon se të gjitha vendet evropiane janë larg për të përmbushur objektivat e zhvillimit të qëndrueshëm për ndalimin e rritjes së obezitetit ose uljen e duhanpirjes në mesin e atyre të moshës 15 vjeç e lart me 30%.

Pavarësisht rreziqeve shëndetësore, vetëm një pakicë e vendeve evropiane e kanë ndaluar pirjen e duhanit në vende publike, ndërsa përpjekjet për t'i bërë produktet e dëmshme më pak tërheqëse përmes paketimit të thjeshtë, taksimit të alkoolit dhe etiketimit të ushqimit gjithashtu nuk u zbatuan gjerësisht, vuri në dukje raporti.

Raporti u kërkon qeverive në të gjithë Evropën që të vendosin rregulla shumë më të ashpra se si tregtohen produktet që dëmtojnë shëndetin, të vendosin frenim të praktikave monopoliste dhe lobimit dhe të sigurojnë që marrëveshjet tregtare dhe ligjet ekonomike t'i japin përparësi shëndetit publik.

Duke iu përgjigjur studimit, Rebeca Fernandez, drejtoresha për sigurinë ushqimore, kërkimin dhe inovacionin në FoodDrinkEurope, e cila përfaqëson industrinë evropiane të ushqimit dhe pijeve, tha: “Të lidhësh konsumin e ushqimeve të përpunuara me industrinë e duhanit dhe karburanteve fosile është e papërgjegjshme dhe mashtruese.

“Të gjithë kemi nevojë për ushqim dhe të gjithë kemi nevojë për ushqim të përpunuar.

Fatkeqësisht, raporti i OBSH-së nuk e pranon se nuk ka një përkufizim të dakorduar se çfarë janë ushqimet ultra të përpunuara, e lëre më ndikimin e tyre në shëndet.”