Gazeta Si – Ekspertët franko-gjermanë shpalosën një propozim për reforma strukturore gjithëpërfshirëse në Bashkimin Europian, ndërsa rritet presioni për të sjellë vende të reja anëtare deri në fund të dekadës.
Raporti, i porositur nga dy vendet më të mëdha të BE-së, Franca dhe Gjermania, synon të rishikojë rregullat dhe të përgatitet për të qeverisur në një bashkim prej 30 ose më shumë kombesh.
Autorët parashikojnë një model të BE-së në katër rrathë koncentriëe. “1.Rrethi i brendshëm; 2.BE; 3.Anëtarët e asociuar; 4.Komuniteti Politik Europian (një shoqatë e lirshme e liderëve europianë që takohen dy herë në vit për të biseduar)”, – thuhet në raport.
Katër rrathët koncentrik
Këto dy nivele të jashtme – edhe pse të hapura për çdo vend europian, përfshirë vendet kandidate për anëtarësim – do të dalloheshin nga procedura e anëtarësimit, pasi anëtarësimi në to mund të jetë i përhershëm. Anëtarësimi në EPC (Komitetin Politik Europian) mund të jetë një hap i dobishëm drejt anëtarësimit në BE, por nuk është një parakusht, pasi mund të përfshijë edhe vende nga bregu jugor i Mesdheut, të cilëve mund t’u jepet statusi i mysafirit, apo edhe statusi i mysafirit të përhershëm.
Vendet do t’i bashkoheshin njërit ose tjetrit nivel të jashtëm me vullnetin e tyre politik, ose sepse tërhiqen nga BE-ja, ose sepse nuk kanë ndërmend t’i bashkohen në radhë të parë. Negociatat e kujdesshme do të nevojiten për të gjetur ekuilibrin e duhur midis një forme më të lirshme të integrimit dhe pjesëmarrjes institucionale, duke ruajtur përfitimet më të larta për shtetet anëtare të BE-së.
Zgjerimi i ardhshëm do të jetë i ndryshëm nga ato të mëparshme, jo vetëm sepse sfidat gjeopolitike kanë shtuar Ukrainën dhe Moldavinë në grupin e kandidatëve. Procesi i anëtarësimit është rishikuar me synimin për ta bërë atë “më të parashikueshëm, më të besueshëm”.
Dokumenti, të mërkurën vendimi i BE
Ministrat e BE-së do ta diskutojnë letrën të mërkurën, duke përgatitur terrenin për një samit të ardhshëm të udhëheqësve kombëtarë në tetor, ku zgjerimi pritet të jetë në krye të axhendës.
“Është e qartë se zgjerimi i BE-së dhe reforma e BE-së shkojnë paralelisht. Dhe ne duhet të fillojmë me këtë tani”, – u tha gazetarëve në Bruksel ministrja gjermane për Europën, Anna Lührmann.
Raporti i një grupi prej 12 ekspertësh propozon reforma rrënjësore për të përmirësuar strukturën e BE-së, duke përfshirë shkurtimin e numrit të komisionerëve dhe anëtarëve të Parlamentit Europian dhe heqjen e vetos kombëtare.
Studimi gjithashtu shqyrton disa opsione se si të drejtohet një BE më e madhe, duke përfshirë një buxhet më të madh; lidhja e pagesave të BE-së në mënyrë më strikte me kushtet e sundimit të ligjit; dhe lëvizja drejt votimit me shumicë në vend të unanimitet në Këshillin Europian.
Në një lëvizje që mund të rezultojë e diskutueshme për Francën dhe Gjermaninë, ekspertët propozojnë gjithashtu që të rishpërndahet më shumë peshë votimi në Këshill për vendet më të vogla të BE-së, në mënyrë që të balancohet humbja e vetos kombëtare.
Tetë vende janë aktualisht kandidate për t’u anëtarësuar në BE, duke përfshirë Ukrainën, Moldavinë dhe gjashtë vende të Ballkanit. Presidenti i Parlamentit Europian në qershor mbështeti negociatat serioze për pranimin e Ukrainës në BE që të fillonin në dhjetor të këtij viti.
Lührmann shprehu një preferencë për të shmangur ndryshimet në traktatet e BE-së, një proces që mund të zgjasë me vite dhe është jopopullor në mesin e shumë liderëve të BE-së. “Do të dëshiroja ta përdorja këtë fleksibilitet… (klauzola kalimtare) na lejon të bëjmë ndryshime në disa fusha pa ndryshime traktatesh, siç janë vendimet e shumicës së cilësuar.”
Akademiku Olivier Costa, drejtor i studimeve politike në Kolegjin e Europës dhe një nga dy bashkëraportuesit në gazetë, i tha POLITICO se “30 vitet e fundit të historisë tregojnë se ata që janë skeptikë në lidhje me perspektivat e reformave të mëdha të BE-së janë provuar gjithmonë të gabuara”.
“Për të rifituar besueshmërinë, BE-ja duhet të vendosë objektivin që të jetë gati për zgjerim deri në vitin 2030 dhe kandidatët për anëtarësim duhet të punojnë për të përmbushur kriteret për t’u anëtarësuar në BE në këtë datë më të hershme të hyrjes.
Ky angazhim i ndërsjellë do të rriste besimin në procesin e anëtarësimit, që është minuar nga mungesa e angazhimit dhe progresit gjatë viteve të fundit. Ai bën të qartë se nuk ka hyrje të lirë në BE dhe se afati kohor është një objektiv dhe jo një datë e caktuar”, – thuhet në dokumentin e 12 ekspertëve.
Më tej theksohet se lidershipi i ri politik pas zgjedhjeve europiane në 2024-ën duhet të angazhohet plotësisht për këtë qëllim dhe procesin e reformës që kërkohet për ta arritur atë. Një samit i përbashkët me udhëheqjen politike të të gjitha vendeve kandidate mund të shtojë gjithashtu një ndjenjë të rinovuar dinamizmi.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
