Disa nga grabitjet më të guximshme nëpër muzetë e botës

Filmat mbi vjedhjen e artit, si “Ocean’s 8”, “The Thomas Crown Affair” dhe “How To Steal a Million” me Audrey Hepburn, gjithmonë kanë kapur imagjinatën, por të vjedhurat e guximshme nuk janë vetëm në prerogativën e ekranit të madh.

Vetëm javën e kaluar, Policia Metropolitane e Londrës konfirmoi hapjen e një hetimi për thesare, duke përfshirë gurë të çmuar dhe bizhuteri ari që datojnë nga shekulli i XV deri në shekullin e XIX, që muzeu thotë se kanë qenë “të zhdukur, të vjedhur ose të dëmtuar” gjatë një numri vitesh.

Një punonjës i muzeut është shkarkuar, shtoi njoftimi.

Ndërsa, Hartwig Fischer, drejtori në largim i muzeut, ka thënë se ngjarja ishte “e jashtëzakonshme” dhe që muzeu ka “përforcuar tashmë masat e sigurisë”. Këto vjedhje nuk janë asgjë e re.

Ja disa nga vjedhjet e tjera të famshme që kanë bërë tituj në lajme.

Vjedhja e “Mona Lizës” (1911)

Një nga hajdutët më famëkeq të artit në botë ishte Vincenzo Peruggia, njeriu që vodhi “Mona Lisa”.

Ai ka punuar në Muzeun e Luvrit në Paris, ku shfaqet kryevepra e Leonardo da Vinçit e shekullit të 16-të; nuk dihet nëse ai u fsheh brenda natës apo hyri fshehurazi në muze në mëngjesin e vjedhjes, por më 21 gusht 1911, ndërsa muzeu ishte i mbyllur për mirëmbajtje, Peruggia arriti t’i shmangej sigurisë, të hiqte portretin nga kutia e tij, ndërsa galeria në të cilën ishte shfaqur ishte bosh dhe, siç raportohet, e fshehu nën xhaketën e tij përpara se të dilte nga muzeu.

Kryevepra ishte e fshehur në apartamentin e Peruggia-s në Paris deri në vitin 1913, kur, pasi u zhvendos në një hotel në Itali, ai u përpoq t’ia shiste atë tregtarit të antikeve Alfredo Geri, i cili njoftoi autoritetet dhe Peruggia u arrestua.

Disa e shpallën Peruggia një hero për kthimin e “Mona Lisa” në vendin e saj të lindjes – megjithëse përkohësisht, dhe pasi kreu vetëm tetë muaj burg, Peruggia u lirua.

Në vitin 1914, portreti u rivendos në Luvër, ku rreth 30,000 vizitorë e vizitojnë çdo ditë për të parë vetë buzëqeshjen enigmatike të portretit.

Njerëzit mblidhen rreth pikturës së Mona Lizës më 4 janar 1914 në Paris; piktura u vodh nga Musée du Louvre nga Vincenzo Peruggia në 1911.

“The Skylight Caper” (1972)

Vjedhja më e madhe e artit në Kanada ndodhi në Muzeun e Arteve të Bukura të Montrealit në orët e para të 4 shtatorit 1972. Në një skenë direkt nga një film aksion, tre hajdutë të maskuar arritën të hynin në çatinë e ndërtesës përpara se të përdornin një litar për të zbritur në muze përmes një çatie prej xhami (prandaj pseudonimi i incidentit, Kaperi i dritares së qiellit).

Pasi hynë brenda, ata kërcënuan me armë zjarri tre roje sigurie dhe i lidhën para se t’u vidhnin plaçkën. Në atë kohë, zëdhënësi i muzeut Bill Bantey i përshkroi fajtorët për transmetuesin kanadez CBC si “hajdutë diskriminues (të cilët) kishin një ide mjaft të mirë të asaj që kërkonin”.

Transporti përfshinte 18 piktura – mes tyre “Peizazhi me vila” të Rembrandt – si dhe mbi 30 bizhuteri që datojnë nga shekulli i 17-të.

Do të ishte edhe më e madhe, por u ndez një alarm teksa hajdutët u përpoqën të largoheshin nga një derë sigurie dhe ata u detyruan të linin pas një sërë pikturash. Deri më sot, askush nuk është akuzuar për vjedhjet. Vetëm dy sende – një varëse dhe një pikturë që i atribuohet Jan Brueghel – janë gjetur.

Bill Bantey, drejtori i marrëdhënieve me publikun në Muzeun e Arteve të Bukura të Montrealit, shihet duke treguar foto të 18 pikturave të vjedhura në vitin 1972.

Vjedhja në Muzeun e Bostonit (1990)

Kaq famëkeqe ishte vjedhja e 13 veprave të artit në vitin 1990 nga Muzeu Isabella Stewart Gardner në Boston, saqë u bë fokusi i një dokumentari të Netflix, “This Is A Robbery: The World's Biggest Art Heist”, në 2021.

Grabitja filloi pak pas orës 1 të mëngjesit të 18 marsit, kur dy burra të maskuar si oficerë policie informuan sigurinë në muze se po hetonin një trazirë. Menjëherë pas kësaj, ata prangosën dy roje sigurie në bodrumin e muzeut përpara se të lëviznin nga dhoma në dhomë, duke hequr veprat e çmuara të artit. Pikturat e vjedhura përfshinin edhe piktura nga Rembrandt dhe Vermeer.

Karen Haas, kuratore në detyrë në Muzeun Isabella Stewart Gardner në Boston, flet gjatë një konference shtypi të vitit 1990 jashtë muzeut që nënvizoi fotot e veprës së artit të vjedhur.

Hajduti i maces ‘godet’ në Paris (2010)

Grabitja më e madhe e artit e kryer ndonjëherë në tokën franceze u zhvillua më 20 maj 2010, në Muzeun e Artit Modern në Paris. Një hajdut i maskuar, i njohur tashmë si hajduti i maceve, Vjéran Tomic (i referuar si Spider-Man nga shtypi ndërkombëtar), hyri në muze rreth orës 3 të mëngjesit pasi hoqi me kujdes një dritare. Jo vetëm që hyrja e tij kaloi pa u vënë re nga rojet e sigurisë në detyrë, por alarmi i sigurisë së muzeut nuk funksionoi dhe detektorët e lëvizjes nuk funksionuan.

Oficerët e policisë në Paris kërkojnë të dhëna në kornizat e pikturave të vjedhura jashtë Muzeut të Artit Modern më 20 maj 2010.

Gjatë grabitjes, u vodhën pesë piktura nga Braque, Léger, Matisse, Modigliani dhe Picasso, me vlerë mbi 100 milionë dollarë në total. Pas një informacioni, Tomic u arrestua në vitin 2011. Në vitin 2017, ai u dënua me tetë vjet burg, ndërsa dy bashkëpunëtorë morën gjashtë dhe shtatë vjet dënime për rolet e tyre. Të tre burrat u gjobitën gjithashtu me 112 milionë dollarë. Pikturat e vjedhura, megjithatë, nuk janë gjetur kurrë.

Grabitja e “The Green Vault” (2019)

Bastisja e Green Vault është e dukshme në atë që përfshinte vetëm vjedhjen e bizhuterive, dhe jo veprat e artit. Ajo u zhvillua më 25 nëntor 2019, në muzeun Grünes Gewölbe (Green Vault) i vendosur në Kështjellën e Dresdenit të Gjermanisë.

Para agimit, një zjarr u ndez qëllimisht afër muzeut për të çaktivizuar furnizimin me energji elektrike të dritave të rrugëve që e rrethonin atë. Më pas, pasi hynë brenda, hajdutët prenë shufrat e hekurit dhe xhamat e copëtuara, ndërsa rojet e paarmatosura të sigurisë - të detyruar nga rregullat që i ndalonin rreptësisht ata të përballeshin me ndërhyrës - shikonin të pafuqishëm.

Në bastisjen e Green Vault, hajdutët hynë në muze përmes një dritareje dhe thuhet se u hodhën me bizhuteri, diamante dhe gurë të tjerë të çmuar.

Banda ndihmoi veten për një sërë bizhuteri dhe artefakte, duke përfshirë diamante dhe rubin që arrinin mbi 123 milionë dollarë. Pas një hetimi shumëvjeçar, pesë burra nga një familje famëkeqe gjermane e krimit pranuan krimin dhe u dënuan në maj 2023, duke marrë dënime nga katër deri në gjashtë vjet. Edhe pse policia gjeti shumë nga bizhuteritë, pjesë të tjera - duke përfshirë një shpatë të veshur me diamant - mbeten të zhdukura. /CNN/

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.