Disa këshilla për të ulur rrezikun e demencës

Demenca është një gjendje e rëndë fizike që mund të ndikojë mënyrën e të menduarit dhe madje personalitetin. Edhe pse risku i zhvillimit të kësaj sëmundje nuk është i kontrollueshëm, një studim i ri liston disa gjëra që mund të bëni për të ulur rreziqet.

Ka disa faktorë , që sipas mjekëve duhen mbajtur në kontroll.

Çfarë mund të bëni tani për të ulur rrezikun e demencës?

Këto janë ndryshimet më të mëdha të stilit të jetesës që mund të bëni tani për të ulur rrezikun e demencës, sipas raportit.

Kujdes me alkoolin

Hulumtimet zbulojnë se të ashtuquajturit “pirës të rëndë” kanë më shumë gjasa të zhvillojnë demencë sesa ata “të moderuar”. Por ka një lajm të mirë: edhe ulja e niveleve të pijes nga “e rëndë” në “të moderuar” do të zvogëlojë rrezikun tuaj, zbuloi një studim i vitit 2023.

Shmangni duhanin

Pirja e duhanit ka qenë e lidhur me demencën sepse mund të rrisë rrezikun e problemeve me zemrën dhe enët e gjakut, thotë Shoqata e Alzheimerit. Toksinat në cigare gjithashtu shkaktojnë inflamacion, i cili është lidhur me sëmundjen e Alzheimerit.

Menaxhoni diabetin

“Kërkimet tregojnë një lidhje të fortë midis çrregullimeve metabolike si diabeti dhe sinjalizimit nervor të dëmtuar në tru,” thotë Verna Porter, MD, një neurologe në Santa Monica, Kaliforni. Duke menaxhuar diabetin tuaj, ju mund të reduktoni “inflamacionin në tru, i cili nga ana tjetër ndihmon në mbrojtjen e tij”, thotë ajo.

Mundohuni të mbani një peshë të shëndetshme

Disa studime e kanë lidhur obezitetin me një rrezik më të lartë të demencës – në fakt, një analizë shkencore e publikuar në JAMA në 2022 e quajti obezitetin si një nga shkaqet kryesore të modifikueshme të tij.

Kujdes me presionin e gjakut

Hulumtimet kanë zbuluar se ulja e presionit të gjakut tek njerëzit me hipertension mund të ulë rrezikun e demencës me rreth 15%. Mundohuni të minimizoni ekspozimin ndaj ndotjes së ajrit

Studimet kanë sugjeruar se njerëzit e ekspozuar vazhdimisht ndaj një lloji të ndotjes së ajrit të quajtur grimca të imta kanë më shumë gjasa të zhvillojnë demencë sesa ata që nuk janë të ekspozuar ndaj saj. Sipas Agjencisë për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA), këto mund të vijnë nga kantiere ndërtimi, rrugë të paasfaltuara, fusha, tymi ose zjarre, ose mund të jenë rezultat i reaksioneve komplekse të ndotësve.

Mbroni veten nga dëmtimi i kokës

Hulumtimet zbulojnë se një histori e një dëmtimi të mëparshëm të kokës shoqërohej me një rrezik 1.25 herë më të lartë të demencës krahasuar me njerëzit pa histori të dëmtimit të kokës. Një histori e dy ose më shumë dëmtimeve të mëparshme të kokës u shoqërua me mbi dy herë rritje të rrezikut të demencës.

Jini fizikisht aktiv

Studimet tregojnë se të qenit fizikisht aktiv mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të demencës. “Ushtrimi fizik ditor – si 20-30 minuta aktivitet i lehtë aerobik – mund të përfshijë aktivitete të tilla si ecja, çiklizmi ose ushtrime në pishina ujore”, thotë Heshan J. Fernando, PhD, një neuropsikolog klinik për Corewell Health në Michigan.

Mundohuni të menaxhoni shëndetin tuaj mendor

Një studim i vitit 2023 zbuloi se njerëzit e diagnostikuar me depresion kishin më shumë se dy herë më shumë gjasa për t’u diagnostikuar me demencë më vonë në jetë. Ilaçet, terapia dhe zakonet e shëndetshme si ushqimi i duhur, stërvitja dhe gjumi i mjaftueshëm mund të luajnë një rol në

Jini social

“Të qëndrosh i angazhuar në shoqëri mund të ndihmojë në mbrojtjen kundër sëmundjes së Alzheimerit dhe demencës në jetën e mëvonshme,” thotë Dr. Porter, duke shtuar se është thelbësore të mbash një rrjet të fortë familjarësh dhe miqsh. “Lidhjet sociale mund të përmirësohen gjithashtu nëpërmjet organizatave vullnetare, duke u bashkuar me klube ose grupe të ndryshme shoqërore, duke marrë pjesë në klasa në grup ose duke u futur në komunitet.”

Trajtoni humbjen e dëgjimit

Një studim i vitit 2024 zbuloi se humbja e dëgjimit është e lidhur me një rrezik më të lartë të zhvillimit të demencës. Megjithatë, përdoruesit e aparateve të dëgjimit kishin më pak gjasa të zhvillonin demencë sesa jo-përdoruesit.

Vazhdoni të mësoni

Hulumtimet kanë lidhur rrezikun më të lartë të demencës me nivelet më të ulëta të arsimit. Megjithatë, një studim zbuloi se gjasat e zhvillimit të demencës bien te njerëzit që vazhdojnë të mësojnë.”Edukimi në çdo moshë mund të mbrojë kundër rënies njohëse,” thotë Dr. Porter.

Menaxhoni kolesterolin tuaj

Studimet tregojnë se kolesteroli i lartë është i lidhur me një rrezik më të lartë të zhvillimit të demencës dhe se rreziku rritet me moshën. Fernando rekomandon ndjekjen e një diete të shëndetshme për zemrën si dieta mesdhetare që thekson frutat dhe perimet, mishin pa yndyrë si mish pule dhe peshk, drithëra dhe yndyrna të shëndetshme. Kjo “mund të ndihmojë në optimizimin e rrjedhjes së gjakut në tru”, thotë ai./Women’sHealth

Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.