.png)
Udhëheqësit botërorë po takohen për të diskutuar trajtimin e ndryshimeve klimatike në një samit të madh të OKB-së në Dubai.
Ai pason një vit me ngjarje ekstreme të motit në të cilin janë thyer shumë rekorde klimatike.
COP28 është takimi i 28-të vjetor i klimës i Kombeve të Bashkuara (OKB) ku qeveritë do të diskutojnë se si të kufizojnë dhe përgatiten për ndryshimet e ardhshme klimatike.
Samiti do të mbahet në Dubai, në Emiratet e Bashkuara Arabe (EBA). Ka nisur dje, më 30 nëntor dhe do të zgjasë deri më 12 dhjetor 2023.
Këtë vit është diskutuar shumë mbajtja e COP28 në Dubai, duke qenë se Emiratet e Bashkuara Arabe janë një nga 10 vendet më të mëdha prodhuese të naftës në botë.
Dubai ka emëruar shefin ekzekutiv të kompanisë shtetërore të naftës, Sulltan al-Jaber, president të bisedimeve COP28.
Nafta, si gazi dhe qymyri, është lëndë djegëse fosile. Këto janë shkaqet kryesore të ndryshimit të klimës, sepse ato lëshojnë gazra serë që ngrohin planetin.
Kompania e naftës e Jaber planifikon të zgjerojë kapacitetin e prodhimit.
Dokumentet e zbuluara në BBC sugjerojnë se Emiratet e Bashkuara Arabe planifikojnë të përdorin rolin e tyre si mikpritës për të arritur marrëveshjet e naftës dhe gazit.
Jaber ka argumentuar më parë se ai është në mënyrë unike në një vend të mirë për të nxitur veprime nga industria e naftës dhe gazit dhe se si kryetar i firmës së energjisë së rinovueshme Masdar, ai ka mbikëqyrur gjithashtu zgjerimin e teknologjive të pastra si energjia e erës dhe diellit.
Pse është i rëndësishëm COP28?
Shpresohet se COP28 do të ndihmojë në ruajtjen e qëllimit të kufizimit afatgjatë të rritjes së temperaturës globale në 1.5C. Kjo u ra dakord nga afro 200 vende në Paris në 2015.
Objektivi 1.5C është thelbësor për të shmangur ndikimet më të dëmshme të ndryshimeve klimatike, sipas organit klimatik të OKB-së, Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC).
Ngrohja afatgjatë aktualisht qëndron në rreth 1.1 C ose 1.2 C krahasuar me kohët para-industriale, periudha para se njerëzit të fillonin djegien e lëndëve djegëse fosile në shkallë në lartë.
Çfarë do të diskutohet në COP28?
Përveç progresit drejt synimeve ekzistuese të Parisit, COP28 do të përqendrohet në:
-Kalimin e shpejtë drejt burimeve të pastra të energjisë, për të "zvogëluar" emetimet e gazeve serrë përpara vitit 2030.
-dhënien e parave për veprimin klimatik nga vendet më të pasura në ato më të varfra dhe duke punuar për një marrëveshje të re për vendet në zhvillim.
-duke u fokusuar te natyra dhe njerëzit
-duke e bërë COP28 "më përfshirës" se kurrë
Do të ketë gjithashtu ditë tematike për çështje që përfshijnë shëndetin, financat, ushqimin dhe natyrën.
Në samit janë ftuar rreth 200 qeveri. Presidenti i SHBA Joe Biden dhe ai i Kinës Xi Jinping nuk pritet të marrin pjesë, por të dy vendet do të përfaqësohen.
Ndërsa Papa Françesku ka anuluar vizitën e tij të planifikuar për shkak të sëmundjes.
Do të marrin pjesë gjithashtu shoqatat bamirëse mjedisore, grupet e komunitetit, grupet e mendimit, bizneset dhe grupet e besimit.
A do të ketë një marrëveshje për lëndët djegëse fosile?
Ka të ngjarë të ketë mosmarrëveshje në lidhje me të ardhmen e lëndëve djegëse fosile.
Jaber ka bërë thirrje për një reduktim në përdorimin e tyre, me kalimin e kohës, por jo një fund të plotë. Megjithatë, BE-ja dhe grupet e tjera pritet të flasin për një "shkurtim" të plotë.
A do të paguajnë vendet më të pasura për ndryshimin e klimës?
Ndërsa COP28 filloi, u njoftua se fondi "humbje dhe dëme" mund të fillojë të shpërndajë para.
Fondi u ra dakord në COP27. Ideja është që vendet më të pasura do të paguajnë vendet më të varfra që tashmë përballen me efektet e ndryshimeve klimatike, sepse vendet më të pasura kanë kontribuar më së shumti në ngrohjen globale.
Por detajet se si do të funksionojë kanë mbetur të kontestuara, me vendet më të pasura si SHBA-të që hezitojnë të pranojnë përgjegjësinë për emetimet e kaluara.
Në vitin 2009, vendet e zhvilluara u zotuan të japin 100 miliardë dollarë në vit vendeve në zhvillim deri në vitin 2020, për t'i ndihmuar ato të reduktojnë emetimet dhe të përgatiten për ndryshimet klimatike.
Objektivi nuk u arrit në vitin 2020, por sipas të dhënave paraprake, "ka gjasa" të arrihet dhe shpresohet se COP28 do të ndihmojë në vendosjen e hapave të ardhshëm për avancimin e zotimit prej 100 miliardë dollarësh.
A do të bëjë ndonjë ndryshim COP28?
Kritikët e samiteve të mëparshme, duke përfshirë aktivisten Greta Thunberg, i akuzojnë samitet për mashtrime, ku vendet dhe bizneset promovojnë hapat e tyre për ndryshimet klimatike pa bërë ndryshimet e nevojshme.
Por ndërsa liderët botërorë mblidhen, samitet ofrojnë potencialin për marrëveshje globale që shkojnë përtej masave kombëtare.
Për shembull, kufiri i ngrohjes 1.5 C, i rënë dakord në Paris në COP21, ka nxitur "veprim pothuajse universal të klimës", sipas OKB-së.
Kjo ka ndihmuar në uljen e nivelit të ngrohjes që bota mund të presë, edhe pse bota ende nuk po vepron me ritmin e nevojshëm për të arritur qëllimet e Parisit.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
