Rusia tha të enjten(13 janar) se bisedimet e kësaj jave me SHBA-në dhe NATO-n kishin dështuar në adresimin e ankesave të saj për sigurinë, duke hedhur dyshime mbi perspektivën e një shtytjeje diplomatike perëndimore për të zbutur kërcënimin e Moskës për veprime ushtarake kundër Ukrainës.
Lajmi e shtyu kontratën standarde evropiane të gazit pothuajse 25 për qind më të lartë gjatë dy sesioneve të fundit duke arritur në 90 euro për megavat orë. Tregtarët kanë frikë se këto tensione gjeopolitike do të kufizojnë eksportet e gazit të Rusisë në kontinent, pikërisht në kohën kur inventarët janë tkurrur në nivelin më të ulët të regjistruar për kohën e vitit.
Rritja e fundit e çmimeve të gazit vjen pas një periudhe të paqëndrueshme në tregjet e energjisë që zgjat prej muajsh. Çmimet e gazit në Europën Kontinentale dhe në Mbretërinë e Bashkuar u rritën në nivele rekord vitin e kaluar, të nxitura pjesërisht nga kufizimi i eksporteve nga Rusia në kontrata afatgjata. Në të kaluarën, shitjet shtesë ishin më të disponueshme.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë, mbikëqyrësi i financuar nga Organizata për Zhvillim dhe Bashkëpunim Ekonomik (OECD) këtë javë akuzoi Moskën për përdorimin efektiv të furnizimeve të ngushta në avantazhin e saj në një kohë të tensioneve gjeopolitike në rritje, duke thënë se kishte ulur eksportet me 25 për qind nga viti në vit në tremujorin e katërt të 2021.
Çmimet e gazit ishin tërhequr nga nivelet rekord në fund të dhjetorit, pasi moti i ngrohtë në Azi i lejoi tregtarët europianë të furnizonin vëllime të mëdha të gazit natyror të lëngshëm nga deti.
Por me tensionet midis Rusisë dhe perëndimit që tregojnë pak shenja lehtësimi, çmimet e gazit janë rritur sërish. Një ndërprerje e përkohshme në një fushë të madhe gazi norvegjeze ka shtuar nervat e tregut.
“Ndërsa të dhënat tregojnë se Europa Perëndimore mund të jetë në një muaj rekord për sa i përket dërgesave të gazit natyror të lëngshëm në janar, furnizimit të ulët të tubacionit nga Rusia dhe një ndërprerje të pjesshme në fushën e gazit Troll të Norvegjisë – që është më e madhja në Deti i Veriut – i kanë rritur çmimet europiane edhe një herë,” tha Tom Marzec-Manser, një analist.
Rusia ka mohuar vazhdimisht kufizimin e shitjeve, por gjithashtu ka treguar se dëshiron që klientët të angazhohen për më shumë marrëveshje afatgjata. Ajo gjithashtu ka lidhur eksportet e rritura me miratimin e gazsjellësit politikisht të diskutueshëm Nord Stream 2 në Gjermani.
Tubacioni, i cili kalon nëpër Detin Baltik, do t’i lejojë Rusisë të anashkalojë kryesisht Ukrainën, për të cilën SHBA-ja dhe vendet e Europës Lindore kanë frikë se do të dobësojë Kievin.
Rusia aneksoi Krimenë nga Ukraina në vitin 2014 dhe e ka kërcënuar më tej vendin duke vendosur 100.000 trupa përgjatë kufirit. Moska thotë se trupat janë atje për stërvitje ushtarake, por ka thënë se mund të përgjigjet me forcë nëse kërkesat e saj për ndalimin e zgjerimit të NATO-s nuk përmbushen.
Ukraina tha të premten(14 janar) se kishte qenë objektivi i një “sulmi masiv kibernetik” pasi të paktën 10 uebfaqe qeveritare pushuan së funksionuari, duke përfshirë ato të lidhura me çështjet e energjisë, të jashtme dhe të veteranëve.
Margrethe Vestager, komisionerja europiane për konkurrencën, tha se ajo po shqyrtonte sjelljen e tregut të Gazprom si një “prioritet”, duke sinjalizuar se Brukseli mund të jetë gati të hapë një hetim zyrtar ndaj gjigantit shtetëror të gazit rus.
“Është me të vërtetë provokuese që një kompani në funksion të rritjes së kërkesës kufizon ofertën,” tha Vestager. “Kjo është sjellje mjaft e rrallë në treg.”
Tregtarët thanë se kërkesa për gaz do të rritet gjithashtu në javët e ardhshme pasi EDF e Francës(Kompania e prodhimit të energjisë elektrike bërthamore)rishikoi prodhimin e planifikuar të energjisë bërthamore të premten(14 janar), gjë që duhet të çojë në djegien e më shumë gazit për prodhimin e energjisë.
Aksionet e gjigantit bërthamor të mbështetur nga shteti ranë pothuajse 25 për qind të premten pasi ai lëshoi një paralajmërim fitimi pas kërkesave nga qeveria franceze për të shitur energji me zbritje për të ndihmuar në mbrojtjen e konsumatorëve nga kriza e energjisë.
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
