.png)
Nga Gazeta ‘Si’- Në një telefonatë të fundit me Presidentin Joe Biden, presidenti francez Emmanuel Macron propozoi dërgimin e forcave perëndimore në Ukrainë për të trajnuar trupat në zonën e luftës.
Biden nuk ishte mbështetës. Presidenti amerikan shprehu shqetësimin për pasojat e mundshme të dërgimit të trupave nga çdo vend i NATO-s në një vend ku ato mund të mbyllen në vijën e zjarrit dhe të çojnë në një përshkallëzim të konfliktit, sipas dy personave të njohur me bisedën.
Telefonata përfundoi pa asnjë zgjidhje.
Dhe për Biden dhe Macron, kjo ishte në rregull.
Biden dhe Macron nuk kanë të njëjtën qasje në disa çështje të rëndësishme: Macron ka luajtur një rol të dukshëm për veten e tij si një avokat për vetëbesimin dhe vetëvendosjen evropiane. Shtëpia e Bardhë e sheh atë si një kartë të egër dhe Macron ka bërë thirrje për opsione politikash në Ukrainë që e bëjnë administratën Biden nervoze.
Por, pavarësisht nga dallimet e tyre thelbësore dhe kulturore – dhe në një hendek 35-vjeçar moshe – dy burrat kanë arritur të besojnë njëri-tjetrin në mënyra të habitshme.
Ndihmësit në të dy anët e Atlantikut, të cilët kanë qenë dëshmitarë të ndërveprimeve të tyre private, këmbëngulin se ka një ngrohtësi të vërtetë midis dy liderëve dhe bashkëshorteve të tyre, të cilat ndanë një darkë intime në një restorant në Georgetoën në fillim të vizitës shtetërore të Marcon në dhjetor 2022.
Ftesa për vizitën shtetërore të së shtunës, e vetmja që ai ka rënë dakord në një vit të ngjeshur zgjedhor, “flet shumë” për respektin e Biden për presidentin francez, tha një ish-zyrtar i administratës.
Por vizita shtetërore në vetvete ishte një pikë tensioni vetëm një javë më parë, pasi Franca dhe SHBA luftuan për kohën dhe çështje të tjera, sipas dy personave të njohur me negociatat, të cilëve u dha anonimiteti për të diskutuar planifikimin. Macron donte që darka të bëhej të premten, por planet e Bidenit për të mbajtur një fjalim të dytë në Normandi atë mbrëmje, e ndryshuan. Macron, në prag të zgjedhjeve të Francës për BE, donte gjithashtu që Biden të merrte pjesë në një konferencë të përbashkët shtypi dhe ishte i irrituar që Shtëpia e Bardhë refuzoi. Një zëdhënës i Élysée mohoi çdo zhgënjim.
Dhe gjatë viteve të fundit, asnjë lider evropian nuk ka qenë më i hapur në lidhje me imperativin kontinental të asaj që ai fillimisht e quajti “autonomi strategjike” – reduktimin e varësisë së BE-së nga Uashingtoni për të garantuar sigurinë e saj kolektive.
“Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë dy prioritete. Shtetet e Bashkuara të Amerikës, para së gjithash,dhe më pas çështja e Kinës”, tha Macron në një fjalim madhor në Universitetin e Sorbonës në prill.
Në fjalimin e Sorbonës, Macron deklaroi se Evropa “është e vdekshme”, duke paralajmëruar se “ajo mund të vdesë dhe nëse do të ndodhë varet tërësisht nga zgjedhjet tona”. Shumë vëzhgues e panë tonin alarmues të fjalimit të Macron dhe intervistës pasuese me The Economist si një përpjekje për t’i dhënë më shumë jetë pozitës së tij politike. Sondazhet tregojnë se koalicioni i tij centrist po humbet terren ndaj ekstremit të djathtë të Francës përpara zgjedhjeve të BE-së këtë javë.
Por ka edhe një sfond tjetër: jo vetëm zgjedhjet e afërta të Bashkimit Evropian, por mundësia që Biden mund të bjerë në duart e Donald Trump në nëntor. Macron, i cili dërgoi kryeministrin e tij për të përshëndetur Bidenin kur Air Force One zbarkoi në Orly të mërkurën në mëngjes, ka shtyrë në mënyrë agresive që kontinenti ta marrë më seriozisht mbrojtjen e tyre kolektive – me një sy në rimarrjen e pushtetit nga ish-presidenti. Ai gjithashtu është përpjekur më shumë se çdo homolog i tij për të pohuar veten si lider de facto i bllokut evropian pas largimit të kancelares gjermane Angela Merkel.
“Lideri de-facto i bllokut evropian”
“Jo të gjithë liderët evropianë janë aq të gatshëm të flasin për rënien e mundshme të lidershipit të SHBA-së, sepse kanë frikë se kjo do të bëhet një profeci vetë-përmbushëse,” tha Camille Grand, një anëtare e shquar në Këshillin Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë dhe ish-ndihmës Sekretare e Përgjithshme e NATO-s për investim në mbrojtje.
Ndihmësit e Biden thonë se thirrjet e Macron për një Evropë më të fortë përputhen me vizionin e vetë presidentit për aleancën transatlantike, ndërsa ajo vazhdon të përshtatet me një mjedis sigurie të përmbysur nga pushtimi rus i Ukrainës.
Sado që Biden dëshiron një Evropë të bashkuar dhe NATO, ai e kupton, thonë ndihmësit, se vendet mund të ndryshojnë në politikën ose qasjet e tyre, por se ata ndajnë të njëjtin qëllim: mohimin e presidentit rus Vladimir Putin dhe një perandori të zgjeruar. Për këtë arsye, përkushtimi i qartë i Macron ndaj Ukrainës dhe vlerave demokratike që kanë mbështetur për tetë dekada aleancën transatlantike, ka ndihmuar në çimentimin e një marrëdhënieje midis tij dhe presidentit, edhe nëse ndonjëherë është i rrethuar nga tensioni.
Në fillim të vitit 2022, ndërsa frika për pushtimin e Rusisë në Ukrainë u rrit, Macron iu lut Bidenit dhe aleatëve të tjerë të NATO-s që ai personalisht të mund ta bindte Putinin nga fillimi i një lufte, sipas tre zyrtarëve të administratës. Administrata Biden u angazhua në diplomaci me Rusinë, duke shpresuar se lufta mund të përfundonte në tryezën e bisedimeve përpara se të fillonte në fushën e betejës. Pak zyrtarë besonin se bisedimet do të ndalonin ofensivën e Putinit, por ishte më mirë të kapeshin duke u përpjekur. Plus, ndihmësit e Biden vlerësuan, Rusia do të merrej seriozisht vetëm me liderin e NATO-s, SHBA-në, dhe jo me ndonjë fuqi evropiane.
“Macron e mori seriozisht që Putin po kërcënonte të bënte diçka dhe donte ta shmangte atë”, tha Eric Green, ish-drejtori i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të Biden për Rusinë. Sa i përket arsyes se pse Shtëpia e Bardhë ishte në rregull me propozimet e Macron ndaj Putinit, ai shtoi: “Pikëpamja jonë ishte se nuk donim të kishim ndonjë keqardhje”.
Green e quajti Macron “një personalitet unik dhe energjik”. Por ky është ndoshta një vlerësim i sjellshëm, vetëm duke pasur parasysh të dhënat publike. Në vitin 2019, Macron deklaroi se NATO po përjetonte një “vdekje truri”.
Vitin e kaluar, ai u tha gazetarëve gjatë një fluturimi nga Kina se Franca dhe aleatët e tjerë të NATO-s nuk duhet të ndjekin “verbërisht” politikën e Uashingtonit për Kinën – pas së cilës ai priti presidentin kinez Xi Jinping në Paris.
Por asgjë nuk e zgjoi Macronin më shumë se marrëveshja AUKUS e vitit 2021 , sipas së cilës Australia u tërhoq nga një marrëveshje për blerjen e nëndetëseve bërthamore nga Franca në favor të një marrëveshjeje të re për t’i blerë ato nga Mbretëria e Bashkuar dhe ministri i jashtëm i SHBA-së.
Macron e kritikoi marrëveshjen e fshehtë, e cila pritet t’i kushtojë Francës 65 miliardë dollarë, si “thikë pas shpine” nga australianët dhe thanë se “vendimi brutal dhe i njëanshëm i administratës Biden i ngjan shumë asaj që po bën Trump”.
“Ka pasur momente qortimi,” tha Christopher Weissberg, një deputet francez i parlamentit që përfaqëson shtetasit francezë në SHBA.
“Kur presidenti u kthye nga Pekini dhe tha se Europa duhet të ketë politikën e saj ndaj Kinës, kjo i ofendoi amerikanët”, shtoi ai. “Ne kemi interesat tona ekonomike, ata e kuptojnë shumë mirë këtë, por ne jemi në një linjë për çështjet e mbrojtjes”.
Sipas një zyrtari të presidencës franceze, të shtunën, presidenti francez dëshiron të ngrejë përsëri marrëdhëniet e tensionuara tregtare midis SHBA-së dhe Evropës.
Macron gjithashtu loboi për dërgimin e trupave të koalicionit në Ukrainë për qëllime stërvitore, shumë kohë përpara se të kishte ndonjë lloj konsensusi rreth një lëvizjeje të tillë. Dhe ai ka vënë në pikëpyetje pse NATO e kishte përjashtuar plotësisht mundësinë e përfshirjes së drejtpërdrejtë ushtarake në Ukrainë, pavarësisht frikës se një gjë e tillë mund të nxiste një konflikt shumë më të gjerë dhe më ekzistencial.
Disa vëzhgues të politikës së jashtme e kanë duartrokitur drejtpërdrejtësinë e tij.
Lufta në Gaza ka testuar më tej shtrirjen e Biden dhe Macron në politikën e jashtme, pasi Izraeli, një aleat kryesor i SHBA dhe Francës, ka injoruar lutjet e tyre për përmbajtje dhe përpjekje më të qëllimshme për të kufizuar viktimat civile. Vetëm javën e kaluar, ministria e forcave të armatosura të Francës i ndaloi kompanitë izraelite të mbrojtjes të merrnin pjesë në një shfaqje të madhe armësh, një nga hapat e saj më konkretë ende për të sinjalizuar mosmiratimin e saj për ndjekjen penale të luftës nga kryeministri Benjamin Netanyahu.
Por me gjithë këtë, Biden dhe ndihmësit e tij të lartë të sigurisë kombëtare kanë qenë kryesisht të pavëmendshëm ndaj kritikave më të mprehta të presidentit francez dhe përpjekjeve më të gjera për të qenë një personazh kryesor në skenën botërore.
Në fund të fundit, Shtëpia e Bardhë i beson Macronit dhe ka besim se ai është në ekipin e tyre.
Burimi: Politico/Përshtati Gazeta Si
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
