Tani që ekonomia e Europës po ringrihet nga kriza Covid-19, sfida me të cilën përballet presidentja e BQE-së është se si banka qendrore duhet të heqë stimulin e saj masiv monetar pa ndërprerë rimëkëmbjen ose tronditur tregun e obligacioneve, veçanërisht për huamarrësit e Europës Jugore.
Detyra delikate ka intensifikuar ndarjet brenda BQE-së dhe ekonomistët presin të marrin një paraqitje të parë se si mund të përfundojë programin e saj të blerjes së pandemisë prej 1.85 trilionë eurosh (PEPP), politika e saj kryesore e blerjes së bonove për të mbrojtur tregjet financiare nga kriza.
Ndërsa investitorët presin që Lagarde të njoftojë një ulje të blerjeve të saj PEPP, ekonomistët thonë se pyetja më e madhe me të cilën ballafaqohet banka qendrore është inflacioni. Kjo është rritur në një dekadë të lartë në pjesën më të madhe për shkak të mungesave të mallrave, si dhe kërkesës së ringjallur.
“Nga një perspektivë makroekonomike, nëse ato shkojnë nga 80 miliardë euro të blerjeve të PEPP në muaj në 70 miliardë euro ose 60 miliardë euro nuk ka shumë rëndësi,” tha Silvia Ardagna, kryeekonomiste europiane në Barclays. “Pyetjet kryesore janë se çfarë ndodh me blerjet e aseteve pasi përfundon PEPP. Me dhe çfarë presin ata nga inflacioni “.
Mundësia e inflacionit të shfrenuar po nxit tensionet midis “skifterëve” konservatorë në këshillin drejtues të BQE -së dhe “pëllumbave” më të shumtë, të cilët duan të mbajnë një stimul të konsiderueshëm për të mbështetur rimëkëmbjen.
Për 18 muajt e fundit, skifterët si Jens Weidmann i Gjermanisë, Klaas Knot i Holandës dhe Robert Holzmann i Austrisë kanë mbështetur stoikisht reagimin ndaj krizës të BQE -së.
Por ata janë bërë më të zëshëm që kur produkti i brendshëm bruto i Eurozonës u zgjerua me 2 përqind në tremujorin e dytë, duke kapërcyer Kinën dhe SHBA-në për herë të parë që nga goditja e pandemisë. Inflacioni gjithashtu u rrit në një nivel të lartë dekade prej 3 përqind në gusht, shumë më lart se objektivi i BQE-së prej 2 përqind.
Hawks shqetësohen se inflacioni do të vazhdojë të tejkalojë pritjet, i nxitur nga ngushticat e zinxhirit të furnizimit, kërkesa e ringjallur dhe familjet që shpenzojnë kursime të tepërta të krijuara gjatë pandemisë. Ata kanë frikë se nëse BQE është shumë e ngadaltë për t’u përgjigjur, do të duhet të forcojë papritmas politikën për të parandaluar mbinxehjen ekonomike.
“Rreziqet janë përmbysur tani”, paralajmëroi presidenti i Bundesbank Weidmann. “Nëse këta faktorë kalimtarë çojnë në pritshmëri më të larta të inflacionit dhe përshpejtim të rritjes së pagave, norma e inflacionit mund të rritet ndjeshëm në një afat më të gjatë.”
BQE do të publikojë parashikimet e përditësuara të enjten, 9 shtator. Shumica e analistëve presin që ajo të rrisë parashikimet për inflacionin këtë vit dhe vitet e ardhshme, edhe pse ata gjithashtu presin që inflacioni të bjerë ndjeshëm vitin e ardhshëm dhe të mbetet nën objektivin e BQE -së gjatë gjithë vitit 2023.
Katharina Utermöhl, ekonomiste e lartë në Allianz, tha se rritja e fundit e inflacionit në Eurozonë dukej më modeste nëse do të ishte mesatarisht gjatë dy viteve, gjë që e zvogëlon atë nën 1.5 përqind. Ajo shtoi: “Reflacioni nuk është inflacion – kini parasysh efektet bazë të rollercoaster.”
Ekonomistët shtojnë se ka ende pak shenja se inflacioni po ushqehet me paga më të larta, megjithëse sindikata gjermane Verdi kohët e fundit kërkoi një rritje të pagës prej 5 përqind për 1.1 milion punonjës të sektorit publik. Baret dhe restorantet në Paris dhe Berlin gjithashtu kanë rritur pagën për të mbushur vendet e lira.
“Tani për tani ka një shkëputje midis të dhënave të pagave, të cilat mbeten të sheshta, dhe dëshmive anekdotike të disa kërkesave më të larta të pagave dhe xhepave të mungesës së stafit,” tha Jacob Nell, kreu i ekonomisë europiane në Morgan Stanley.
Debati mbi trajektoren e inflacionit do të jetë vendimtar në vendosjen e pyetjes tjetër të madhe që qëndron mbi BQE -në: sa stimul për të pompuar në ekonomi duke blerë bono kur PEPP të përfundojë vitin e ardhshëm.
Ndërsa bankat e tjera kryesore qendrore, të tilla si Rezerva Federale e SHBA dhe Banka e Anglisë, po përgatiten të “zvogëlojnë” blerjet e tyre të aseteve për t’i zvogëluar ato në zero, BQE do të vazhdojë të blejë bono me programin e saj tradicional të blerjes. Kjo ende vazhdon me 20 miliardë euro në muaj dhe pritet të dyfishohet ose trefishohet kur të përfundojë PEPP.
Madhësia e rritjes nuk ka gjasa të vendoset para dhjetorit, por një pyetje më e diskutueshme është se sa nga fleksibiliteti shtesë i PEPP do të transferohet në programin e vazhdueshëm të blerjes së aseteve të BQE -së.
Ky fleksibilitet do të lejonte që BQE-ja të tejkalonte kufirin e saj të vetë-imponuar për të zotëruar më shumë se një të tretën e bonove të pranueshme të çdo vendi, diçka që është afër ta bëjë tashmë në Gjermani dhe Holandë.
Deri më tani, qeveritë kanë qenë në gjendje të rrisin ndjeshëm nivelet e borxhit të tyre pa u shqetësuar shumë për koston. Por nëse fuqia e zjarrit e BQE -së për të blerë më shumë obligacione është e kufizuar, ankthi i investitorëve mund të shtyjë rendimentet ndjeshëm më të larta.
Ndërkohë, skifterët shqetësohen se rritja e kufijve të blerjes së bonove sovrane do të hapë BQE -në për akuzat për shkeljen e ndalimit të BE -së për financimin monetar të qeverive, një akuzë e mbështetur pjesërisht nga gjykata kushtetuese gjermane vitin e kaluar.
“Ky është diskutimi kryesor që ata po bëjnë: jo nëse do të forcojnë programin e tyre të vazhdueshëm të blerjes së aseteve për të ndjekur PEPP, por sa fleksibilitet do të ketë,” tha Spyros Andreopulos, ekonomist i lartë europian në BNP Paribas.
Burimi: Financial Times/Përshtati Gazeta SI
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
