Duke lënë mënjanë për një moment faktin se ai tregon lojërat vdekjeprurëse komplekse dhe sadiste të krijuara nga një organizatë misterioze që së pari rekruton dhe më pas ndan qindra pjesëmarrës për të argëtuar njerëz shumë të pasur, një nga temat kryesore të serialit të Netflix, “Squid Game”, është borxhi në Korenë e Jugut.
Janë borxhet ato që detyrojnë 455 njerëz të marrin pjesë në ato lojëra sadiste me shpresën se do të mbijetojnë dhe kështu do të fitojnë 45.6 miliardë vonë nga Koreja e Jugut (e barabartë me pak më shumë se 30 milionë euro). Edhe në realitet, borxhi është një problem serioz në Korenë e Jugut. Ka qenë prej kohësh – krijuesi i serialit filloi të punojë në të më shumë se një dekadë më parë – por gjërat janë përkeqësuar shumë vitet e fundit, pjesërisht për shkak të pandemisë.
Koreja e Jugut, shkruan Guardian, “është një vend ku të marrësh hua është aq e lehtë sa të pish kafe”. Ata që kërkojnë janë përkthyes të pavarur që përpiqen të hapin ose mbajnë biznesin e tyre të hapur, familjet që përpiqen të blejnë një shtëpi (ato pranë një shkolle janë veçanërisht të shtrenjta) dhe të rinjtë që kërkojnë punë, të cilët shpesh rrezikojnë paratë e tyre në tregun e aksioneve ose në atë edhe më të paqëndrueshëm, të kriptomonedhës.
Problemi i borxhit të shumë individëve është pra pjesë e kontekstit të përgjithshëm të një vendi me një hendek në rritje të pagave, me rritjen e papunësisë së të rinjve, ku shtëpitë janë gjithnjë e më të shtrenjta dhe në të cilat rrjeti i sigurisë shoqërore konsiderohet joefektive dhe presioni social për të afirmuar veten është ekstrem.
Problemet e fundit janë pasojë e rritjes së jashtëzakonshme ekonomike me të cilën në dekadat e fundit (veçanërisht tre të fundit) Koreja e Jugut ka arritur të kapërcejë problemet pas Luftës Koreane të viteve 1950, duke u vendosur si një nga fuqitë më të mëdha aziatike. Sidoqoftë, rritja ka çuar në një përkeqësim të pabarazive dhe vështirësi gjithnjë e më të mëdha dhe presione shoqërore mbi miliona koreano-jugorë, të cilët, siç shkruante ‘Korea Times’, “tani duhet të luftojnë kundër anës së errët të asaj rritjeje”.
Borxhi i përgjithshëm i familjeve të Koresë së Jugut është rritur prej vitesh (këtë vit ai u rrit me 10 për qind në krahasim me vitin 2020) dhe tani është më i lartë se PBB-ja e vendit, diçka që nuk ndodh në asnjë vend tjetër aziatik.
Siç shpjegon Lee In-cheol, drejtuesi i Institutit të Kërkimit Ekonomik, “në aspektin individual do të thotë që edhe nëse një person arrin të lërë mënjanë çdo fitim të fituar në një vit të tërë, kjo shumë nuk do të ishte e mjaftueshme për të shlyer plotësisht borxhin”. Përveç vlerës absolute të borxhit, numri i personave me borxh po rritet gjithashtu.
Është gjithashtu e nevojshme të merret parasysh fakti që të dhënat zyrtare vështirë se janë në gjendje të tregojnë me saktësi madhësinë e fenomenit, duke pasur parasysh përhapjen e njerëzve dhe organizatave që – pak si në Squid Game – ata japin hua para në këmbim të normave të interesit shumë të larta, shpesh deri në 200 për qind në vit, kur maksimumi i lejuar në Korenë e Jugut është 20 për qind.
“Është e vështirë të marrësh të dhëna mbi industrinë e huadhënies ilegale të Koresë së Jugut”, shkroi korrespondentja e Seulit, Victoria Kim në Los Anxhelos Times, “por ato duket se janë kudo”. Vetëm në vitin 2020, organi qeveritar që kërkon të mbikëqyrë këtë sektor mori afro 300,000 raporte të reklamave të paligjshme të huave, 25 për qind më shumë se në vitin 2019.
Kim shkroi se, ndryshe nga ajo që tregohet në “Squid Game”, nuk duket e zakonshme që ata që ofrojnë hua të paligjshme të kërkojnë organet e debitorit si kompensim të mundshëm ose të paktën si një formë kërcënimi.
Sidoqoftë, duket se dikur ishte bërë vërtet, dhe madje Seo Jung-jin, një nga njerëzit më të pasur në Korenë e Jugut, tha se nja dy dekada më parë ai nënshkroi një kontratë në të cilën “angazhoi” organet e tij. Kim shkroi se tani, në mesin e atyre që huazojnë para në mënyrë të paligjshme, është më e shpeshtë të pyesni ose të merrni informacion në lidhje me familjen e debitorit, të afërmit dhe miqtë, në mënyrë që t’i persekutoni ata në mënyra të ndryshme nëse kreditori është në vonesë.
Kim gjithashtu tregoi historinë e një huamarrësi të tillë: një burrë i përshkruar si “pronar i një zinxhiri të vogël kafeneje”, i cili mori kredinë e tij të parë ilegale (me interes prej 210 për qind) tre vjet më parë në mënyrë që të paguante punonjësit e tij, tashmë në krizë para pandemisë. Burri, i cili si shumë të tjerë ende lufton kundër efektit domino të shkaktuar nga huatë e atij lloji, tha se për momentin ai duhet të paguajë dy kredi prej rreth 15 mijë eurosh brenda 60 ditëve, por që në përgjithësi ka borxhe totale në rend qindra mijëra euro. “Unë nuk kam bitcoin, aksione, trashëgimi apo pasuri të paluajtshme”, tha ai: “për dikë si unë, mënyra se si funksionon Koreja e Jugut, është e pamundur ta bësh atë pa hua private”.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
