Gazeta Si - Ata janë dronët më të vegjël dhe më të lehtë ushtarakë në shërbim. Peshojnë rreth 60 gram, mund të ulen në pëllëmbën e dorës dhe të afrohen më shumë se dhjetë metra pa u dëgjuar.
Janë “helikopterët e vegjël” të zbulimit me nano-dronë, "Black Hornet Personal Reconnaissance System" dhe fluturojnë në tufa në qiellin e Ukrainës, ku mbërritën në verë falë financimit të mbrojtjes nga SHBA.
Ato mund të konsiderohen lehtësisht një armë e stilit 007 dhe, si të gjitha armët sekrete, dihet shumë pak për to.
Në praktikë dihet vetëm se “ato përdoren me shumë efikasitet”, siç thotë Dave Viens, nënkryetar i “Teledyne FLIR Defense”, kompania që i ndërton.
Si lindi “Black Hornet”
Historia e “Black Hornets” fillon në fillim të viteve 2000, kur shpikësi norvegjez Petter Murren patentoi sisteme për të mbajtur dronët e vegjël të qëndrueshëm dhe themeloi “Prox Dynamics”, një kompani me bazë pranë Oslos.
Në vitin 2009, prototipet “Black Hornet” u prezantuan për herë të parë dhe vetëm dy vjet më vonë, ushtria britanike i përdori ato në Afganistan me emrin PD-100: “Personal Drone”.
Në atë kohë, operatorët mund të fluturonin vetëm me “Black Hornets” të gjeneratës së parë për rreth gjysmën e kohës aktuale të fluturimit, duke vuajtur gjithashtu shumë nga erërat e forta.
Për më tepër, distanca e kontrollit ishte e kufizuar në vetëm një kilometër, ndërsa videot që ata arritën të filmonin ishin me rezolucion të ulët.
Megjithatë, siç konfirmojnë britanikët, ishte një sukses, sepse shpëtuan jetë, duke shtuar mbrojtjen dhe ndërgjegjësimin e situatës për forcat në terren.
Në atë moment kompania norvegjeze vazhdoi të shesë tufa të nano-dronëve klientëve të ndryshëm të huaj dhe, përfundimisht, tërhoqi vëmendjen e ushtrisë amerikane, e cila bleu një grup-provë në vitin 2019 dhe u pasua nga të tjerë.
Në vitin 2016, “Prox Dynamics” u ble nga FLIR (eksperti i sensorëve) amerikan, i cili nga ana e tij në vitin 2021 u ble nga “Teledyne Technologies”, duke shënuar kështu zhvendosjen përfundimtare të teknologjisë në fushën ushtarake dhe atë amerikane.
Teknologjia e “Black Hornets”
Sekreti i suksesit të “Black Hornets” qëndron në teknologjinë e tyre unike. “Black Hornet”, në fakt, është një helikopter i vogël, ndërsa shumica e dronëve janë “katër-kopterë” dhe, në një shkallë të vogël, helikopterët janë më efikas në nisje, për shembull, me autonomi shumë më të lartë fluturimi.
Për më tepër, për një helikopter të vogël, sfida e kontrollit të fluturimit të tij është më e thjeshtë dhe në fakt “Black Hornets” janë më të qëndrueshëm se ekuivalentët e tyre me kuadro.
E keqja është se në përgjithësi, një helikopter është më i vështirë për t'u ndërtuar nga pikëpamja mekanike, por mbi të gjitha ka kosto shumë të larta.
Çdo nano-dron me çmimin e një “Porsche”
Kur Mbretëria e Bashkuar bleu një grumbull prej 324 “Black Hornets”, ajo pagoi 20 milionë paund (rreth 25 milionë dollarë) për to, që do të thotë mbi 100,000 dollarë në vlerën e sotme për çdo nano-dron dhe për këtë arsye, sa herë që humbte një të tillë, ishte një përvojë e dhimbshme.
Edhe dëmtimi aksidentalisht, ishte pak a shumë e barabartë me shkatërrimin e një makine tip “Porsche”.
Pra, duke qenë se është e pashmangshme që disa ekzemplarë të humbasin në veprim për arsye të ndryshme, është e qartë se këto pajisje duhet të bëhen mjaft të lira për të shpenzuar.
Evolucioni dhe avantazhet e “Black Hornets”
Që kur “Black Hornet” u prezantua në vitin 2011, ai është tani në gjeneratën e tij të katërt dhe teknologjia ka vazhduar të përmirësohet me kamera më të mira, procesorë më të shpejtë dhe jetëgjatësi më të madhe të baterisë.
Sot është shumë më i qëndrueshëm dhe mund të fluturojë edhe me erëra me shpejtësi deri në 35 kilometra në orë.
Pesha është rritur nga 16 gram fillestar në rreth 70 gram dhe ekrani termik ofron një rezolucion më të lartë (640 x 512 video), si dhe një kamerë 12 megapiksel gjatë ditës. Kostoja gjithashtu ka rënë në mënyrë dramatike në 19 mijë dollarë aktuale për dron.
Por pika e fortë mbeten ende karakteristikat “stealth”. Me fjalë të tjera, nënshkrimi i tij vizual gjatë fluturimit e bën shumë më të vështirë zbulimin e kundërshtarëve, sesa pajisjet ushtarake normale dhe kjo është një veçori që është ende pothuajse e pakrahasueshme, madje edhe në skenarin ukrainas, të mbushur me dronë zbulimi dhe vëzhgimi të të gjitha madhësive.
“Black Hornets” është në gjendje të lëvizë edhe brenda ndërtesave dhe të arrijë deri në 10 metra larg trupave të armikut pa u dëgjuar.
Kamera e saj gjatë ditës mund të zëvendësohet me një termike për operacionet e natës, duke e bërë atë të aftë të fluturojë kur dronët komercialë janë në tokë.
Ndryshe nga dronët e tjerë, kontrolluesi i “Black Hornet” mund të përdoret vetëm me njërën dorë, duke siguruar ergonomi shumë më të lartë në krahasim me dronët e projektuar për përdorim rekreativ. Të gjitha këto karakteristika e bëjnë “Black Hornet” të paçmuar në zbulimin nga afër.
Droni i vogël, në fakt, mund të eksplorojë brendësinë e ndërtesave i pashqetësuar, të shikojë llogore ose pozicione të tjera të paarritshme menjëherë përpara një sulmi, një kapacitet që e bën atë një objekt të aftë për të shpëtuar jetë, duke parandaluar surprizat vdekjeprurëse për forcat ushtarake.
Përshtati: Gazeta “Si”
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
