Prokuroria nuk u shqetësua shumë nga bërja publike e përgjimit të parë të dosjes “339” në tetor-nëntor të vitit të kaluar, ndërsa në shkurt të këtij viti, pasi u publikuan të tjera materiale nga kjo dosje, organi i akuzës njoftoi se kishte nisur një hetim penal për nxjerrjen e sekretit hetimor.
Si në rastin e parë, ashtu edhe në të dytin, Prokuroria nuk doli me një urdhër të habitshëm që të ndalonte publikimin e materialeve nga përmbajtja e kësaj dosjeje. Urdhri, duke cituar në këtë rast sekretin hetimor, përveç se i pabazuar në ligjet e vendit dhe në shkelje të marrëveshje të rëndësishme ndërkombëtare për lirinë e medias, që Shqipëria ka ratifikuar dhe në shkelje të vendimeve të Gjykatës së Strasburgut, është edhe shumë i vonuar, edhe i pazbatueshëm.
Por, çfarë ndryshoi pas publikimit të gjashtë audio-përgjimeve nga ana e gjermanes “Bild”, që detyroi prokurorët e Krimeve të Rënda që të dalin me një urdhër të paligjshëm që u ndalon mediave publikimin e materialeve nga kjo dosje? Publikimi i parë gjeti hapësirë vetëm tek mediat shqiptare, ndërsa i dyti nga seksioni shqip i Zërit të Amerikës. Por, si në rastin e parë, ashtu edhe në rastin e dytë buja ndërkombëtare e këtyre artikujve ishte e kufizuar. Me “Bild” ndryshuan gjërat. Pesha e kësaj medie duket se ka shtuar presionin publik, ndaj personave të përfshirë në këto përgjime, por edhe presionin politik ndaj mazhorancës.
Ekspertë dhe juristë janë radhitur në krah të medias në këtë rast. Ata thonë se përveç se shkeljes së konventave ndërkombëtare, vendimeve të Gjykatës së Strasburgut dhe Kushtetutës së Shqipërisë në nenet për lirinë e shprehjes dhe të medias, një vendim i tillë kërkon edhe marrjen e një autorizimi nga ana gjykatës.
Megjithatë, që të gjithë bien dakort se urdhri është i pazbatueshëm, sidomos në rastin e “Bild”. “Në këtë rast, mediat shqiptare vetë nuk po zbulojnë asnjë sekret, por thjesht po përkthejnë në shqip sekretet e zbuluara nga “Bild”. Çështja është nëse urdhri i prokurorisë i ndalon edhe “Bild” publikimin e materialeve nga kjo dosje, apo jo?”, thotë një burim për Gazeta Si.
Përgjigjen për këtë pyetje e ka dhënë ish-anëtari shqiptar në Gjykatën e Strasburgut, Ledi Bianku në një koment të tijin. Ai deklaron se një vendim që ndalon publikimin nga mediat në shkallë europiane e jep vetëm Gjykata Europiane e Drejtësisë. Kjo gjykatë, vijon Bianku, ka marrë dhjetë ditë më parë një vendim që sanksionon se organi që kërkon këtë masë duhet të jetë i pavarur nga qeveria, jo vetëm ligjërisht, por edhe praktikisht. Ligjërisht, prokuroria shqiptare sot është e pavarur nga Qeveria, sa për praktikisht atë duhet ta vendosë kjo gjykatë, në rast se asaj do t’i paraqitet kërkesa nga ana e prokurorisë shqiptare.
Gjasat që kjo të ndodhë janë thuajse zero, ndaj urdhri i prokurorisë shqiptare është nul për mediat e huaja dhe nuk i pengon këto të fundit që të publikojnë materiale nga dosja në fjalë.
Dosja “339” nuk është e re. Ajo qëndron prej dy vitesh në sirtarët e prokurorisë, nga ku dalin herë pas herë detaje të përmbajtjes së saj. Ajo ka ndërruar tre grupe prokurorësh hetues tek Krimet e Rënda dhe dy kryeprokurorë.
Fillesat e dosjes “339” janë që në vitin 2016 në Durrës, kur në atë kohë në krye të prokurorisë së këtij rrethi ishte Donika Prela, sot drejtuese e Prokurorisë për Krimet e Rënda dhe si kryeprokuror ishte Adriatik Llalla, i dorëhequr nga sistemi i drejtësisë dhe nën hetim për korrupsion. Llalla aktualisht strehohet në Gjermani, ku u largua pasi hoqi dorë nga sistemi i drejtësisë, duke iu shmangur procesit të vettingut dhe duke mbyllur një kapitull në përplasjen me mazhorancën, por edhe me ish-ambasadorin amerikan në Tiranë, Donald Lu. Ky i fundit e përmendi nominalisht si të korruptuar, ndërkohë që emri i tij u vendos edhe në listën e personave që u ndalohet hyrja në SHBA.
Të gjitha këto kanë bërë që nga mazhoranca të ngrënë dyshime se është pikërisht Adriatik Llalla autori që i ka dorëzuar materialet e kësaj dosjeje tek Partia Demokratike.
“Llalla dhe prokurorët morën fashikujt dhe përgjimet dhe i dërguan opozitës, në mënyrë që mos të bëhej drejtësi, por politikë me përgjime jashtë kontekstit që i shpërndahen opinionit politik si shishe molotov për t’ i vënë zjarr edhe më shumë situatës politike dhe për të dhënë përshtypjen se këtu po bëhet nami”, deklaroi Alfred Peza, Sekretar për Median në Partinë Socialiste.
Përgjimet e publikuara nga “Bild” kanë në qendër të tyre Astrit Avdylajn, i liruar nga burgu në 2016, pas një vendimi të dhënë nga Gjykata e Lartë që i jepte lirinë me argumentin se vuante nga depresioni dhe rrezikonte vetëvrasjen. Avdylaj dyshohej se me të lënë qelinë ishte përfshirë në aktivitetin e drogës dhe drejtonte nga Shijaku një rrjet të trafikut ndërkombëtar të drogës, me destinacion kryesisht Gjermaninë.
Ai u vendos nën përgjime nga ana e prokurorisë për këto akuza. Por, gjatë realizimit të tyre në terren, në pah dolën edhe aktivitetet e tij “elektorale” dhe lidhjet me politikanë dhe zyrtarë të lartë vendorë të Qarkut të Durrësit. Për këtë, dosja e përgjimeve me objekt aktivitetin në blerjen e votave të klanit Avdylaj u nda në dosjen me numër “339/1”.
Për herë të parë në publik për përmbajtjen e këtyre përgjimeve është folur në muajt e fundit të 2017, por pa dhënë shumë hollësi. Dosja do të shpërthente në tetor të 2018, pas operacionit “Vol-Vo 4”, kur Astrit Avdylaj përfundoi në pranga së bashku me dhjetra persona të tjerë me akuzat e grupit të strukturuar kriminal dhe trafikut të lëndëve narkotike në drejtim të vendeve të Bashkimit Europian.
Aksioni u ndërmor më 3 tetor, katër ditë pas një vizite në Tiranë të Drejtorit të Policisë Federale gjermane, Dieter Romann. Ky i fundit u prit në takime nga ministri i Brendshëm i asaj kohe, Fatmir Xhafaj. Vetë Xhafaj fliste për një takim të frytshëm për thellimin e bashkëpunimit në hetimet e përbashkëta për goditjen e grupeve kriminale.
Por, pak ditë pas realizimit të këtij operacioni, ku në total u nxorrën 44 urdhërarreste nga Saranda deri në Shkodër e Has, Fatmir Xhafaj u dorëhoq nga posti i ministrit të Brendshëm. Opozita deklaronte se dorëheqja ishte rezultat i paaftësisë për të arrestuar Vangjush Dakon, emri i të cilit doli në përgjime.
Kryebashkiaku i Durrësit nuk mohoi as origjinalitetin e përgjimeve dhe as komunikimin me Altin Avdylajn, që në bisedë thirret “Niçe” dhe është vëllai i Astrit Avdylajt. “Niçja është një qytetar i Durrësit me të cilin kam folur dhe që është një nga këta që është kapur. Kam folur me këtë pas zgjedhjeve për ta falënderuar. Ai lufton për mua, më jep vota dhe unë të mos i bëj një telefon?! Astriti është vëllai i Niçes. Ku e di unë se me ça merrej ai. Nëse ka informacion policia le të merrej me të. Mua nuk më ka thënë njeri gjë që ky merrej me aktivitete të paligjshme. E di që kanë bërë burg. Tani është rikuperuar dhe është qytetar i mirë” , deklaronte Dako.
Pak muaj më vonë, në fund të janarit të 2019, Zëri i Amerikës publikon të tjera përgjime nga dosja në fjalë, ku thotë se janë me dhjetra CD audio që presin zbardhjen. Në artikull publikohen faksimilet edhe të një pjese të vogël të dokumentacionit që ndodhet në sirtarët e prokurorëve. Nga përmbajtja e tyre në përgjime flitet për ndërhyrjen në procesin zgjedhor përmes blerjes së votës.
Pak ditë pas këtij artikulli, Prokuroria reagoi përmes një deklarate, ku sqaronte se kishte nisur që në nëntor të 2018 një hetim penal për nxjerren e sekretit hetimor. Pra, sipas kësaj deklarate, Prokuroria ka nisur hetimet për nxjerrjen e sekretit hetimor fill pas publikimit të përgjimit të parë mes Vangjush Dakos dhe Altin Avdylajt.
Përveç njoftimit se po hetohej për këtë shkelje të Kodit Penal nga ana e punonjësve të vetë Prokurorisë, organi i akuzës nuk bëri asnjë deklaratë, e për më tepër nuk nxorri asnjë urdhër të pabazuar në ligj që t’u ndalonte mediave publikimin e përmbajtjes së dosjes në fjalë.
“Hetimet janë duke u kryer në lidhje me veprimet dhe mosveprimet e personave të tjerë funksionarë të organeve të drejtësisë, të cilët kanë hartuar aktet e përgjimeve, kanë administruar këto akte dhe kanë patur akses në to, por dhe kushdo tjetër që në bazë të ligjit është njohur me aktet e sipërcituara dhe ka patur detyrimin ligjorë për ruajtjen e sekretit hetimor si dhe marrjen e masave të nevojshme për ndalimin e publikimit të akteve të proçedimit penal të mësipërm”, thuhej në njoftim.
Ndërkohë, Unioni i Gazetarëve Shqiptarë reagoi duke e cilësuar urdhrin të paligjshëm dhe një kërcënim serioz, por që nuk do t’ja arrijë qëllimit. “Refuzojmë këtë lloj urdhri, i cili do të shkaktojë reagime edhe nga organizatat ndërkombëtare të gazetarëve. Ky urdhër është një kërcënim por, besoj se gazetarët shqiptarë nuk do të ndalen”, thuhet në deklaratën e këtij unioni.
Vetë gazetari gjerman Peter Tiede, e cilëson urdhrin e dy prokurorëve, Vladimir Mara dhe Dritan Prençi si akt tiranie. “Kush ka frikë nga këto kaseta? Kush ka frikë nga e vërteta këtu? Ndalimi i raportimit është një akt i tiranisë”, thotë ai. Tiede akuzon gjithashtu mazhorancën se është angazhuar përmes njerëzve të saj në rrjetet sociale për ta paraqitur si një gazetar me një agjendë dhe propagandë ruse.
Copyright © Gazeta “Si”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e Gazetës “Si”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj, pa autorizimin e Gazetës “Si”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016.
